ОРДЕН (нем. orden, лат. оrdo — қатар, дәреже)—ерекшелік белгісі, ерекше еңбек сіңіргені үшін берілетін құрметті наград. Ерекшелік белгісі ретінде Орден Бат. Европада 12 ғ-дан өмір сүрген рухани-рыцарьлық Олдендерге (қауымдармен) байланысты пайда болды. Бұл қауымдардың мүшелері өзгеден ерекше киім кпіп, оның омырауына белгіленген түрлі түстегі крестер тағып жүрген. 14—16 ғ-да монархтар дворяндарды көтермелеу үшін белгіленген сарайлық. Орден кеңінен тарады. Бұл қауымдардың қауымдық әшекейлі костюмдері, қауымдық ерекше белгілері болды, бұл белгілер кейініректе наград ретінде берілетін болды мыс, Англияда Аспалы Орден 1348 ж. немесе 1350 ж. белгіленген, Бани Ордені (1399), Австрия мен Испаниядағы Алтын бөрте Ордені (1429), француздың қасиетті Рух Ордені (1579) т. б. Наградтық 0. Азияның кейбір елдерінде, соның ішінде бұрын Орден болмаған елдерде 18—19 ғ-да көптеп шығарыла бастады. Мыс, Түркияда Жарты ай Орден (1799), Иранда Арыстан мен Күн Ордені (1808), Жапонияда Күн шапағы Ордені (1875), Қытайда Қос Айдаһар Ордені (1882). 0. әдетте лентаға немесе шынжырға тағылатын белгілерден (крестер, жұлдыздар т. б.) арнаулы түстегі иыққа асатын жалпақ лентадан (жоғары дәрежелі Ордендер үшін) тұрады. Орденнің бір немесе бірнеше дәрежелісі болады. Кейде Орденнен наградтау ұрпағына немесе жеке өзіне дворяндық атақ алу правосын т. с. с. артықшылықтар бөрді. Россияда алғашқы Орденді Петр I белгіледі, олар: жоғары наград болып саналатын қасиетті апостол Андрей Первозванный Ордені (1698), қасиетті Екатерина Ордені (1714). Кейініректе әскери қызметте үздік шыққан офицерлер мен генералдарды наградтау үшін қасиетті Александр Невский (1725), қасиетті Георгий (1769) Ордені т. б. белгіленді. 1 1917 ж. Окт. соц. революциясынан кейін Бүкіл росс. Орт. Атқару комитеті мен Халкомсов 1917 ж. 10(23) ноябрьде «Сословиені және азаматтық шендерді жою туралы» декрет қабылдап, патша Ордені жойылды.....