Мектеп геометриясының негізгі материалдарының бірі-геометриялық салулар.Бастауыш сыныптан бастап ,кеңістіктің әр түрлі қасиетін сипаттайтын геометрияның абстрактілі тарауларына дейін фигураларды салу кездеседі.Мұндай конструктивті геометрияны б.э.д.III-IV ғасырларда өмір сүрген грек математиктері Евклид, Архимед ,Аполлоний және ежелгі Отырар шахарында туған қазақ математигі Әл-Фараби (870-950) дамытқан.
Жоғары математиканың негізін салған ағылшын математигі әрі физигі
И.Ньютон (1643-1727), неміс математиктері Г.В.Лейбниц(1646-1650) пен
К.Ф.Гаусс (1744-1808), француз математигі Р.Декарт(1596-1650),швейцария
математигі А.Эйлер (1707-1783)т.б. Конструктивтік есептерге ерекше көңіл
бөлген. Геометриялық салулар теориясы И.И.Александровтың
Н.Ф.Четверхиннің ,Б.И.Аргуновтың ,Ж.Адамардың т.б. еңбектерінде
эерттелген,ал оны оқыту әдістемесі жөнінде Д.И Перепелкиннің,Г.Л.Сенниковтың, Г.Г. Маслованың т.б. еңбектері бар.
Геометрия тарихынан математиканың аса маңызды тараулары
геометриялық салуларға тәуелді болғанын білеміз. Геометриялық салулар теориясы геометрияның негізгі салалары: аналитикалық геометрия, проективтік геометрия , сызба геометрияның пайда болуына байланысты жоғары дәрежеде дами бастады ....

Жер бетін шартты түрде бейнелеп көрсететін картаның географияны оқытуда теңдесі жоқ. Бірақ, географиялық карта «тіршілік бояуы жоқ құр схеманы, сүлдені ғана береді. Географиялық картина көру образын береді. Ол карта мен географиялық сипаттауды толықтырады.Географияның обьектілері тым зор (таулар,шөлдер,ауыл шаруашылық жерлер).Оларды табиғи түріндекөрсету қиын.Оның үстіне мектеп маңынан олардың барлығы табыла да қоймауы мүмкін. Мысалы, Орск облысындағы жэне көптеген басқа аудандарға оқушыларға өздері туған тауларын көре алмайды. Мұнда география мұғаліміне картина зор көмек көрсетеді.
Картинаның көрнекі құрал ретінде маңызы табиғи және экономикалық обьектілер мен құбылыстарды болмыс ретінде тікелей бақылағаннан әрине кейін болады.
Географияның қабырға картиналарының барлығы да қандай да бір дәрежеде болмасын синтетикалық келеді ландшафт жөнінде немесе білігі бір географиялық құбылыс жөнінде тұтас ұғым береді. Кабырға картиналары бойынша оқушылардың обьектілермен құбылыстардың детальдарын ұғып алу қиынырақ болатындығын бақылаулар көрсетіп отыр, сондықтан ол қабырға картиналарындағы бейнелеулердің жеке детальдарын көрсететін басқа көрнекі құралдармен (чертеждер, кеппешөптердің,топырақ коллекцияларының экспонаттарын, диапозивтерді жэне т.с.с.)толықтыруды қажет етеді.
Қабырға картиналарын мектеп географиясының барлық курстарында қолдануға болады. Қазіргі уақытта бізде жалпы физикалық география және 7-сынып үшін қабырға картиналарын жасау, сондай-ақ Қазақстанның және шетелдердің экономикалық географиялары бойынша картиналар жасау таяуда жүзеге асырылмақ,сол арқылы оқушылардың политехникалық ойлау өрісін кеңейтуге мүмкіндік жасайды....

Ұлы географиялық ашылымдардың әлем тарихында алатын орны зор. Ұлы географиялық ашылымдар бұл жаңа жерлердің ашылуы. Ұлы географиялық ашылымдар нәтижесінде көптеген адам аяғы жетпенген жерлер ашылды. Сонымен қатар сол жердегі жергілікті халықтар туралы мәліметтер алған болатынбыз.
Ұлы географиялық алымдар – феодалдық қоғамның өндіргіш күштерінің дамуының феодалдық өндірістік қатынастар системасын ірітіп – шірітіп товар- ақша қатынастарының үнемі өсуінің , европалық елдердің Шығыс елдерімен сауда - саттық қарым – қатынастарының қоғамдық ұлғаюының нәтижесі болып табылады.
1492 жылы Христофор Колумб Атлантина мұхитын жүзіп отырып, батыстың жарты шарды ашты. Колубтың өмірбаянының көптеген фактілерін, сондай – ақ оның географиялық ұғымдарының сан алуан қырларын түгелдей және дұрыс анықталады деп санауға болмайды. Ол 1457 ж. Гения маңында тоқымашы семьясында туған. Оның жүйелі білім де болған жоқ. Ол 1479 – 1481 ж. Мадейрады және оған көршілес Тарту – Санту арасында тұрады. Осы жерде ол бір теңізінің қызына үйленеді. Қыздың әкесінің көптеген теңіз нормалары мен күнделіктер және түрліше жазбалар қалған екен. 1483 жылы үлкен теңіз экспедициясын жабдықтау туралы Португалиямен жүргізген Колумбтың жасаған ұсынысын қабылдануының себебі, тамаша бай Индияға барар теңіз жолы табылып, көздеген мақсатты жүзеге асыру соншалықты жақын тұрған кезде басқа бір жақа қауіпті іспен айналысқалары келмеген болар. Келіссөздер сәтсіздікке ұшырағаннан кейін Колумб Испанияға келеді. ....

География оқу құралы ретінде – білім жүйесінің белгілі дидактикалық негізінде іскерлік пен дағдыдан құралған, ғылымдардан сұрыпталған, негізі мектептің оқу жоспарында қарастырылған, оқушылардың білім беру мен тәрбиесін дамыту болып табылады. Мектеп географиясында физикалық география жаратылыстану пәндерінің цикліне, экономикалық география-гуманитарлық пәндер цикліне жатады.
География оқулығының мазмұны, оның әдістемелік құрал-жабдықтары – география сабағын өткізудің арнаулы әдістерін белгілейді: 1-сызбанұсқада оқулықтың әр түрлі құрам бөліктерімен жұмыс істеу көрсетілген: тақырыптық-тақырыппен, сұрақтар және тапсырмалармен, география терминдерімен және ұғымдар туралы сөздіктермен: текстен тыс – профилімен, статистикалық материалдар (кестелер, диаграмма, графиктер) , карталармен, фотосуреттер және суреттермен (сурет түрінде)
Оқулықпен жұмыс істеу әдісінің көп бөлігі 5-6 сынптардың курсына кіреді, мұнда оқушылар осы әдістермен танысады, олардың өздігінен жұмыс істеуі жоғары 7-9 сыныптарда басталады.
Мектепте оқытылатын физикалық географияның оқу жоспарына Жер туралы ғылым, бірінші кезекте физикалық география енеді. Олар: жалпы жер тану, шетелдер, ТМД, Қазақстаннң аймақтық физикалық географиясы, геоморфология, климатология, океанология, гидрология, топырақтану, геоботаника, зоогеография т.б. картография және бірқатар аралас ғылым салалары – геология, метеорология ....

Генетика бүкіл тірі организмдерге тән қасиеттер-тұқымқуалаушылық пен өзгерткіштікті зеттейтін биология ғылымының бір саласы. Адам баласы әрқашанда тіршіліктің сырын терең ұғынуға, оның құрылымдық-функционалдық ерекшеліктерін, сыртқы ортаға бейімделуін, даму заңдылықтарын т.б. білуге ұмтылып отырған. Тұқым қуалаушылық пен өзгерткіштіктің заңдылықтарын ашып және оларды қоғамды дамыту үшін пайдаланудың жолдарын шешуде генетика ғылымы үлкен роль атқарады. Сондықтан да ол биология ғылымының басқа салаларынның арасында маңызды орын алады.
Жер бетіндегі тірі материяның дамуы, оладың үздіксіз ұрпақ алмастыруымен қатар жүріп отырады. Тіршілік-организмдердің көбеюімен тікелей байланысты. Сол арқылы белгілі бір биологиялық түрге тән белгілер мен қасиеттер ұрпақтан-ұрпаққа беріліп отырады. Басқаша айтқанда ұрпағы белгілі дәрежеде өзінің ата-анасына ұқсас болып туады.
Мұны тұқымқуалаушылық дейді. Көпшілік жағдайда организмнің белгілері мен қасиеттері өзгермей біршама тұрақты түрде беріліп отырады. Басқаша айтқанда ұрпағы белгілі дәрежеде өзінің ата-анасына ұқсас болып келеді. Бірақ, олардың арасында толық ұқсастық ешқашанда болмайды. Бір ата-анадан тарайтын ұрпақтың бір-біріне қандай болмысын белгі –қасиеттінде айырмашылығы да болады.
Организмнің тұқымдаушылық қасиеті өзгермейтін нәрсе емес. Ол сыртқы орта факторларының әсерінен үнемі өзгеріп отырады. Оны өзгергіштік деп атайды. Организмнің көбею барысында бір белгі қасиеттердің тұрақты түрде сақталуына қатар екінші біреулері өзгеріске ұшырайды. Соған байланысты олар жаңырып, түрленіп отырады ....

Гендік инженерия - молекулалық және клеткалық генетиканың қолданбалы саласы. Белгілі қасиеттері бар генетикалық материалдарды In vitro жағдайында алдын-ала құрастырып, оларды тірі клеткаға енгізіп, көбейтіп, зат алмасу процесін өзгеше жүргізу. Бұл әдіспен организмдердегі генетикалық информацияны көздеген мақсатқа сай өзгертіп, олардың геномдарын белгіленген жоспармен қайта құруға болады.
Гендік инженерия ол функционалдық активті генетикалық құрылымдарды рекомбинаттық ДНҚ молекулалары түрінде қолдан құрастыру. Гендік иженерияның мәні жеке гендерді бір организмнен алып басқа организмге көшіру. Бұған рестриктаза мен лигаза ферменттерінің ашылуы мүмкіндік туғызады. Рестриктазалар ДНҚ молекуласын белгілі жерлерден жеке үзінділерге қиып бөлшектейтін ыдыратушы фермент. Қазір ДНҚ молекуласын бір-бірінен өзгеше 120 жерінен үзетін 500-ден астам рестриктазалар анықталған. Алынған полинуклеотид бөлшектерінінің комплементарлық немесе жабысқыш ұштарны ДНҚ лигазасы – бір-біріне желімдеп реттеп жалғасытырып қосады. Осы ферменттердің көмегімен бір ДНҚ молекуласынан қажетті ген бөлініп алынып, басқа ДНҚ молекуласын үзінділерімен құрастырылып рекомбинанттық, яғни жаңа будан ДНҚ жасалады.
Биологиялық қауіпсіздік – адамзаттың ең басты міндеттерінің бірі.
1975 жылы биоқауіпсіздік туралы Халықаралық конференцияда (Асиломар, Колифорния) рекомбинантты ДНҚ молекуласы экспериментінің негізгі қағидасы қабылданды. ....

Автоматизация, техникалық қолдану әдісі, экономика – математикалық метод және басқару системасы, адамды алу нәтижесінен толық босатады, беру және қолдану энергиясын, материалдар немесе информации. Автоматтандырылады:
1) технологиялық, энергетикалық, транспорттық т.б. производствалық процесстер;
2) организация, жоспарлау және басқару цехы, предприятие, стройтельство, әскери объекті, қосу және т.б.
3) ғылыми іздеулер, медициналық және техникалық диагностика, программирование, инжинерлік расчеты, және т.б. Автоматтандыру мақсаты – жұмыс уақытын үнемдеу, оптимизациялық басқару, адамды денсаулыққа зиян жұмыс уақытынан босату. Автоматизация – ғылыми – техникалық процестің бірі.
Автоматика - ғылыми функциялық басқару элементінің кең таралған түрі. Автоматика өз кезегінде техника кибернетикалық түрдің бірі. Техникалық кибернетика өте қиын автоматизациялық басқару системасын компютерлік әдіспен оқытады.
Автоматикалық басқару xix ғасырдың соңында қолдана бастады. Негізгі қолдану әдісі есептеу техникасы және ақпараттық жүйе. Автоматика өзі екі бөлімнен тұрады: ақпараттық және техникалық есептеу.
Подсистема техникалық есептеуі комплекс компютерлік әдісін ұсынады. Оған бағдарламалық есептеу және оборудование для локальных сетей и подключение к глобалной сетям, регистрация бөлімі, жиналу және көрсету информациясы.
Подсистема ақпараттық жүйесіне сырттай информациялық қамтамасыз ету кіреді. Ориентиравание на организация базы данных. Базолық система әдетте белгілі бір класқа ғана берілген. Автоматизация қамтамасыздандырылған көптеген әдіспен яғни есептеу техникасымен, сол белгілі бір информацияны шығарып, өңдеу оны экранға шығару. Мұның жұмыс істеу қабілеті жоғары сапалы системамен жұмыс істейді. Жалпы, автоматизация қазіргі кезде дамып келе жатқан жоғарғы техника. Бүгінгі кезде бүкіл пройзводстваларға қойылып жатыр. Өйткені шығаратын затты качестваға сәйкес шығару керек. Ол бір ғана компютермен бақыланады. Жәнеде ол өте қолайлы. Демек, ол бүгінгі заманның талабы. ....

Курстық жұмыстың зерттеу өзектілігі: Біртұтас педагогикалық процесті құраушы екі басты бірліктің біреуі - оқу поцесі. Бұл процесс өте күрделі, сипаты жағынан ол тек тәрбие және даму процестерінен кейін тұруы мүмкін. Сондықтан оған толық та жан-жақты анықтама беру қиынға соғады. Оқу процесі әр текті және табиғаты жағынан әртүрлі көптеген жағдаяттардың мың санды байланыстары мен қатынастарым қамтиды. Процесс анықтамаларының көптігі де осыдан болар.
Кейінгі жылдары «оқу» ұғымы оқушылардың танымдық іс-әрекет тәсілдерін қалыптастырушы мұғалімнің басқару іс-әрекетін де мұғалімдер мен оқушылардың бірлікті іс-әрекетін де андататын болды. Мұгалім мен оқушының бірлікті іс-әрекеті болған оқу процесінің мәні оқыту мен оқып үйренудің бірлігін аңдатады. Бүгінгі түсінім тұрғысынан оқу келесі белгілерімен сипатталады: 1) екі тараптылық; 2) мұғалім мен оқушының бірлікті әрекеті; 3) басқарым мұғалім тарапынан; 4) жоспарлы ұйымдасу және басқару; 5) біртұтастық және бірлік; 6) оқушылардың жас даму заңдылықтарына сәйкестік; 7) оқушылардың дамуы мен тәрбиесіне жетекшілік.
Оқу және білімдену проблемалары педагогиканың дидактика деп аталатын бөлімінде зерттеледі. «Дидактика» термині грек тілінен енген, аудармасы «үйретуші» дегенді білдіреді. Алғашқы рет бұл сөз неміс педагогы Вольфганг Ратке (1571-1635) шығармаларында қолданылып, оқыту өнері мәнін андатқан. Ал Я.А.Коменский дидактиканы «баршаны барлық нәрсеге үйретудің әмбебап өнері» деп түсіндірген. XIX ғасырдың басында неміс педагогы И.Гербарт дидактиканы тәрбиелеп оқытудың өз алдына тұтас және қайшылықсыз теориясы ретінде таныған. ....

Әрбір ғылым өзінің дербес әдіснамасын, зерттеу әдістерін жасайды. Педагогиканың да өзіне тән ғылыми – зерттеу әдістері бар. Бұл әдістерді зерттеуші әрбір педагогикалық құбылыстың ерекшеліктеріне сәйкес қолданады.
Тәрбие мен оқытудың нәтижесі тек қана мұғалімнің тиімді әдістерді қолдана білуі мен педагогикалық шеберлігіне байланысты емес, ол оқушылардың қабілеттілігіне, жан – жақты дамуына және осы сияқты толып жатқан факторларға байланысты. Басқа дәл ғылымдарға (физика, математика, химия) қарағанда педагогикалық құбылыстарды зерттеудің өзіндік ерекшеліктері бар. Мысалы, дәл ғылымдар бойынша экспериментті қайталап жүргізуге болдаы. Егер бұрынғы жағдай ескеріліп, сол кезеңдегі материалдар пайдаланылса, экспериментті қайталап жүргізу тиімді нәтиже бермейді. Себебі, педагогикалық зерттеудің объектісі – баланы тәрбиелеу. Сондықтан педагогикалық процесте және кейбір сыртқы факторлар (даму барысында оқушыларда пайда болатын өзгерістер, әлеуметтік және микроортада кездесетін түрлі жағдайлар және т.б.) әсер етеді.
Міне, осы тұрғыдан қарағанда ғылыми педагогикалық зерттеу әдістері баланың денсаулығына зиян келтірмейтіндей және оқу – тәрбие процесін жетілдіру бағытында қолданылуы қажет.
Педагогика ғылымында қолданылатын зерттеу әдістеріне бақылау, әңгіме, мектеп құжаттары, оқушылардың жұмыстары, эксперимент және т.б. жатады.
Педагогика ғылымы дамуының маңызды факторы, оның зерттеу әдістерінің көбеюі мен ұдайы жетіліп отыруы. Айта кетерліктей, бұл бағытта педагогика үлкен прогереске ие. Бір кезеңдерде педагогика үстірт философиялық - әлеуметтік бақылау, пайымдаулар бойынша ғана зерттеліп, ал педагогикалық идеялар ұлы ойшылдардың тек шығармашылық қызметінің нәтижесінде ғана туындап келді. ....

Қазіргі кезде АЖ-сіз көптеген қаржы, өндірістік, сауда ұйымдарында жұмыс істеу мүмкін емес. АЖ-сіз біз ақпараттық тасқыннан тұншығып қалуымыз мүмкін еді. АЖ-ы ақпараттарды құруға, сақтауға, қолданушы үшін оптимальді образ болып қалады. Көптеген әр түрлі өнімдердің ішінен, соның ішінде Delphi негізгі орын алады. Delphi-ге әр түрлі профессионалды ынталары бар, әдеттері, әр түрлі стажы бар өңдеушілер өздерінің көңілдерін аударады.
Delphi ортасын дайын жобаның әр түрлі бөлімінің құрастыруға жауап беретін арнайы программалар жиынтығы кіретін интегралданған жобалау қабықшасы ретінде қарастыруға болады.
Delphi тіліндегі ішкі программалар екі топтан тұрады:процедура, функция. Ішкі программа – арнайы түрде құрастырылған тілдік командалардан және операторлардан тұратын арнайы кішігірім программа. Ішкі программа шақырған кезде, оның аты, параметрлері, мәні көрсетіледі.
Менің жұмысымның мақсаты білімге бөлінетін қаржы жұмысын автоматтандыру. Автоматтандыру әр түрлі ұйымдарда жұмыстарды оңтайландыру үшін Delphi программалар тілін қолданамыз.....