Гельминтоздар



Гельминттер дегеніміз - адам мен жануарлар денесінде паразиттік өмір сүретін құрттар. Осы құрттардың шақырған аурулары гельминтоздар деп аталады. Гельминттер улы заттар бөлу арқылы әртүрлі аурулы жағдайларға ұшыратады: ішегінің қызметін бұзады, зат алмасуын бұзады, организмде аллергия тудырады, гельминттер көбейіп кетсе ішек түйілуі мүмкін /непроходимость/. Балаларда гельминтоздардың арасында аскаридоз және энтеробиоздар жиі кездеседі. .....

Гемолиздік сарғыштану



Гемолиздік сарғыштықтың себебі болып эритроциттердің тым артық ыдырауы есептеледі. Эритроциттердің ыдырауының артуы химиялық заттармен (фенилгидразинмен, мышьяк. сутегімен), биологиялық улармен (жылан, ара улары) уланғанда, тобы бойынша немесе резус сәйкессіздігі бар қан құйғанда, күйіктік, үсіктік аурулары, тұқым қуалайтын гемолиздік анемиялар ж. б. жағдайлар кездерінде болуы мүмкін.

.....

Геморрагиялық диатездер.



1. Геморрагиялықдиатездер: гемофилия, тромбоцитопения, геморрагиялықваскулит.



2. Қан ауруларындағы күтім, тамақтану ерекшеліктері.



Геморрагиялық диатездер.



Бұл аурулардың жалпы белгісі-қанауға бейімділік. Геморрагиялық диатездерге: гемофилия, тромбоцитопениялық пурпура (Верльгоф ауруы), геморрагиялық васкулит (капилляротоксикоз, Шенлейн-Генох ауруы) жатады.







.....

Гипотрофия.



Көбінетуаболған гипотрофиякездеседі,оның себебі анасыныңсоматикалық және гинекологиялықаурулары, ата-анасыныңзияндыәдеттері "алкоголизм, темекі шегу”,өндірістік зияндылықтар болуы мүмкін.



Жүрепайдапайдаболғангипотрофияныңнегізгісебептері:



Алиментарлық фактор-баланыдұрыстамақтандырмау-керектімөлшерден аз беру немесетамақтыңсапасыныңнашарболуы.


Инфекциялық фактор-баланыңжиіауыруы, әсіресе ас қорытумүшелерініңауруларында.


Баланыңкүтімініңнашарболуы.


Тұқымқуалаушылыққабейімділік.


Клиникасы. Денесалмағыныңкемудәрежесінебайланыстыгипотрофияның 3 дәрежесі бар:



І Дәрежесі-салмағыныңмөлшерденкемдігі 10-20%, теріасты май қабатықарнындааздапкеміген, тәбетіжаманемес, терісісәлбозғылт. Терініңсозылғыштығытөмен, психикалықдамуыжасынасәйкес. Бұлдәрежедегігипотрофияныбайқауқиын, сондықтанауқытындаемделмейқалады .
.....

Гломерулонефрит



Гломерулонфрит-инфекциялық аллергиялық ауру, бүйректің домалақшаларының қабынуымен сипатталады.



Этиологиясы: Стрептококктар, стафилококктар, вирустар. Баспа, қызамық, вирусты инфекциялар баланың қорғаушы күштерін төмендетеді де, 1-3 аптадан кейін бүйректе қабыну процесстері пайда болады. Бұл аурумен мектеп жасындағы ер балалар жиірек ауырады.



Клиникалық айқындалуы:



1. Ауру жедел немесе баяу баланың жалпы жағдайының бұзылуымен басталады: әлсіздік, көңілсіздік, тәбетінің төмендеуі, ыстығының көтерілуі, лоқсу, құсу, терісінің және шырышты қабаттарының бозаруы. Бала зәрді сирек, аз шығаратын болады, белі, іші ауырады.



2. Бұл ауруға тән белгілердің бірі-ісік синдромы немесе нефротикалық синдром. Бүйрек ауруы кезінде ісік әуелі көздің қабақтарында пайда болады, әсіресе таңертеңгілік көзі, беті ісініп тұрады. Ауру асқынған кезде кеуде мен құрсақ қуыстарында сұйық жиналады, ал өте ауыр жағдайларда ісіну процесстері бүкіл организмге тарап анасарка дамиды. .....

Д – ГИПЕРВИТАМИНОЗЫ.



Д- витаминінің шамадан тыс көбеюі бала организімінің сезгіштік қабілетін ескерместен, оны көп мөлшерде, бақылаусыз қолданған жағдайда болады.



Патогенезі. Д- Гипервитаминозы көбінесе Д- витаминін, ультракүлгін сәулесін және кальций препараттарын қатар қолданғанда болады. Д гипервитаминоздық улану жасанды және аралас тамақтанатын, гипотрафиясы бар, шала туылған балаларда оңай дамиды. Д витаминінің уландыру әсері бауырға, бүйрекке, жүректің бұлшық етіне, қан тамырларына тиеді, дистрофиялық өзгерістер туғызады .

.....

Диарея немесе алиментарлы диспепсия.



Алиментарлы диспепсия шамадан артықтамақтандырудан, тәртіпсізтамақтандыруданболады. Алиментарлы диспепсияданөзгешелігі, ішек – асқазанауруларыүлкен дәреттіңжиілеп (тәулігіне 10 рет не одан да көп), су сияқты болатындығымен, патологиялыққоспалармен, денеқызуының көтерілуімен, токсикоз бен сусыздануға дейінбаратын интоксикация пайдаболуыменсипатталады.



Қарапайым диспепсия синдромындабаланыүйдеемдеугеболады, тамақтандырудақысқаүзілісжасап (6 – 8 сағатқа), негізделгенсұйықрежимімен, редукциялаған (жеңілдетілгентамақберіледі). Қажеттамақмөлшерінің ½ -1/3 –інқолданып, 1- 2 тәуліктеанасүті не қышқыл – сүтқоспаларытағайындалады. Сұйықтапшылығынденесалмағыныңәр кг-мына 150 мл есебінентәттішаймен, Рингер – Локк ерітіндісімен не оралитпентолтырады. Симптоматикалық ем – ішкеқұрғақжылытукомпресі, адсорбент ретінде карболен мен ферментер, пепсин, хлорлысутегіқышқыл. Шіріктідиспепсияларда - панкреатин, панзинорм, фесталқолданылады.

.....

Дизентерия



Дизентерия-тоқ ішектің ішкі қабатын зақымдап қанды ірің аралас болып ішті өткізетін жалпы инфекциялық ауру.



Қоздырғышы-шигелдер класына жататын микробтар тобы. Кең ттараған түрлері Зонне, Флекснер, Нюкестл, Григорьев штаммдары. Шигелдер тіке түскен күн сәулесінің әсерінен 30 минут арасында, 60*С ыстық ортада 10-20минут;ал 5% фенол ерңтіндісінде 1-2 минут ішінде өленді, суда 5-6 күн, топырақта бірнеше ай бойы тіршілік ете алады.



Эпидемиологиясы: 1. Ауру көзі-ауру адам және қоздырғыш тасымалдаушы.



2. Таралу жолдар-су, тамақ арқылы және жуылмаған қол арқылы, жуылмаған жеміс-жидектер арқылы.



3. Сезімталдық-3 жасқа дейінгі балалар.



4. Маусымдылық-жаз,күз айлары(июль-октябрь).



5. Иммунитет-тұрақсыз, әр-түрлі микробтарға бөлек.



Клиникалық белгілері: Жасырын кезеңі 1-7 күн. Ауру тез басталады, баланың дене қызуы көтеріліп, әлсіздік пайда болады, тәбеті төмендейді, басы ауырады, жүрегй айнып құсады, іші бүріп ауырады, тәлігіне 10-15 ретке дейін қанды іріңді, содан кейін қиы аз сулы, кеінірек тек ірің бөлінуі мүмкін. Ішектің түйілуіне байланысты аурудың әлсін-әлсін үлкен дәретке отырғысы келе береді, оны тенезмдер дейді. .....

ДИСПЕПСИЯЛАР



Балаларда ас қорыту бұзылыстары жиі диспепсия (грек. dispepsia қорытылмау) түрінде кездеседі.

Диспепсия — тамақтанудың бұзылуынан немесе микробтардың әсерлерінен туындайтын тез дамитын ас қорыту бұзылысы. Диспепсия қарапайым, уытты және ішектен тыс (парентериалдық) себептерден дамитын болып бөлінеді. Бұл кезде құсу және іш өту (грек. diarrheo — диаррея), зат алмасудың бұзылыстарымен сипатталатын көптеген көріністер пайда болады.

Қарапайым диспепсия балалардың қоректенуі бұзылғанда (артық тамақ бергенде, қосымша тамақтың дұрыс берілмегенінде, жасанды тамақтандыруға ауыстырғанда) пайда болады.

Уытты диспепсия бактериялардың әсерлерінен туындайды немесе қарапайым диспепсияның асқынуынан болуы мүмкін.

Ішектен тыс (парентералдық) себептерден пайда болатын диспепсия дене қызуы көтерілуіне әкелетін жұқпалы аурулар кездерінде дамиды. Бұл кезде диспепсиялық құбылыстар аш ішектердің бүрлерінің құрылымы өзгерулерінен пайда болады. .....

Дифтерия



Дифтерия- шырышты қабықтар зақымданып, оларда ақшыл-сұрғылт қабықшалардың пайда болуымен және организмнің жалпы улануымен сипатталатын жұқпалы ауру.



Қоздырғышы- дифтерия таяқшасы (1884 жылы Леффлермен ашылған) Сыртқы ортада өте тұрақты-ойыншықтарда, ыдыс-аяқта, көрпе-жастықта көпке дейін сақталады. Өте улы экзотоксин бөліп шығарады.



Эпидемиологиясы:



1.Ауру көзі-ауру адам және қоздырғыш тасымалдаушы адам.



2.Аурудың таралу жолдары- ауа-сілекей және қарым-қатынас.



3.Төзімділік (сезімталдық- 3-7 жасқа дейінгі балалар



4.Иммунитет-тұрақты,



5.Маусымдылық- күз.



Патогенезі: Дифтерия таяқшасы ауыз қуысының көздің, мұрынның шырышты қабықтары және тері арқылы еніп, сол жерде өсіп-өнеді, бөлінгең экзотоксиндері ұлпалардың некрозын тудырады, фибринді қабықша пайда болады.



Жіктелуі: 1.Ауыз қуысының дифтериясы



2. Мұрын қуысының дифтериясы.

.....