Жақсы ниет - жарым ырыс.

Адал ниет аздырмайды,
Арамдық бойды жаздырмайды.

Адамның құлқы түзелмей,
Құлпы түзелмейді.

Отын - олжа, су - нұрлық.

Оңай олжа оңалтпас.

Артық олжа - басқа еңбек.

Өзіңді олжалатпай,
Өзгені олжалай алмайсың.

Жазмыштан озмыш жоқ.
Болса оразым, болмаса қоразым.
Байтал қысыр болмайды,
Маңдай қысыр болады.
Шөлмек мың күн сынбайды,
Бір күн....

Жазғытұрымғы жел жардай атанды жығар.

Жаздың бір күні, қыстың мың күні.

Нөсер алдында найзағай ойнайды.

Мақал-мәтелдер – халық даналығының қазына байлығы. Олар ғасырлар бойы қалыптасып, сол халықпен мәңгі бақи бірге жасап, біте қайнасып кеткен дүние. Сондықтан да оны жұртшылық жадына сақтап, өзінің күнделікті өмірінде, өзара қарым-қатынасында пайдаланады. Мақал мен мәтелге бай халықтың бірі – қазақ халқы. Қазақ халқының мақал-мәтелдерінің шығу тегі жөнінде айтар болсақ, А.Байтұрсынұлы: «Мақал да тақпаққа жақын салт-санасына сәйкес айтылған пікірлер. Тақпақтан гөрі мақал маңызы шын келеді. Мәтел дегеніміз кесегімен айтылатын белгілі-белгілі сөздер. Мәтел мақалға жақын болады. Бірақ мақал тәжірибеден шыққан ақиқат түрінде айтылады. Мәтел....

Ойыннан от шығар.

Әзіл түбі - зіл.

Әзіл түбі - апат.

Балаға пышақ бермесең бір жылар, берсең — екі жылар.

Балажанды биелер құлындарын теппейді,
Балажанды адамды бала айналып кетпейді.

Тіл тас жарады,
Тас жармаса, бас жарады.

Шебердің қолы — ортақ,
Шешеннің тілі ортақ.

Тіл — буынсыз,
Ой - түпсіз.

Ханның ісі қараға түседі,
Бидің ісі параға түседі.

Басыңа іс түссе:
Бекке барма, көпке бар,
Бек беліңді сындырады,
Көп ісіңді тындырады.

Хан халықтан үлкен емес.