Дос туралы мақал-мәтелдер (жолдас)

Тәуір көрген досыңа,
Тәуір көрген малын бер,
Көре-көре сүйінсін.
Көңіл қалған досыңа,
Жаратпаған малын бер,
Көре-көре күйінсін.

Ұстамен дос болсаң, наркескенін аларсың.

Достың ұлы - өз ұлың.

Біреуге беріп жағасың,
Біреуге еріп жағасың.

Табы бірдің ары бір,
Адал достың жаны бір.

Доссыз өмір - шоғы жоқ көмір.

Мақал-мәтелдер
Толық

Денсаулық, дерт, қасірет

Көкті бу көтереді,
Жерді су көтереді,
Жүйрікті ау көтереді.
Жүкті нар көтереді,
Өлімді бар көтереді.

Бұлбұлдан шешен құс жоқ,
Бармақтай-ақ қарасы.
Оқтан жылдам ажал жоқ,
Тырнақтай-ақ жарасы.

Дүниенің қадірін,
Бергенде білерсің.
Жанның қадірін,
Өлерде білерсің.

Көп екен көргеннен көрмегенің
Бәрінен жақсы екен өлмегенің.
Мақал-мәтелдер
Толық

Байлық

Байда пейіл болса,
Кедейде мейір болады.

Байдың малы ортақ.

Байдан жұғар, балдан тамар.

Бай - жарлының бақташысы.

Дәулеттінің дәмімен.

Түгін тартса, түбінен май шығады.

Байдың малы ардақты,
Жарлының жаны ардақты.

Жүзді айдап, бірді жетелеген.

Басытқыға бал ішкен,
Сусынына шай ішкен.

Бай тоқ болмас,
Батыр аш болмас.
Мақал-мәтелдер
Толық

Ақылды және ақымақ

Ақыл - Алланың сыйы.

Ақыл жасқа қарамайды, басқа қарайды.

Ақыл - дария, алсаң да таусылмайды.
Жер - қазына, қазсаң да таусылмайды.

Ақыл - жас ұланнан,
Жүйрік - тай, құнаннан.

Ақылды өтірік шаршатады.

Ақылды жігіт атқа да қонар,
таққа да қонар.

Ақылдассаң - шешерсің,
Ақылдаспасаң - кем кесерсің.

Ақылдының сөзі қысқа,
айтса нұсқа.
Мақал-мәтелдер
Толық

Ағайын, тума, туыс, туысқан

Ағайын татуда ат көп,
Абысын татуда ас көп.

Ағайынға қарап мал өсер.

Ағайын мен жекжат арасын,
Майына мінген ат айырады
Немесе оқымаған бата айырады.

Екі ағайынды жігіттің,
Кере қарыс жалы бар.
Жалғыз басты жігіттің,
Шығар-шықпас жаны бар.

"Сіз", "біз' деген жылы сөз, ағайынға жарасар.

Көсеуің ұзын болса, күймес,
Ағайының көп болса, ешкім тимес.
Мақал-мәтелдер
Толық

Ауыл

Ат сатсаң, ауылыңмен ақылдас,
Ауылың жоқ болса, бөркіңмен ақылдас.

Өткелді саяз деме,
Таяқ салып бойлат.
Ісіңді мақұл деме,
Ағайынға салып ойлат.

Аталастан ауылдас жақын.

Жаттан жеген майлы астан,
Жақынның жұдырығы артық.

Жар басына үй тікпе,
Жар құласа үй кетер.
Ала болса ағайын,
Рулы елден күй кетер.
Мақал-мәтелдер
Толық

Азамат, жігіт, ер

Өзімде болмаса, ағайында болсын,
Ағайында болмаса, алғанымда болсын.

Қарына тартпағанның қары сынсын.

Алыста жүрсе кісінескен,
Жақында жүрсе тебіскен.

Жақынды жат етсең,
Жатқа күлкі боларсың.

Қарыстан сүйем жақын.

У ішсең - руыңмен.

Пышақ қанша өткір болса да,
Өз сабын жона алмайды.

Жаттан жеген майлы астан,
Жақынның жұдырығы артық.

Адасқан қаздай, руы аздай.
Мақал-мәтелдер
Толық

Адам, пенде, кісі

Адам - түп ата, Хауа - түп ана.

Адам адамға, жан кеудеге мейман.

Адамына қарай сәлемі.

Адам қырықта - қылау, елуде - елік

Адам зоры - тоғын,
Жылқының зоры - соғым.

Адамға адам керек әрбір жайда.

Адамға тойымшылық керек.

Адам көпке, мал шөпке тоқтайды

Адам - ала, мал - құла.

Адамды кейде баршылық сынайды,
кейде жоқшылық сынайды.

Адам өзгенің қадірін өзі арқылы түсінеді.

Адам жаманнан жиренбей,
Жақсыны үйренбейді.
Мақал-мәтелдер
Толық

Ата-ана, ұл бала, қыз, әке, мама, папа

Атамыз - Алаш , керегеміз - ағаш.

Ата - асқар тау,
Ана - бауырындағы бұлақ,
Бала - жағасындағы құрақ.

Ата - бәйтерек, бала - жапырақ.

Ата - кеме, ана - дария.

Ата сөзі - бата сөзі.
Ата сөзі - ақылдың көзі .
Мақал-мәтелдер
Толық

Бірлік, ынтымақ, татулық

Адамзат екі аяқты, сөйлейтін сөзді, ұятты болып өзге хайуаннан айырылады.
Әлихан Бөкейханов
Бізде бірлік болып, іс қыла білетін шебер табылса, Алаштың баласы бақыт-махаббат жолына түсті! 
Әлихан Бөкейханов


Қанатты (нақыл, ұлағатты) сөздер, афоризмдер
Толық
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ... 21