Басыма түсті уайым. Жылады деп сөкпе, жұрт, Жылаумен шерден шығайын! Анам бір еді айдыным, Жамылды желек қайғының. Дүниеден өткен соң, Ендігі күнім қай күнім?! Анашым менің асылым, Асқар тауым, асуым. Артыңда қалып егіліп, Көңілім жер боп жасыдым. Анам бір еді берекем, Ұялы терек көлеңкем. Алыстан аңсап мен келсем, Кім қарағым дер екен?! Аяулы менің анам-ау,....
Сарбазым кетіп арадан, Қайғыға батты бар адам. Ауру, әлсіз, жетімге, Жан еді көп қараған. Содыр жолын қоймайтын, Жақсыларды қолдайтын. Жанындай жақсы көретін, Социалистік жолды айқын. Алты қанат ақ ордам, Шаңырағы шағылды-ай. «Жетім-жесір» деген ат, Бізге де келіп тағылды-ай. О, дүние, арман-ай, Рақымсыз ажал алғаны-ай! Ешкімге опа бермеген, Опасы жоқ жалған-ай! Өмір бойы жалғасар, Таусылмас мәңгі арман-ай! Айналайын арысым,....
Айналайын ағайын, Мұңымды айтып шағайын. Ағекем кетіп арманда, Дерттенді көңіл сарайым. Ағекем, ақыл сәулетің, Тойтарушы едің жау бетін. «Ер намысы—ел ісі» Деуші едің аға, дәулетім. Жайраңдап жүрген күн қайда? Тас жүрек тағдыр мұндай ма? Ағеке, сізді ойласам, Көз жасым менің тоқтай ма? Әділет еді сөз басы, Ағекем еді ол басы. Істерің ізгі арман боп, Төгілді көптің көз жасы. Ел сұлтаны арысы-ай, Жүректің тоқтап тынғаны-ай.....
Асқарым, әке, сен едің, Балдырғаның мен едім. Қайғымды сөзге тізбектеп, Көз жасымды төгемін. Есіктің алды тал шынар, Бастарын сипап күн шығар. Әкелеп мен жүгірсем, Алдымнан күліп кім шығар?! Бетімнен менің кім сүйер, Еңсесін маған кім иер? Жығылып кетсем сүрініп, Қолтығымнан кім сүйер? Әкемнің өртеп күйігі, Мен болдым қазір бұйығы. Әке арманын атаймын, Асылдың болып сынығы. Көтердің көкке басыңа, Деуші едің ылғи: «Жасыма!»....
Ай, Ысмайыл мырза! Күншілік жерден көрінген, Дарақ едің таудағы. Барша халыққа паналы. Бас бұтағы екі алма, Біреуі жерге түсіпті, Тікенсіз ажал шамалы. Ахыретте қауышар, Балаңның раушан жамалы. Қызметіне кетті атаның, О да қылған құдайға ....
Кеттің бе енді, кеттің бе, Бұл дүниеден өттің бе? «Жесірлік» деген сұм тағдыр, Басымды бүркеп жеттің бе? Өлсемші, Алла, өлсемші, Мені жұртым көмсеңші. Арысым қалып, мен өліп, Ел-жұртпен бірге жүрсеңші. Жан үнім шықты-ау сызылып, Арманым сөнді-ау үзіліп. Бір ауыз тіл қатсаңшы, Елің тұр тұтас тізіліп. Машина мынау қаптаған, Қара жерді таптаған.....
Сақинадай таңдап алған саңлағым, Топ ішінде дара тұрар ардағым. Еске түссең, сені ойласам, Ғалия-ау, Қозғалады жан дүнием, зарларым. Қозғалады жан дүнием, зарларым.
Түсінбедің, балалықпен ұқпадың, Жүрегімнің жалғыз сен деп соққанын. Сезім еді махаббатқа бөленген,.....
Ұлы Отан Соғысы ... Кімге де болса қиыншылық көрсеткен сұрапыл жылдар. Ел басына күн туғанда, етегімен су кешкен есіл ерлерде шек жоқ. Сол кездегі Кеңес Одағының басқа халқымен бірге жауды талқандап, жеңіске жету ісіне қазақ халқы да өзінің лайықты үлесін қосты. Қазақстандық жауынгерлер Брест қамалынан бастап Берлинге дейін барды. Олар Сталинград түбіндегі жертөлелерде, Днепр өткелінде, Москва мен Ленинград үшін болған ұрыстарда батыр ерліктер көрсетті. Украинаны, Кавказды, Белоруссияны, Қырымды, Прибалтиканы азат етті, Польша, Румыния, Венгрия, Чехословакия, Болгария, Германия жерлеріндегі майдан жолдарында жеңіс туын көтеріп өтті. Ұлы Отан соғысы жылдарында біздің қандастарымыз қатыспаған бірде-бір үлкен шайқас болмады. Бауыржан Момышұлы, Нұркен Әбдіров, Төлеген Тоқтаров, Әлия Молдағұлова т.б қазақ батырлары өлшеусіз үлес қосты. Осындай ерлік көрсеткен ұлы тұлғаның бірі- Мәлік Ғабдуллин. Ол 1915 жылы 15 қарашада Ақмола облысы, Зеренді ауданына қарасты Қойсалған ауылында дүниеге келген. 14 жасынан бастап атақты Сәбит Мұқановтың тәрбиесін алады. Қазақ жазушысы, әдебиет зерттеуші, қоғам қайраткері, филология ғылымдарының докторы (1959), профессор (1959), КСРО Педагогика ҒА-ның академигі (1959), Кеңес Одағының Батыры (1943). Қазақ КСР-інің еңбек сіңірген ғылым қайраткері (1961). М.Ғабдуллин 1935 жылы Қазақтың Абай атындағы мемлекеттік педагогикалық институтын бітірген. 1941-1945 жылдары Кеңес әскерінің генерал Панфилов бастаған даңқты 8-гвардия дивизиясы сапында болып, Ұлы Отан Соғысына қатысты. Оның бұл ерлігі алғаш рет белгілі жазушы Б. Полевойдың "Правдада" жарияланған "Эпостың тууы" атты очеркінде баяндалды. Көптеген қазақ ақындары Ғабдуллинге арнап, өлең-жырлар шығарды. 1941 жылы ел басына күн туып Ұлы Отан соғысы басталғанда алғашқылардың бірі болып өз еркімен майданға аттанады. Соғыс кезінде қазақтың батыр қызы Мәншүк Мәметоваға қамқоршы аға болады....
Пән: Қазақстан тарихы Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: 7.3С Қазақстан Ресей империясының құрамында Сабақ тақырыбы: Қазақстанда капиталистік қатынастардың дамуы 4-сабақ Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары: 7.4.2.1 – капиталистік қатынастардың экономикаға ықпалын анықтау Сабақтың мақсаты: Капиталистік қатынастардың Қазақстан экономикасына ықпалын анықтап, оның қазақ халқының өміріне әсерін талдау....
