Қарт ананың қасiретi

...Əкем қайтыс болған соң анамның да денсаулығы сыр бере бастады.
- Бұл үйде не шешең тұрсын, не мен тұрайын! Шаршатты əбден!
Өткіз анау қарттар үйіне! Сол шешең үшін мына үйде күнде ұрыс. Берекеміз кетті. Шалының артынан неге кетпеді екен... Өткізбесең бала шағаны жинаймын да кетемін. Қалыңдар шешең екеуің!!!
Арада бір ай өтті. Əйелімнің қабағы ашылмады. Балаларды əдейі жылатады. Анама əдейі суыған шəй, дəмсіз тамақ береді.
Жұмыста болатынмын. Үлкен ұлым телефон соқты. "Тез жетіңізші, өртеніп жатырмыз" деп. Алып ұшып үйге жеттім. Анам өзі тамақ істеймін деп ас бөлмеде өрт шығып кетіпті. Жер үй болған соң сыртқа шығып үлгеріпті. Əйелім де менің артымша келді.
- Болды жетер! Құрт шешеңді! Бір күні мына түрімен үйді өртейді. Жап жаңа мебелімді құртыпты!
Бір жағынан əйелімдікі де дұрыс шығар. Біз үйде жоқ кезде жалғыз қалады. Ертең үйді өртеп жіберсе ше. Оданда қарттар үйінде жағдайы дұрыс болады.
Мен осы шешімге тоқтадым. Араға бірер күн салып анаммен сөйлестім.
- Бір-екі айға сізге санаториге путевка алып келдім. Демалып, кішкене денсаулығыңызды түзеп қайтасыз...
- Маған осында да жақсы ғой балам. Ол жерде жағдайым бола қояр ма екен. Сендер жұмыстасыңдар, мына үйге де бас-көз болатын адам керек. Бəрін қойшы, ол жаққа кетсем кішкентай Баконтайымды сағынамын ғой........
Махаббат хикаялары
Толық

Әйелдің қолынан бәрі келеді!

Мұнан жиырма жыл бұрынғы бір жәйт есіме түсіп отыр. Бір танысым алты қыздан кейін ұлды болып, бесіктойға бардық. Сондағы әкенің қуанышын сөзбен айтып жеткізу қиын. Торсық шеке ұл сүйген ананың да бақыттан басы айналып жүргені анық. Осы отбасының мұнан бір жыл бұрын шаңырағы ортасына түсуге шақ қалғанын біреулер білсе, ендігі біреулер тіпті күмәнданбас. Оның тарихы былай.

Жанармай құятын стансада оператор болып істейтін. Тимурмен 90-шы жылдардың басында танысқам. Сол тұста жанармай құятын станцияда танысың болмаса, көлігің жүрмей қалатынын мұндайды басынан кешкендер жақсы біледі. Екеумізді таныстырған сол мұқтаждық еді десем, өтірік емес.
Бір күні бекетке барсам, Тимур ішіп отыр екен. Әйелімен ажырасатынын айтты. «Кім кінәлі?»
- Мен кінәлі, - дейді.
- Не бүлдірдің?
- Көзіне шөп салдым… - Тимурдың алты қызы барын білетінмін. Келіншегі де бір аяулы жан.
- Не болды? Қалай болды? Түсіндіріп айтсаңшы, - деймін қапелімде ыңғайсыз күйге түсіп.
Оның әңгімесінен ұққаным – бекеттің жанындағы бір үйде күйеуі қайтыс болған келіншек тұрады екен. Сол әйел шелегін көтеріп, бекеттегі колонкадан су алуға жиі келіп тұрады. Сөйтіп жүріп, бұл екеуінің таныстығы достық шеңберінен шығып кетеді. Күйеуінің жұмыста көңілдесі бар екенін «жанашыр» адамдар Тимурдың әйеліне жеткізеді. Ол айғайға басып, күйеуін үйден қуып шығады.
- Енді қайтпексің?.....
Махаббат хикаялары
Толық

Жер шары Күнді айнала қозғалады деген Коперник теориясы қаншалықты дұрыс? (Дүниежүзі тарихы, 7 сынып, IV тоқсан)

Пән: Дүние жүзі тарихы
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Ғылыми төңкеріс
Сабақ тақырыбы: Жер шары Күнді айнала қозғалады деген Коперник теориясы қаншалықты дұрыс?
Сабақ мақсатына жетуге көмектесетін мақсаттар: 7.2.4.2 жаратылыстану ғылымдарының ары қарай дамуы үшін кейінгі орта ғасырдағы әлемнің жаратылысы туралы ғылыми ашылулардың мәнін түсіну
7.2.4.1 Қоршаған орта жайында білудің адам өміріндегі маңызы
Сабақтың мақсаты: 16-17 ғасырлардағы Әлемнің құрылуы туралы жаңа көзқарастардың жайдан-жай пайда болмағанын дәлелдеу. Птоломеу мен Коперниктің әлем құрылысын салыстыру. Неліктен Коперниктің ғылыми жаңалығы ұлы ашылулардың бірі болып саналады?......
ҰМЖ, ОМЖ, ҚМЖ - Ұзақ, орта, қысқа мерзімді жоспар
Толық

Мартин Лютердің Виттенберг қаласындағы наразылығы Еуропаны қалай өзгертті? (Дүниежүзі тарихы, 7 сынып, IV тоқсан)

Пәні: Дүние жүзі тарихы
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Реформация
Сабақтың тақырыбы: Мартин Лютердің Виттенберг қаласындағы наразылығы Еуропаны қалай өзгертті?
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме): 7.2.1.1 – адамның дүниетанымы мен қоғамдық өмірдегі дін рөлінің өзгеру себептерін анықтау;
7.2.1.2 – тарихи процестердің контекстінде «гуманизм», «реформация», «протестантизм», «лютеранство», «кальвинизм», «контрреформация», «кезуиттер ордені» ұғымдарын түсіндіру
Сабақ мақсаттары: Реформацияның ұғымын, әртүрлі елдердегі реформацияның ерекшеліктерін, Германия және өзге еуропалық елдер үшін реформацияның салдарларын білу......
ҰМЖ, ОМЖ, ҚМЖ - Ұзақ, орта, қысқа мерзімді жоспар
Толық

1300 жылдан 1500 жылға дейінгі кезең аралығында Еуропадағы мәдениет қалай және неліктен өзгерді? (Дүниежүзі тарихы, 7 сынып, IV тоқсан)

Пән: Дүниежүзі тарихы
Ұзақ мерзімді жоспардың бөлімі: Қайта өркендеу
Сабақтың тақырыбы: 1300 жылдан 1500 жылға дейінгі кезең аралығында Еуропадағы мәдениет қалай және неліктен өзгерді?
Осы сабақта қол жеткізілуі тиісті оқытудың мақсаты (оқу бағдарламасына сілтеме жасау): 6.2.2.3 көне замандағы мәдениетпен (сурет өнері, мүсін) өзара байланысты белгілей отыра Қайта өркендеу дәуірінің мәдениетін сипаттау
6.2.3.2 гуманистік идеялардың ортағасырлық мәдениеттің дамуына ықпалын анықтау
Сабақтың мақсаты: Қайта өркендеу дәуірінің мәдениетін сипаттау......
ҰМЖ, ОМЖ, ҚМЖ - Ұзақ, орта, қысқа мерзімді жоспар
Толық

Феодалдық экономика қалай құрылған? (Дүниежүзі тарихы, 7 сынып, І тоқсан)

Пән: Дүниежүзі тарихы
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Рим империясының құлауы
Сабақтың тақырыбы: Феодалдық экономика қалай курылган?
Оқу мақсаттары: «Экономикалық жүйе» мағынасын біледі.
Экономикалық қатынас формасын түсіндіре отырып, феодалдық шаруашылық түрлерінің ерекшелігін сипаттайды.
Экономикалық міндеткерліктің формаларын түсіндіреді. Оброк, барщина, шіркеулікк десятина).......
ҰМЖ, ОМЖ, ҚМЖ - Ұзақ, орта, қысқа мерзімді жоспар
Толық

Феодалдық қоғам қалай ұйымдасқан (Дүниежүзі тарихы, 7 сынып, І тоқсан)

Пән: Дүниежүзі тарихы
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Рим империясының құлауы
Сабақтың тақырыбы: Феодалдық қоғам қалай ұйымдасқан
Оқу мақсаттары: - тарихи оқиғаларға қарапайым қорытынды шығару
- «әлеуметтік теңсіздік» мағынасын мысалдар келтіру арқылы түсіндіру
- феодалдық жүйенің белгілерін сипаттау
Сабақтың мақсаты:
- тарихи оқиғаларға қарапайым қорытынды
ОМ1 А Оқушылар қоғамдық құрылыс ұғымын дұрыс түсіндіреді.
Оқушылар феодалдық қоғам ұғымын дұрыс түсіндіреді.
Оқушылар санаттар ұғымын дұрыс түсіндіреді.
Оқушылар феодалдық қоғам құрылымын дұрыс атайды.......
ҰМЖ, ОМЖ, ҚМЖ - Ұзақ, орта, қысқа мерзімді жоспар
Толық

Түрік қағаны Иштемиге 568 ж. Византия неліктен елші жіберді (Дүниежүзі тарихы, 7 сынып, І тоқсан)

Пән: Дүниежүзі тарихы
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Рим империясының құлауы
Сабақтың тақырыбы: Түрік қағаны Иштемиге 568 ж. Византия неліктен елші жіберді
Оқу мақсаттары: Византияның дипломатиялық саясатын оның көршілес елдермен қарым-қатынасының мысалында қарастырып, сипаттау
Сабақтың мақсаттары: Шығыс Рим империясының сыртқы саясатын сипаттап, оның ұзақ өмір сүру себептерін түсіндіреді......
ҰМЖ, ОМЖ, ҚМЖ - Ұзақ, орта, қысқа мерзімді жоспар
Толық

Рим империясы Шығыста неліктен сақталды (Дүниежүзі тарихы, 7 сынып, І тоқсан)

Пән: Дүниежүзі тарихы
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Рим империясының құлауы
Сабақтың тақырыбы: Рим империясы Шығыста неліктен сақталды
Оқу мақсаттары: Византияның ішкі саясатын сипаттап, оның ұзақ өмір сүруінің себептерін анықтау және жіктеу
Сабақтың мақсаттары: Шығыс Рим империясын Батыс Рим империясының саяси, әлеуметтік, экономикалық, мәдени дамуын салыстырады және Шығыс Рим империясының ұзақ өмір сүру себептерін талдайды ......
ҰМЖ, ОМЖ, ҚМЖ - Ұзақ, орта, қысқа мерзімді жоспар
Толық

Ортағасырлық қоғамды қаланың сәулеті мен өнері қалай бейнелейді? (Дүниежүзі тарихы, 7 сынып, І тоқсан)

Пән: Дүниежүзі тарихы
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Ислам тарихы
Сабақ тақырыбы: Ортағасырлық қоғамды қаланың сәулеті мен өнері қалай бейнелейді?
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме): 6.4.1.1 қолөнер мен сауданың рөлін анықтай отырып, ортағасырлық қалалардың даму ерекшеліктерін сипаттау;
Жетістік критерийі:
1. Ортағасырлық қалалардың пайда болу алғышарттарын анықтау
2. Римдік мәдениетпен салыстыра отырып ортағасырлық мәдениеттің даму ерекшеліктерін табу
3. Ортақ белгілері мен ерекшеліктерін табу.
6.2.2.2 өнердің (сәулет, сурет өнері) дамуына қоғамдағы өзгерістердің ықпалын анықтау
Жетістік критерийі;
1. Ғимараттың салыну кезеңін анықтау
2. Екі ғимарат түрлерінің не үшін салынғанын анықтау
3. Екі ғимарат түрлерінің өздеріне тән ерекшеліктерін анықтау
4. Екі ғимарат түрлерінің ұқсастығын анықтау
5. Ғимараттар ортағасырлық қоғам туралы бізге қандай түсінік беретініне қорытынды жасау.
Сабақ мақсаты: Деректер негізінде ортағасырлық қоғамның ерекшеліктерін анықтау.......
ҰМЖ, ОМЖ, ҚМЖ - Ұзақ, орта, қысқа мерзімді жоспар
Толық