Тақырыптың бүгінгі күн талабына сай келуі: Қазақстан өз
тәуелсіздігінің қысқа кезеңіңде экономикалы жекешелендіру
процесінде мәнді дамуға жетті. Қазақстан мемлекет
экономикасына инвестицияны тарту жөнінде басқа елдер арасында
алдынғы қатарда келеді. Қазақстан тек маңызды өнімдер түрінің
экспортері ғана емес сонымен бipгe инвестицияны icкe асырға
қажетті құқықтың негізі бар және оған қолайлы жағдай жасалған
мемлекет. Бүгінгі күні Қазақстан экономикасының негізгі
инвесторлары болып АҚШ, Азия және Европа елдерінің
компаниялары табылады. Егер бұл жобалардың инвестициялық
сиымдылығын ескерсек, бұл Қазақстан дамуының ұзақ мерзімге арналған ерекшеліктерінің бipi "Қазақстан халқына арналған Президент үндеуінде" көрсетілгендей (Қазақстан 2030) "жоғары деңгейлі шетел инвестициясының дамыған экономикасына негізделген, экономикалық даму" болып табылады.
Қазақстан Республикасының экономикасының тұрақты өcyi, оның барлық ресурстарының барлық құраушылары, жоғары технологияны пайдалана отырып және экологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету инвестициялық мүмкін емес.
Әлемдік тәжірибе көрсеткендей:
ВВМ өсуінің әрбір пайызына мемлекет өндірістік инвестицияга 3% кем емес ВВМ бөлу қажет.
Қазақстан Республикасы бай пайдалы қазбасы бар, ауылшаруашылық кеңістігі кең, жоғары білімді кадырлары бар және оларды тиімді қолдану үшін инвестиция жеткіліксіз.
Қазақстан экономикасын дамытуға тек өкімет қана емес, iшкі инвесторлар қабылетсіз, ceбeбi мемлекеттің экономикасын ....

Тәуелсіздік алып, Қазақстан Республикасында нарықтық экономикалық қатынастарға көшкелі бері жүргізілген экономикалық бетбұрыстар халық шаруашылығының негізгі буыны болып саналатын кәсіпорындардың құқықтық, қаржылық-экономикалық және әлеуметтік жағдайын, олардың шаруашылық және азаматтық жүйелердегі дәрежесін айтарлықтай өзгерістерге ұшыраттты. Жеке меншікте, аралас, акционерлік меншікте құрылған миллиондаған кәсіпорындар пайда болды және қазіргі таңда қызмет етуде, көбею үстінде, даму барысында. Нарықтық қатынастардың дамуы жағдайларында кәсіпорындардың қаржылық тұрақтылығы мен дамуының негізгі факторларының бірі – олардың инвестициялық қызметі болып табылады.
Қазіргі таңда елімізде инвестицициялық жобаларды жүзеге асыруға жетерліктей жағдайлар қалыптасып отыр. Атап айтар болсақ, қазақ даласының табиғи ресурстарға бай қазынасы, мемлекет тарапынан кәсіпкерлікті реттеуге бағытталған заңнамалық актілері, оларды қолдауға бағытталған бағдарламалары, еліміздегі қаржы, несие, құнды қағаздар нарығының дамуы, қаржы құралдарының алуан түрлерінің пайда болуы және жыл санап кеңінен қолданыс тауып келе жатқандығы – міне осы айтылғандар кәсіпорындардың инвестициялық қызметінің объектілерін, субъектілерін, нормативтік базасын, инвестициялық жобаларды қаржыландыру көздерін анықтап береді. Алайда, инвестициялық қызметті нақты өмірде жүзеге асыру кәсіпорындар тарапынан нарықтық экономика талаптарына сай қолайлы шешімдер қабылдай білуді қажет етеді.
Инвестициялық шешімдер қабылдаудың мәні мүмкін болған перспективті бір немесе бірнеше жобаларды бағалай отырып, оларды жүзеге асырудың тиімді жолдарын анықтаумен байланысты. Тиімді жобаларды таңдау, оларды жүзеге асыру бағдарламасын әзірлеу, жобаны қаржыландыру көздерін анықтау, оңтайлы инвестициялық қоржын қалыптастыру – осы айтылғандар қосылып, инвестициялық шешімдер қабылдаудың негізін құрайды. Сондықтан да инвестицияларды дұрыс басқару қазіргі таңдағы көкейтесті мәселелердің бірі болып отыр.
Курстық жұмыстың мақсаты –кәсіпорындардың инвестициялық қызметін басқару негіздеріне сүйене отырып, инвестициялық сипаттағы тиімді шешімдер қабылдаулың бастапқы негіздерін игеру болып табылады. Осы мақсатқа сәйкес жұмыстың міндеті келесілерді қамтиды:
- инвестициялық шешімдер қабылдаудың жалпы экономикалық сипаттамасын беру ....

Инвестиция (лат. Investire – киіндіру ) – табыс алу, меншікті капиталын молайту, елдің материалдық байлығы мен бейматериалдық сипаттағы қоғамдық құндылықтарын еселей түсу үшін шаруашылық жүргізуші субъектілер салатын инвестициялық қаражат. Инвестицияның күрделі қаржыдан өзгешелігі бар. Инвестицияда қаражат тек материалдық активтерге ғана салынбайды, қаржылық және бейматериалдық активтерге де салынады. Инвестиция қаржы институттары, инновациялық, әлеуметтік сала арқылы тікелей де, жанамалай да салынады. Инвестиция өзінің құрамы жағынан біртекті емес. Инвестициялау нысандарына, айналыс өрісіне, негізгі капиталдың ұдайы өндірісіндегі мақсатына, рөліне, қаржыландыру көздеріне қарай негізгі капиталға салынатын инвестиция, шетелдік инвестиция, қоржындық инвестиция түрлеріне бөлінеді. Негізгі капиталға салынатын инвестиция – құрылысқа, материалдық, бейматериалдық негізгі капиталды салуға, ұлғайтуға, қайта жаңғыртуға, техникалық жағынан қайта жарақтандыруға, күрделі жөндеуден өткізуге, сатып алуға, сондай – ақ, материалдық айналыс құралдарының қорларын толықтыруға жұмсалатын қаражат. Негізгі капиталды инвестициялау нысандарына үйлер, ғимараттар, машиналар мен жабдықтар. Мал, екпе ағаштары, компьютерлік және бағдарламалық қамтамасыз ету, көркем және әдеби шығармаларының түпнұсқалары, жаңа ақпарат жатады.Негізгі капиталға салынған инвестиция елдің экономикалық өрлеуінің негізгі факторлары болып табылады. Шетелдік инвестиция – шет ел инвесторы жүзеге асыратын инвестиция. Әлемдік экономиканы жаһандыру жағдайында, сондай-ақ, Қазақстанның мемлекеттік тәуелсіздік алуына және ашық нарықтық экономиканың қалыптасуына байланысты шетелдік инвестиция объективті қажеттілікке айналып отыр. өтпелі кезеңде
экономикалық өрлеу мен нарықтық реформаларды қаржыландыру үшін елдің ішкі қорланымдарының жеткіліксіздігі себепті оның рөлі мен мәні арта түсуде. Шетелдік инвестицияға тікелей шетелдік инвестиция( яғни қаражаттарды кәсіпорындардың немесе компаниялардың жарғылық қорына не акцияларына салу), қоржындық шетелдік инвестиция, сондай-ақ, сыртқы несиелер, қарыздар, дамуға ресми көмек, гуманитарлық көмек жатады. Нарықтық экономика жағдайында шетелдік инвестицияны тарту және пайдалану тек қаражаттың ғана емес, сонымен бірге шетелдік технологиялардың, басқару тәжірибесіннің де ағылып келуін қамтамасыз етеді, жаңа нарықтарға жол ашады, ірі құрылымдық өзгерістерге, нарықтық инфрақұрылымның қалыптасуына, инновациялық процестердің кеңеюіне, экономиканың жекеше секторының қалыптасуына серпін береді. Қазақстан үшін тікелей шетелдік инвестиция неғұрлым тиімді. Ол қабылдаушы елдің шаруашылық қызметінде инвестордың ұзақ мерзімді мүддесін қанағаттандырады және сыртқы борышты қалыптастырмайды. ....

Еліміздің нарықтық экономиканың жолымен дамуы барысында қаржылық инвестициялардың маңызы зор. Ал біздің еліміздің экономикасын көтеру үшін қаржылық инвестицияны тарту бүгінгі күні аса қажетті болып отыр.Қазақстан Республикасының қаржы нарығы әлемдік деңгейде жаңадан бой көтеріп келе жатқан қаржы нарықтарының қатарына жатады,ал қаржы нарығы келесі нарықтардан пайда болады:
• валюталық нарық;
• құнды қағаздар нарығы;
• несие-капиталы нарығы (ақша нарығы);
• асыл металдар нарығы (алтын нарығы).
Менің курстық жұмысымның тақырыбы «Инвестицияларды алу және бағалау».Жұмыстың мақсаты қаржы инвестицияларын есепке алу,бағалау әдістерін ашып көрсету және субъектілердің қаржы есептемелеріндегі инвестициялар туралы ақпаратты ашып көрсету тәртібін айқындау.менің курстық жұмысым мына мәселелерді қамтиды:
1. Инвестициялардың ұғымы,жіктелуі және оларды бағалау әдістері;
2. Қаржы инвестицияларын санаттарға сыныптау (қысқа мерзімді және ұзақ мерзімді);
3. Қаржы инвестицияларының құнын анықтау және қаржы есептерінде көрсету;
4. Қаржылық инвестиция есебі;
5. Туынды мекемелерге жасалған инвестициялар есебі.
Айқындамалар:
Қаржы инвестициялары - табыс табу (мәселен, проценттер, роялти, дивиденттер және жал ақысы), инвестицияланған капиталды арттыру немесе өзге де (мәселен,коммерциялық қатынастардың нәтижесінде) пайда табу мақсатында субъект ие болып отырған актив.
Қаржы инвестицияларына сондай-ақ пайдаланылмай тұрған жылжымайтын мүлікке салынған инвестиция да жатады.
Тәуелсіздік алғаннан кейінгі уақыттары барысынды экономикалық дағдарыстан шығуға бет бұрған нарықтық экономика жолымен даму үшін күресіп жатқан біздің еліміз үшін шетелдік инвесторлардың рөлі мен маңызы өте ерекше.Шетел капиталының біздің еліміздің экономикасын көтеру үшін салым ретінде салынуын,яғни шетел инвесторларын тартудың артықшылығы мен пайдалылығын былайша жіктеп көрсетуге болады:
• Шетел капиталының біздің елімізге жұмсалынуы еліміздің бюджетіне түсетін түсімдерді көбейтеді;
• Жергілікті халық үшін жаңа жұмыс орындары пайда болады және ол халқымыздың әлеуметтік жағдайын жақсартып сатып алу қабілетін арттырады; ....

Еліміздің нарықтық экономиканың жолымен дамуы барысында қаржылық инвестициялардың маңызы зор.Ал біздің еліміздің экономикасын көтеру үшін қаржылық инвестицияны тарту бүгінгі күні аса қажетті болып отыр.Қазақстан Республикасының қаржы нарығы әлемдік деңгейде жаңадан бой көтеріп келе жатқан қаржы нарықтарының қатарына жатады,ал қаржы нарығы келесі нарықтардан пайда болады:
• валюталық нарық;
• құнды қағаздар нарығы;
• несие-капиталы нарығы (ақша нарығы);
• асыл металдар нарығы (алтын нарығы).
Менің курстық жұмысымның тақырыбы «Инвестицияларды алу және бағалау».Жұмыстың мақсаты қаржы инвестицияларын есепке алу,бағалау әдістерін ашып көрсету және субъектілердің қаржы есептемелеріндегі инвестициялар туралы ақпаратты ашып көрсету тәртібін айқындау.менің курстық жұмысым мына мәселелерді қамтиды:
1. Инвестициялардың ұғымы,жіктелуі және оларды бағалау әдістері;
2. Қаржы инвестицияларын санаттарға сыныптау (қысқа мерзімді және ұзақ мерзімді);
3. Қаржы инвестицияларының құнын анықтау және қаржы есептерінде көрсету;
4. Қаржылық инвестиция есебі;
5. Туынды мекемелерге жасалған инвестициялар есебі.
Айқындамалар:
Қаржы инвестициялары - табыс табу (мәселен, проценттер, роялти, дивиденттер және жал ақысы), инвестицияланған капиталды арттыру немесе өзге де (мәселен,коммерциялық қатынастардың нәтижесінде) пайда табу мақсатында субъект ие болып отырған актив.
Қаржы инвестицияларына сондай-ақ пайдаланылмай тұрған жылжымайтын мүлікке салынған инвестиция да жатады.
Тәуелсіздік алғаннан кейінгі уақыттары барысынды экономикалық дағдарыстан шығуға бет бұрған нарықтық экономика жолымен даму үшін күресіп жатқан біздің еліміз үшін шетелдік инвесторлардың рөлі мен маңызы өте ерекше.Шетел капиталының біздің еліміздің экономикасын көтеру үшін салым ретінде салынуын,яғни шетел инвесторларын тартудың артықшылығы мен пайдалылығын былайша жіктеп көрсетуге болады:
• Шетел капиталының біздің елімізге жұмсалынуы еліміздің бюджетіне түсетін түсімдерді көбейтеді;
• Жергілікті халық үшін жаңа жұмыс орындары пайда болады және ол халқымыздың әлеуметтік жағдайын жақсартып сатып алу қабілетін арттырады....

Елбасымыз В.А.Назарбаев "Қазақстан-2030" стратегиялық бағдарламасында ұзақ мерзімді дамуымыздың жеті басымдығын көрсетіп берді. Осы басымдықтардың бірі инвестициялық ахуалды жақсарту болатын. Елдің экономикалық өсуін тұрақты дамыту үшін алдымен инвестициялық белсенділікті арттыру қажеттілігін Президентіміз атап өтті.
Еліміздің экономикасын өрістетіп, халықтың тұрмыс деңгейі мен әл-ауқатын арттыру үшін тартымды инвестиииялық ахуал қалыптастыру басты міндет болды. Осы орайда Қазақстан Республикасының 2004 жылғы "Инвестидиялар туралы" қабылданған заңының қоғамдағы саяси мәні зор. Елдің экономикасын көтеру халықтың тұрмыс деңгейінің жоғары дәрежеде болуын қамтамасыз ету мақсатында қабылданған бұл заң Қазақстан халқы үшін маңызды тарихи құжаттардың бірі деп айтуға болады. Ұлттық табыстың ұлғаюы экономикалық дамуға өз ықпалын тигізіп қана қоймайды, қоғамның саяси әлеуметтік дамуына үлкен серпіліс береді Сондықтанда инвестициялар тарту қоғам үшін өте қажет.
Соңғы жылдары біздің республикамызда шетел инвестициялары мен (қаржымен) жұмыс істейтін кәсіпорындардың санының көбейе түскені мәлім. Қазіргі кезде респубиикамыздағы инвестициялық тапшылық аса күрделі проблемалардың бірі болып отыр. Осыған орай, өндіріске меншік иивестицияларын уақытша ынталандырудың қажеттілігі туып отыр. Нарықтық экономиканың жаңа кезеңінің мақсаттарына тек шетелдік инвестициялардың белсенді түрде қатысуы мен олар үшін барынша қо-лайлы жағдай жасалуымен ғана қол жетеді, өйткені қор жинайтын ішкі көздер бізде әзірше жеткіліксіз.
Курстық жұмыстың мақсаты- Қазақстандағы инвестициялық саясаттың мән мағынасын ашып, пайда, дивиденд және басқа да табыс табу мақсатымен құнды қағаздар шығаруға ұсақ мерзімді капитал бөлуді инвестициялық саясат екендігін түсіндіру.....

Шетелдік инвестицияларды тарту ісі мемлекеттен нақты қолдау табуы тиіс.Инвестициялық қаржыларды ел экономикасына қатыстыру әр түрлі нысанда жүзеге асырылуы мүмкін, оған шетел банктері мен халықаралық ұйымдардан қарыз алудан бастап, кәсіпорындарды тікелей шетел инвесторларының меншігіне сатуға дейінгі әрекеттер жатады. Мұның өтпелі формасы ретінде бірлескен кәсіпорындар ұйымдастырылуы мүмкін. Шетел капиталын ұлттық экономикаға тарту өте пайдалы процесс. Біріншіден, шетелдік инвестициялар елдің өндірістік базасын жедел жаңартуға және оның өндірістік мүмкіндіктерін арттыруға көмектеседі. Екіншіден, шетел фирмалары жаңа өндіріс орындарын ашумен қатар, капиталистік бәсекелік күресте шыңдалған еңбек пен өндірісті ұйымдастыру тәжірибесән ала келеді.
Біэдің экономикаға ірі инвестицияларды келтіру үшін бірнеше шарттарды орындау қажет. Біріншіден, мемлекет шетелдік инвестицияларға қауіпсіздік кепілдігін беруі қажет. Екіншіден, мемлекет шетел инвесторларына пайданы тұрақты валютаға ауысиырып әкетуіне жағдай жасауы керек. Шетелдік инвестициялар қоғамдық санада әлі де болса елді кіріптар етудің, оны шикізат шылауына айналдыру мақсатындағы экономикалық интервенцияның құралы ретінде көрініп отыр.
Қазіргі уақытта дамушы және өнеркәсібі дамыған елдер арасындағы капитал қозғалысында елеулі өзгерістер пайда болды. Жас ұлттық мемлекеттерден капитал шығару, бір жағынан, олардың экономикасының дамуына мүмкіндік берсе, екінші жағынан, өнеркәсібі дамыған елдер жас ұлттық капиталдың өз елдеріне келуіне кедергі жасайды, сөйтіп дамушы мемлекеттерде негізінен шикізат өндірісін дамытады.
Бірақ соған қарамастан, көптеген дамушы мемлекеттер өз экономикасы үшін дамыған елдердің капиталын тиімді пайдаланып отыр. Дамудың жоғары деңгейіне жету үшін жаңа индустриалды елдер алдыңғы қатарлы технология мен тікелей жеке меншік капиталды инвестициялау мүмкіндіктерін пайдаланады. Сондықтан да, шетелдік инвестициялардың басты мақсаты басқа мемлекеттерде жұмыс орындарын көбейтуге, жалақыны дер кезінде төлеуге, жаңа техникалық құрал- жабдықтарды алуға және үлкен нарық құруға мүмкіндік береді.
Мен өз курстық жұмысымның алғашқы бөлімінде жалпы инвестиция түсінігіне және сол инвестицияның бір түрі тікелей инвестицияға тоқталып кеттім. Ал, екінші бөлімінде тақырыбыма байланысты Қазақстан Республикасында жалпы тікелей инвестицияның қалай және қай салада орналасқанын, сонымен қатар негізгі донор елдерге көңіл бөлгенді жөн көрдім. Осы бөлімнің бір бөлімшесі ретінде, мен біздің мемлекетімізге шетелдік инвестицияларды тарту не үшін қажет екеніне аз да болса тоқталып кетуді дұрыс деп шештім. Ал, ең соңғы бөлімін мен жалпы Қазақстан Республикасында жүргізіліп отырған инвестициялық саясатпен, инвестицияны ел экономикасына тарту кезінде пайда болатын негізгі проблемаларына жалпы шолу жасадым. ....

Қазақстан Республикасы өзінің 1995 жылы 30-шы тамыздағы референдумда қабылданған Конституцияға сәйкес демократиялық, зайырлы, құқықтық және әлеуметтік мемлекет ретінде жариялауы нарықтық қатынастардың дамуына, әлемдік шаруашылық қызметтерге кіруге және халықаралық экономикалық қарым-қатынастың дамуына жол ашып береді. Жария, ашық үлгідегі экономиканы қалыптастырудың құқықтық негізі конституцияның мына ережесінен көруге болады. Қазақстан Республикасы кәсіпкерлік қызметінің еркіндігін, жеке меншікті қорғау мен мойындауды бекітті.
Халықаралық экономикалық қарым-қатынастарды дамыту шетелдерден қосымша қаражаттарды әкелу, оларды пайдалану және Қазақстан Республикасы территориясында шетел инвестицияларын қалыпты заң қызметін қамтамасыз етуден тұрады.
Сыртқы экономикалық байланыстарды дамыту, кеңейту, шетел инвестицияларын кең көлемде тарту Қазақстанда экономикалық құлдыраудан шығуға көмектеседі.
Қазақстан Республикасының инвестициялар жөніндегі мемлекеттік комитеті құрылғаннан бастап елдегі инвестициялық жалпы бағалаулар бойынша оң жағына қарай өзгереді. Шетелдік және отандық инвесторларға көмек пен жәрдем көрсетудегі негізгі рөл Қазақстан Республикасы инвесторлардың алдында көрсетуге өкілеттік берілген бірден-бір мемлекеттік орган Қазақстан Республикасының инвестициялар жөніндегі сыртқы істер министрлігінің инвестициялық комитетіне тиесілі. Бітіру жұмысында жалпы инвестициялық қатынастарды мемлекеттік басқарудың негіздері, шетел инвестициялары туралы Қазақстан Республикасының заң базасы, инвестицияда екі жақты және көп жақты реттеу, яғни инвестицияларды ұлттық және халықаралық құқықтық реттеу мәселесі қарастырылған. Бітіру жұмысының мақсаты - инвестицияда мемлекеттік басқару мәселелерін зерттеп, мемлекеттік реттеу жолдары туралы ....

Менің курстык жұмысымнын басты максаты Казакстан экономикасына Жане алемді аландатқан қаржы дағдарысына жалпы сипаттама беріп,
қаржы дағдарысынын түрлерін себептерін және Қазақстан экономикасына тигізер кері әсерлерін ашып көрсету.
Қазақстан Республикасынын Президенті Нурсултан Назарбаевтың Казакстан халкына жолдауында ( Астана, 2005 жылғы 18 акпан )- былай дейді « Казакстан экономикалык, әлеуметтік және саяси жедел жанару жолында. Біз жалпы ішкі онімді екі есе улғайтып, бірлесіп тағыда бір Қазақстан орнататындай межеге жакындадық. Біз ойдағыдай жұмыс істеп жаткан нарык экономикасын курдык.
Экономиканы түпкілікті реформалауға бағыт ұстап,біз қысқа мерзімнің ішінде нарықтық реформаларды жургізу білдік,тиісті заңнамамызды жасауға қол жеткіздік. Бүгінгі таңда Қазақстанда нақтылы жұмыс істеп тұрған нарықтық экономика бар.
Егер осыдан он жыл бұрын жан басына шаққандағы жалпы ішкі өніміміз жеті жүз долларға жетті, ендеше биылғы жылы біздін жан басына шаққандағы жалпы ішкі өніміміз енді үш мың доллардай болады деген болжамымыз бар.
Мен 2010 жылы Жан басына шаккандагы жалпы ішкі өнімді 5800 АҚШ долларынан асатын мөлшерде, яғни Чехия, Венгрия, Польша, Малайзия сиякты елдерден бүгінгі деңгейіне, ал 2015 жылы шамамен 9000 АКШ доллары мөлшеріне жеткізу күшіміз жетеді деп санаймын. Жалпы, сатып алу қабілетінін шамасы жағынан бұл цифрларға біз қазырдың өзінде жақынбыз.
Біз еліміздің жалпы ішкі өнімін 2000 жылмен салыстырғанда 2010 жылы екі есе ұлғайтуды жоспарласақ та, бұл көрсеткішке 2008 жылы-ақ жететінімзге сеніыіміз мол.
Тәуелсіздіктің алғашкы жылдарында негізнен Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығының ауқымымен шектелген біздің сыртқы саудамыздынңгеографиясы да быршама тарамдала тусты.
Осылайша біз өзіміздың әлемдік экономиканың бөлінбес бөлігіне айналып, жахандык бәсекелестік арнасына еркін шығатынымызға анық көз жеткіздік.
Қазақстан өз азаматтары үшін өмір сурүдың жоғары стандарттарын жасай отырып, әлемның тиімді дамып келе жатқан елдерыныің қатарына қосылуға тиіс. Біз мұны ұлтымыз бен экономикамыз бәсекеге қабылетті болған жағдайда ғана істей аламыз.
Біз бәсекеге қабілетті экономиканың үлгісін тандай отырып, бәсекелестікке қарымы мол басым салаларда дамытуға кірістік, сол арқылы Қазақстандық кластерлер жүйесінің дамуына жол аштық.
Біз өзімізді Жаңа технологиялар мен Жаңа экономика әлеміне енгізген экономикалык дамуды баскарудың түбегейлі Жаңа жүйесі- Улттық инновациялык жүйе жасауды колға алдык.
2004 жылы 204 инвестициялык жоба іске асырыла, соның тен жартысы даму институттарынын қолдауымен жүзеге асты. ....