Стандартизация мазмұны және ұғымы

Ақпарат қамсызданудың дамуы
Ақпаратты жұмыспен қамсыздануда дүние жүзінде жетекші рөлді халықаралық стандарттау ұйымы атқарады. 2001 жылға бұл ұйым мен қоса ақпараттық жүйелеу және қызмет көрсету комитеті өз жұмысын жасады.
ИНФКО құзырына қызметтің гармониялығы, ИСО және ақпараттық қызмет саласындағы ұйымдар, мәліметтер базасы, маркетинг, технологиялық реттеулер, стандарттау саясаты ассамблеясының бас мамандары кіреді.
Осы мақсаттардан басқа ИНФКО көптеген басқа да ақпараттық қызмет саласымен байланысты жұмыстар атқарады: стандартизацияның ақпараттық қызмет орталығына қатысты басқару жоспарын құрастыру, ақпарат нарығына және маркетинг қызмет талдау жасау, ақпаратпен алмасу және оны сақтау, іздеу сол сияқты жалпы жұмыстарды атқару, ИСО ұғымымен байланыса отырып құжаттардың таралуына және өнім өндіру жүйесіне ұйымдастыру, халықаралық ақпарат қызметі мен бірлесе отырып қызметін дамыту.
Болашақ стандарттар туралы перспективаға ИНФКО халықаралық электронды және жазбаша түрде ақпарат таситындардың авторлық құқығын қорғау принциптерін ұйымдастыруды халықаралық стандартизациясы саласында мақсаттар шешу және стратегиялық жоспарлау маркетингін ұйымдастыды. Осы функциялар орталық ИСО хатшысына берілді.
Ақпараттық желіні құру – ИСОНЕТ ИНФКО қызметінің соңғы жылдағы басты мақсаты болды. Ақпарат желісінің болашағы өте зор болып соңғы 2001 жылдарда басты функциялары ИСО – ның орталық бас хатшысына берілді. Коммерциялық саясат бойынша туындаған мәселелерді шешу жауапкершілігі ИНФКО – дан басқа топқа ауысты. Көп консультациялық функцияларды орындайды, ал оның құралына стандартизация бойынша ұлттық органдардың коммерциялық директорлары кіреді.
ИСОНЕТ ұйымының алдыңғы мақсаттары- ұлттық және халықаралық стандарттар ақпаратымен алмасуды қамтамасыз ету, кітап басылымын, стандарттау саласында түрлі әдебиеттер шығару болып табылады. Стандарттау саласында түрлі жаңа ақпараттық технологияны пайдалану оның сапасын көтеріп, жұмысын жақсартады, уақытты үнемдейді, ұйымның қызметінің ұқыптылығын арттырады, халықаралық стандартты кеңінен пайдаланып, оны басқа салалармен байланысын дамытады. On – line режимінде ақпарат алмасу процессі үздіксіз жүріп отырады, ал одан ақпаратты оңай әрі тез алуға мүмкіндік бар болғандықтан оның сапасы төмендемейді.
Жоғарыда айтылған авторлық құқықты – халықаралық стандартизация деңгейде қорғалуы жүзеге асырылып әрі қарай жалғасын тапты. ИСО және МЭК мамандарының айтуы бойынша қанша электронды ақпарат тасымалдау жүйесі дамып пайдаланса да стандартты қағаз түрде ақпарат алмасу процессі өмірден кетпейді.
Орталық ИСО хатшы және МЭК орталық бюросы өздерінің авторларының құқығын қорғайтын арнайы нормативті құжаттар ойластырады. Ол дегеніміз қағаздардағы түрлі шартты белгілер. Ал құжатта қысқаша түрде иелену құқығына қысқаша сухбат жазған, ұйым логотипі, автордың арнайы белгісі көрсетілген.
Электронды ғасыр дегеніне жетеді. Түрлі авторлардың шығармалары комльютер арқылы дискке енгізіліп электронды түрде тасымалданады. Халықаралық стандартты өз жүйесіне енгізген ел өз еліне авторлық құқығын қорғау жүйесін қолдануға мүмкіндік алады. Оған арнайы халықаралық нормативті құжат берілді.
60 тан аса ұлттық мүшелер, 10 шақты ассоцациялары және халықаралық ақпарат орталықтары мен ұйымдары ИСОНЕТ- ті құрайды. Ал Ресей ИСОНЕТ-тің ұлттық стандартқа сай беделді мүшесі болып табылады.
Стандарттау саласында халықаралық деңгейде ақпаратпен қамтамасыз ету процесі маңызды рөл атқарады. Себебі ұлттық стандартта методикалық әдіске жол нұсқаушы қызметін атқарады.
Классификациялаудың басты мақсаты болып:ақпараттың жүйелі түрде таралуы. 2000 жылдың басында 30 жуық мемлекеттер ұлттық стандарттардың нұсқаушысының ИКС сүйене отырып құрды. ИКС стандартизация саласында ақпаратты қамтамасыз ету процесінің сай келуін бақылайды.
МКС үш деңгейлі құрылымының принципі бойынша құрылған. Бірінші деңгей 40 бөлімнен тұрады(стандартизация жүретін қызмет саласы).Бөлімдер екі санмен белгіленеді. Әр бөлімдер топтар және топшаларға бөлініп әр топ нөмірленеді.
ИСО ақпарат құрылымының ең соңғы жаңалығы болып WSSN табылады – халықаралық стандартизация қызметінің желісі. Бұл виртуалды кеңістікте ұлттық органдардың стандартизация және халықаралық ұйымдарының саласында сайттарының бірігуі.
Ақпаратты қамтамасыз етудің электронды түрлі дүние жүзінде қарқынды даму үстінде. Ақпаратты электронды түрде көрсету стандартизация саласында ақпаратпен тек толығымен танысып қана қоймай онымен жүйелі түрде жұмыс істеп әрі уақыт үнемдеуге мүмкіндік береді. Осы мақсатпен ИСО Web желісінде қызығушылық танытатын объект әрі ұйымдар өз ұсыныстарын сынамаларын e – mail арқылы жібіріп, тиісінші ақпарат ала – алады. Кейін олардың ұсыныстарын эксперт мамандары қарастырып талдау, жасап береді. Осы салаға көшкен ұйымдар ол: денсаулық сақтау, атом энергетикасы,құрылыс машинасы, стандартизация комитеті т.б. белсенді түрде дамыды
СALS – технологиясы және стандартизация.

ИСО ойынша жұмыс осы формасы стандартты нарық сұранысына жақындатуға, жұмыс кезеңі мен приоритеттерді сенықтауға, бизнес саласында белгілі кезеңде әр техникалық комитеттің нақты мүмкіншілген көрсетіп қоршаған ортаның ластануын азайтуға және т.б. мүмкіндік береді.
Нарықтық экономика және бәсекелестік жағдайында ақпараттық қамтамасыз ету процесі күннен күнге қызметтің қай саласы болса да бәсекелестікті анықтайтын фактор.
Соңғы он жылдықта ХХ ғ. CALS- технологиясы пайда болымен қалыптасты (continuons acquisition and life cycle support) осы технологияны мақсаттары- ақпараттың өмірлік циклде үздіксіз қамтамасыз етілуі біріншіден жоғарғытехнологиялы өнімнің сферасына бағытталған осы салада стандартизациясының тағы да бір мақсаттың пайда болуына әкеліп соқтырады.
CALS техноголиясында түрлі аспектілер халықаралық және ұлттық стандарттарымен жіктеледі. CALS концепциясы басқарушы мен өндірушелер; тапсырыс берушілер, тұтынушылар, жөндеушілер т.б. арасындағы байланыстың дамуын арттырады. Бұл аспектіде халықаралық стандартизация рөлі анық көрінеді.
CALS- тің базаның принциптеріне мәліметтермен виртуалды түрде алмасу (электронды цифрлық таңбамен) –өнімдердің өндірістік өндіруден кейінгі фазадан соң болатын қалпына келетін логикалық қолдау.
Интерграция акпараттық жүйеде ақпарат қатысушыларға программалық мүлік арқылы беріледі.
Шетелдік мамандардың айтуынша 2005 жылдан соң машинатехникалық өнімдерді документациялаудың электронды нұсқаусыз экспорттау мүмкін емес болады.
Дүниежүзілік нарықта 2000 жылдың өзінде-ақ сату- сатып алу шартын құру үшін басты назарды интеграциялық логикаға аударады.
Жапонияда экономиканың 20 дан астам түрлі салаларын біріктіріп дүниежүзілік нарықта бәсекелестікті қамтамасыз ету мақсатында басшылықтан қолдау тапқан жоғарғы масштабты CALS- жүйесіне жүгінілген бағдарлама орындалуда.
Ал Ресейде веделестоералық CALS- технологиясының басты мәселелеріне бағытталған 2009 жылға дейінгі бағдарлама орындалуда.
CALS технологиясымен байланысты тоқырауларды шешу стандартизация саласындағы кешенді стандартизацияны дамыту үшін өте қажет. Ол үшін толығымен методикалық ұсыныстармен, мәліметтерге толығымен стандартты түрде талдау жасап отыру қажет.
Интернет желісінде «CALS.RU» сервері құрылған. Ол серверден біз халықаралық,ресейлік стандарттар мен методикалық нормативті CALS – технология құжаттарына сай түрлі мәліметтер мен ақпараттар ала аламыз.....