«Біз -түркілерміз». Қазақ әдебиеті, 10 сынып, дидактикалық материал.


Пән: қазақ әдебиеті

Сабақ:

Мектеп:

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні:

Сынып: 10 Т1

Қатысқан оқушылар саны:

Қатыспағандар:

Бөлімнің тақырыбы

Аңызбен өрілген көркем сөз. Ұ.Есдәулет «Біз -түркілерміз»

Сабақтың тақырыбы

«Біз -түркілерміз»

Осы сабақ арқылы жүзеге асатын оқу мақсаттары

10.1.3.1 - көркем шығармадағы кейіпкерлер жүйесін жинақтау мен даралау;

 Күтілетін нәтижелер

Оқушылардың бәрі:

  • Шығармадан кейіпкерлер бейнесін тану;

Оқушылардың көбі:

  • көркем шығармадағы кейіпкерлер даралай білу;

Оқушылардың кейбірі:

  • көркем шығармадағы кейіпкерлер жүйесін жинақтау,

Бағалау критерийлері

  • көркем шығармадағы кейіпкерлерді даралайды;
  • кейіпкерлер жүйесін жинақтайды.

Тілдік мақсаттар

Пән лексикасы және терминология: Көк бөріден туғанбыз, 

Біздің халық - қаймақ халық!  Бабаларым бата беріп, 

Диалог және жазылым үшін қажетті сөз тіркестер:

Менің ойымша..., Өз пікірімді білдірсем..., Менің көзқарасым...

Мектеп құндылықтары

  • Құрмет;
  • Ашықтық;
  • Өмір бойы білім алу;
  • Еңбек және шығармашылық.

Осыған дейін меңгерілген білім

10.1.1.1 - әдеби шығарманың сюжеттік-композициялық құрылысын талдау арқылы идеялық мазмұнын терең түсіну;

Жоспар

Жоспарлана

тын уақыт

Жоспар бойынша орындалуы тиіс іс-әрекеттер

Дереккөздер

Сабақтың басы

5 минут

2 минут

Сыныпты ұйымдастыру.

С Оқушылардың ортасынан 2 оқушы шақырылып, мұғалім үстеліндегі жабық жатқан екі парақ қағазды суырады.

Мәтін алды тапсырма.

1.Кейіпкер кім?

2.Лирикалық кейіпкер кім?

Қағаз суырған оқушылар өздеріне сыныптан топ жинап өз орталарында ақылдасып, А4 қағазына топтастырып жазады.

Жазып шыққандарын планшет арқылы ғаламтордан қарап, ойларын толықтырады.

Олардың бір-бірінен қандай айырмашылығы барын танып, біледі.

  • Сабақтың мақсаты және жетістік критерийлері таныстырылады.

МЖ = Мұғалім жасаған

Ұлықбек Есдәулет

«Біз-түркілерміз»

https://kk.wikipedia.org/wiki/

Сабақтың ортасы

5 минут

2 минут

8 минут

2 минут

10 минут

8 минут

Оқушылар кері байланыс береді.

  • Кейіпкердің кім екенін анық тануға ғаламтордағы ақпараттан көмек алғанын айтады;
  • лирикалық кейіпкер ақынның өзі екенін білсе де, белгілі адамдардың дәйек сөздерді арқылы ойларын толықтырғанын айтады.

ТЖ. «Кейіпкерді іздеу» әдісі.

Оқушылар 4 топқа бөлінеді. «Біз-түркілерміз» өлеңінен үзінділер беріледі.

Тапсырма 1.

4 топқа өлеңнен үзінділер беріледі. Сол үзінділерден топтағылар ақылдаса отырып, кейіпкерлерді табады.Олардың кім болғанын, ақын оларды жырына неліктен қосқанын тарихпен байланыстыра айтады. Өлеңде ақынның өр рухы қалай көрініс береді?

1-топқа:

Біз - түркілерміз... Біз - түркілерміз! Көк аспандай жарқылдап, күркірерміз, Көк аспанның бұлтындай сілкінерміз, 

2-топқа:

Көк бөріден туғанымыз рас болса, Көк тәңірден қуат ап, бір түлерміз. 

3-топқа:

Атқа мінсем кетемін айбаттанып, Қылыш көрсем кетемін қайраттанып. Ғасырлардың бетіне қалқып шыққан, Біздің халық - бұ да бір қаймақ халық! 

4-топқа:

Бабаларым жатыр ғой бата беріп, Аруақтар аманатын ақтап бағам. 

ҚБ Топтар бір-бірін бағалайды.

Тапсырма 2.

Ақын Ұ.Есдәулеттің жырындағы жолдарды Күлтегін жырымен салыстыра отырып, түркілерге түсінік береді.

Ұлықбек ақынның өлеңі

Күлтегін жыры

Біз - түркілерміз... Біз - түркілерміз! Көк аспандай жарқылдап, күркірерміз, Көк аспанның бұлтындай сілкінерміз, 

Түрік халқының аты

Құмға сіңген судай

Құрымасын деп,

Асып тұрған айбыны

Шөптей жұлынбасын деп

Әкемді қаған,

Шешемді Ханша еткен Тәңірі

Мені де қаған етті.

Жеріме қорған,

Еліме қамал етті.

2-топқа: Ақынның өлеңіндегі Көк бөрі бейнесін аңызбен салыстара сипаттайды

Ұлықбектің өлеңі

Көк бөрі бейнесі

Көк бөріден туғанымыз рас болса, Көк тәңірден қуат ап, бір түлерміз. 

«Түркілердің арғы ата-бабалары Ашина Сихай (батыс) көлінің құбылысына өз тайпасын қондырып, ел болған екен дейді. Күтпеген жерден ашиналықтар

ға көршілес бөгде тайпа шабуыл жасап, қырып салыпты-мыс. Ойран-топан болған жұртқа он жастағы баланың аяқ-қолын кесіп, тірі тастап кетіпті. Қаншық қасқыр оны тауып алып асырайды. Ер жеткен соң әлгі  бала қаншық қасқырға үйленіпті-мыс. 

3-топқа: Ұлықбектің өлеңіндегі үзінді арқылы қазақ халқының қандай халық екенін суреттейді.

Ұ.Есдәулеттің өлеңі

Қазақ халқы

Атқа мінсем кетемін айбаттанып, Қылыш көрсем кетемін қайраттанып. Ғасырлардың бетіне қалқып шыққан, Біздің халық - бұ да бір қаймақ халық! 

Қазақ халқы көне заманнан бері сөзге шешен, данышпан, ақылды, аталы сөзге тоқтаған, қариямен қасарыспаған, үлкенді үлгі етіп сыйлап, кішіні кішіпейілділікпен құрметтеген.

4-топқа: Ақынның айтып отырған бабалары кімдер? Олардың ұрпағына аманаттап кеткені не?

Ақын өлеңінен үзінді

Бабалар жырынан үзінді

Бабаларым жатыр ғой бата беріп, Аруақтар аманатын ақтап бағам. 

Таза мінсіз асыл сөз,

Су түбіндежатады.

Таза мінсіз асыл тас,

Ой түбінде жатады.

Оқушылар топтарды «Екі жұлдыз, бір тілекпен» бағалайды.

Ж. «Синкуэй» тәсілі

«Мен ақынша толғаймын» топқа берілген кейіпкерлерді ала отырып, «менің кейіпкерім» деген түйінді ойын бес жолды өлеңмен береді.

Лирикалық кейіпкер- ақынның өзі. Ол-Ұлықбек Есдәулет екенін танып біледі.

http://adebiportal.kz/kz/news/view/1488

Күлтегін жыры

http://www.tilortalyq.kz/kk/home/folklor/kok-bori-bejnesi

Көк бөрі бейнесі

https://ok.ru/bzdazastan/topic/65718145176879

«Бабалар жыры»

З.Ахметова.

«Бабалар аманаты»

Сабақтың соңы

3 минут

Рефлексия

Қосымша ақпарат

Дифференциация – Сіз оқушыларға көбірек қолдау көрсету үшін не істейсіз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай тапсырма беруді көздеп отырсыз?

Бағалау – Оқушылардың ақпаратты қаншалықты меңгергенін қалай тексересіз?

Пәнаралық байланыс

Қауіпсіздік ережелері

АКТ-мен байланыс Құндылықтармен байланыс (тәрбиелік элемент)

Ойлану

Сабақ мақсаттары/оқу мақсаттары жүзеге асырымды болды ма?

Бүгін оқушылар нені үйренді? Сыныптағы оқу атмосферасы қандай болды? Дифференциацияны жүзеге асыру қолымнан келді ме? Мен жоспарланғануақытымды ұстандым ба? Мен жоспарыма қандай өзгерістер енгіздім және неліктен?

Төменде берілген бөлімді осы сабақ туралы ойларыңызды жазу үшін пайдаланыңыз. Сол жақ бағанда берілген сабағыңызға қатысты ең маңызды сұрақтарға жауап беріңіз.

Жалпы баға

1.Сәтті өткен екі нәрсені атап көрсетіңіз (сабақ беру және оқытуға қатысты)?

2.Қандай екі нәрсе сабақтың одан да жақсы өтуіне ықпалын тигізер еді (сабақ беру және оқытуға қатысты)?

Осы сабақ барысында сынып немесе жеке оқушылар туралы менің келесі сабағыма дайындалу үшін қажет болуы мүмкін қандай ақпарат алдым?



Толық нұсқасын 30 секундтан кейін жүктей аласыз!!!


Қарап көріңіз 👇


Пайдалы сілтемелер:
» Туған күнге 99 тілектер жинағы: өз сөзімен, қысқаша, қарапайым туған күнге тілек
» Абай Құнанбаев барлық өлеңдер жинағын жүктеу, оқу
» Дастархан батасы: дастарханға бата беру, ас қайыру
Пікір жазу