Бағаналы жасушалар ұғымы және олардың қасиеттері (қайта жаңаруы, жіктелуі). Биология, 11 сынып, сабақ жоспары.

Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі:

Бөлім 11.2С Өсу және даму

Мектеп: ХББ НЗМ, Шымкент қаласы

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні: Арапбаева Ұ.Б.

Сынып: 11

Қатысқандар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақ тақырыбы

Бағаналы жасушалар ұғымы және олардың қасиеттері (қайта жаңаруы, жіктелуі)

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)

11.2.3.1 - бағаналы жасушалардың мамандану үдерісін және олардың практикалық қолданылуын түсіндіру

 Сабақ мақсаттары

• баған жасушалары ұғымын қалыптастыру;
• баған жасушаларының түрлі типтерін ажырату;
• баған жасушаларының мамандану үдерісін сипаттау

 Бағалау критерийлері

• Бағаналық жасушалар туралы бұрыннан бар білімді қолданады.
• Бағаналық жасушаларды мамандандыру үдерісін түсіндіру үшін блок-сызбаны құрастырады.
• Бағаналық жасушаларды мамандандыру үдерісін түсіндіреді.
• Ақпаратты пайдалана отырып, көп жасушалы ағзаның пайда болу кезеңдерін дұрыс сипаттайды.

 Тілдік мақсаттар

Пән лексикасы және терминология:

бағаналы жасушалар, мамандану, жіктеу; тотипотент, плюрипотент, мультипотент, ұрықтық,жасушалық сызық, транскрипциялық факторлар, сегментация, индукция, миграция және жасушаның дифференциациясы, апоптоз, белсенді, бақылаусыз өсуі,потенциал, этика, ұрпақ, қолдану

Диалог құруға/жазылымға қажетті пайдалы сөздер топтамасы:

Бағаналы жасушалар - ….бөлінуге қабілетті көпжасушалы ағзаларда кездеседі.

Бағаналы жасушалар ешқандай генетикалық .... сақтап тасымалдамайды.

Тотипотентті бағаналы жасушалар –…болады.

Плюрипотентті бағаналы жасушалар – ... жасушалар,себебі олар.... …

Мультипотентті жасушалар –

Ұрықтық бағаналы жасушалар

.... жетіле бастайды. Менің бұлай есепте(ме)уімнің себебі ……

 Құндылықтар дыдарыту

Білім құндылығы: өмір бойы білім алу

Пәнаралық байланыстар

Эмбриология, физиология, генетика, биотехнология

 АКТ қолдану дағдылары

Шағын презентация, бейнебаян көрсету.Оқушыларға белсенді оқыту тақтасымен суреттік тапсырмалармен көрсету.

Бастапқы білім

Оқушыларға осы тарауды игеруге қажетті білім, дағды немесе тәжірибе.

Алдыңғы өтілген организмдердің өсуі мен дамуы тақырыптары пайдалы болады.

Алдыңғы өтілген ішіндегі ең пайдалылары:

Жасушалық биология: 7-10 сыныптар

Өсу және даму: 9-10 сыныптар

Сабақ барысы

Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет

(G) Оқушылардың зейінін сабаққа аудару. Оқушылардың көңіл күйлерін сұрау.

(W) Миға шабуыл. Сынып оқушыларының түбегейлік жасушалар туралы не білетіндіктерін анықтау.

Баған жасушалары туралы не білеміз?

  Ұрықтану мен дифференциация негіздерін сипаттау, зигота сияқты терминдерді және зиготаның бөліну және дене жасушасының әрбір жеке типіне өзгеру потенциалы бар екендігін сынып оқушыларының естеріне салу, түбегейлік жасушалардың да дәл осындай потенциалдары бар. Оқушылар алдыңғы білімдерін еске түсіре отырып блок-схема сызады.(Қосымша1) Тақтада дұрыс жауабы көрсетіліп оқушы өзін өзі бағалайды.

(М) Оқушыларға мәселелі сұрақтар қою арқылы тақырыпты өзектендіріңіз.

Тақырыпты өзектендіру үшін қойылатын сұрақтар түрі:

• Медицинада адам денесінің мүшелерін транспланттау және басқа қандай жасушалармен алмастыруға болады?
• Бағаналы жасушалар дегеніміз не және олар қайда түзіледі?

Оқушылардан сұраңыз:

• Бұл жасушалардың ортақ құрылымы не?
• жасушалар қалай ажыратылады?
• Ұрықтық қабат қандай жасушалардан түзіледі?

 Мұғалімнің қолдауымен оқушылардың жауаптыры барынша жоғары ойлау дағдылары талдау және жинақтауға бағытталады.

(С) Оқушыларға «Адамның дамуы және түбегейлік жасушалар» және «Жасуша ғұмырын құрастыру» тақырыптарына қысқа метражды анимация көрсетіледі.

(М) Презентация көмегімен баған жасушаларына жалпы түсініктеме беріледі.

(Т) (ҚБ) Оқушыларға 3 топқа бірігуді тапсырыңыз және тоти-, плюро-, мультипатентті жасуша типтеріне сай және осы жасушаларды зерттеу тапсырылады. А3 немесе А4 қағазында постер құрастыруды тапсырыңыз. Оқушылар алынған ақпараттарымен «Карусель» әдісімен алмастырады. Оқушылар топтары «екі жұлдыз, бір тілек» арқылы бағалауды жүзеге асырады.

Кейбір топтарға қосымша мәліметтер беруге болады. Қосымша 2.

Тапсырма дискрипторы:

• Топтың зертте отырған (тоти / плюри / мультипотенттік) түбегейлік жасушалардың анықтамасын жауза;
• Бағаналық жасуша типінің басқа жасушалардан ерекшелігін анықтау;
• Жұмыс жасау типін зерттеу.

Жаңа сабақты бекіту: (ҚБ) Қосымша 3,4) оқушыларға деңгейлік тапсырма беріледі, оқушылар жұмыстарын жасыл сиямен тексереді. Кейбір оқушыларға қосымша мәлімет бере отырып, кері байланыс беріледі.

Рефлексия

Мен сабақта ......................................білдім

Бәріненде маған................................ұнады

Мен үшін пайдалы ақпарат...........болды

Менің ұсыныстарым........................................

Саралау – оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндетқоюдыжоспарлапотырсыз?

Бағалау – оқушылардың материалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз?

Денсаулық және қауіпсіздік техникасының сақталуы

Барлық оқушылар: Бағаналық жасушаларды мамандандыру үдерісін түсіндіру үшін блок-сызбаны құрастырады.

Оқушылардың көбі:

Бағаналық жасушаларды мамандандыру үдерісін түсіндіреді.

Кейбір оқушылар: Ақпаратты пайдалана отырып, көп жасушалы ағзаның пайда болу кезеңдерін дұрыс сипаттайды.

1. миға шабуыл сұрақтары оқушылардың тақырып аясында ойлануға және өткенді еске түсірулеріне мүмкіндік береді;

2. Бейнефилмді көре отырып баған жасушаларының мамандану үдерісті терең түсіне алады;

3. жеке жұмыс жасай отырып сабақ мақсатына қаншалықты жеткендігін өзін-өзі бағалай отырып тексере алады.

Бейнефильм көрсету барысында ми жұмысының бұзылуы бар адаммен таныс оқушылармен абай болыңыз

Сабақ бойынша рефлексия

Сабақ мақсаттары/оқу мақсаттары дұрыс қойылған ба? Оқушылардың барлығы ОМ қол жеткізді ме?

Жеткізбесе, неліктен?

Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?

Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма?

Сабақ жоспарынан қандай ауытқулар болды, неліктен?

Жалпы баға

Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

1:

2:

Сабақтыжақсартуға не ықпалетеалады (оқытутуралы да, оқутуралы да ойланыңыз)?

1:

2:

Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/қиындықтары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет?

1:

2: