10 сыныптағы геометрия қайталау (Геометрия, 10 сынып, I тоқсан)

Пән: Геометрия
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Стереометрия аксиомалары. Кеңістіктегі параллельдік.
Сабақ тақырыбы: 10 сыныптағы геометрия қайталау
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме): 10 сыныптағы геометрия курсының теориялық материалдарын қайталау және осы курс бойынша есеп шығару.
Сабақ мақсаттары: 10 сыныптағы геометрия курсының теориялық материалдарын қайталау және осы курс бойынша есеп шығару біліктіліктерін бекіту.

Сабақ басында мұғалім келесі әрекеттерге назар аударады:
Ұйымдастыру кезеңі.
Оқушылармен сәлемдесу. Оқушылардың сабаққа көңілін аударып, жағымды психологиялық ахуал тудыру.
ІІ. Білімді өзектендіру. Сабақ басында мұғалім оқушыларға «Сұрақ – жауап» стратегиясын пайдаланып геометрия курсының 10 сыныптағы теориялық материалын қайталауды ұсынады.

Теорияны білу – 10 минут « Мен нені білдім ?»
Қосымша 1

Нұсқа
Дұрыс жауапты таңда.
Бір ғана жазықтықты жүргізуге болады:
А) кез келген үш нүкте арқылы;
В) бір түзудің бойында жататын кез келген үш нүкте арқылы;
С) бір түзудің бойында жатпайтын кез келген үш нүкте арқылы;

АВСДА1В1С1Д1 – текше. АСС1 және В1С1С жазықтықтары мына түзу бойыменен қиылысады:
А) АС; В) ВС; С) СС1.
Дұрыс тұжырымды таңдаңыз:
А) Екі түзуді параллель түзулер деп атаймыз, егер олардың ортақ нүктесі болмаса.
В) Егер екі түзудің әрқайсы үшінші бір түзуге параллель болса, онда бұл екі түзу өзара параллель болады.
С) Үшінші түзуге перпендикуляр болатын екі түзу, өзара параллель түзулер.
Д) Егер бұрыштар өзара тең болса, онда олардың сәйкес қабырғалары бағыттас болады.
4. b түзуіне параллель a түзуі α жазықтықтығын қиып өтеді.
с түзуі b түзуіне параллель болса, онда:

а) a және с түзулері қиылысады;
в) с түзуі α жазықтығына тиісті;
с) a және с түзулері айқас болады;
г) a және с түзулері параллель болады.

5.α жазықтықтығы АВС үшбұрышының АВ және АС қабырғаларын
сәйкесінше К және Р нүктелерінде қиып өтеді. Егер ВС ∥ α екені белгілі болса, онда ВС және КР түзулері: а) қиылысады; в) параллель; с) айқас.
6. К нүктесі ВДС үшбұрыш жазықтығына тиісті емес. А,М және Р нүктелері сәйкесінше КВ, КД, КС қабырғаларының орта нүктелері. ВДС және АМР жазықтықтары өзара қалай орналасады?
а) жазықтықтар параллель; в) жазықтықтар қиылысады;
с) жазықтықтардың өзара орналасуын анықтау мүмкін емес.
7. a және b түзулері параллель жазықтықтарға тиісті болса, онда бұл түзулер: а) қиылысады немесе айқас; в) параллель немесе айқас; с) тек қана параллель; г) тек қана айқас түзулер.
8. Төмендегі тұжырымдардың қайсысы дұрыс?
А) Үшінші түзуге перпендикуляр екі түзу өзара перпендикуляр болады.
В) Егер түзу жазықтықтағы кезкелген бір түзуге перпендикуляр болса, онда осы түзу жазықтыққа перпендикуляр деп аталады.
С) Бір жазықтыққа перпендикуляр екі түзу өзара перпендикуляр болады.
Д) Егер түзу жазықтықтағы түзулердің кезкелгеніне перпендикуляр болса, онда осы түзу жазықтыққа перпендикуляр деп аталады.

Топ бұл жаттығу барысында ең көп дегенде – 8 ұпай жинай алады (1 дұрыс жауап – 1 ұпай).
Дескрипторлар:
Топтың әр мүшесі өз үлесін қосады;
Әрбір сұраққа дұрыс жауап береді;
Тапсырма тақырыпқа сай.

ІІ. Білімді өзектендіру. Сабақ басында мұғалім оқушыларға «Сұрақ – жауап» стратегиясын пайдаланып геометрия курсының 10 сыныптардағы теориялық материалын қайталауды ұсынады.

(Оқушылар парақшадағы тест тапсырмасына: ия (+), жоқ (-) деп жауап береді және жауаптарын презентациядағы слайдпен тексереді.)
Тест тапсырмасы
1-сұрақ 1) Бір жазықтыққа параллель екі түзу перпендикуляр болады ма?
2) Бір жазықтыққа перпендикуляр екі түзу параллель болады ма?
2-сұрақ 1) Жазықтыққа перпендикуляр түзу осы жазықтықтағы түзумен айқас бола ала ма?
2) Жазықтыққа перпендикуляр түзу осы жазықтықтағы түзуге параллель бола ала ма?
3 – сұрақ 1) Егер түзу жазықтықтағы екі түзуге перпендикуляр болса, онда ол түзу жазықтыққа да перпендикуляр болады деп айтуға болады ма?
2) Егер түзу жазықтықтағы параллель екі түзуге перпендикуляр болса, онда ол түзу жазықтыққа да перпендикуляр болады деп айтуға болады ма?
4- сұрақ 1) Айқас екі түзу бір жазықтыққа перпендикуляр бола ала ма?
2) Қиылысатын екі түзу бір жазықтыққа перпендикуляр бола ала ма?
5- сұрақ 1) Өзара перпендикуляр үш түзудің кез-келгені былайғы екеуінің жазықтығына перпендикуляр болады деп айту дұрыс па?
2) Кеңістіктегі үшінші бір түзуге перпендикуляр екі түзу параллель болады деу дұрыс па?
6- сұрақ 1) Бір түзуге перпендикуляр екі жазықтық қиылысады ма?
2) Екінші бір түзуге перпендикуляр түзу мен жазықтық қиылысады ма?
7- сұрақ 1) Бір нүктеден жүргізілген перпендикулярдың ұзындығы көлбеудің проекциясының ұзындығынан кем деу дұрыс па?
2) Бір нүктеден жүргізілген перпендикулярдың ұзындығы көлбеудің ұзындығынан ке деу дұрыс па?
Тест жауабы:

ІІІ. Карточкамен жеке жұмыстар
10 сынып геометрия курсының «Үш перпендикуляр туралы» теореманы қолдану ережелерін қайталау.
1. Үш перпендикуляр туралы теореманы қолдану
Блиц сұрақтар:
1.Қандай түзу жазықтыққа перпендикуляр деп аталады?
2. Перпендикуляр түзу мен жазықтықтың қандай қасиеттерін білесіздер?
3. Жазықтықтан тысқары жатқан нүктеден жазықтыққа түсірілген перпендикуляр деп нені айтамыз?
4. Нүктеден жазықтыққа дейінгі қашықтық дегеніміз не?
5. жазықтықтан тысқары жатқан нүктеден жазықтыққа түсірілген көлбеу деп нені айтамыз?
6. Көлбеудің жазықтықтағы проекциясы деп нені айтамыз?
7. Үш перпендикуляр туралы теореманың тұжырымдамасын тұжырымда.
8. Кубтың параллель жақтарының диагональдары арқылы өтетін қима жазықтық түрін қалай анықтауға болады?

ІV. Есептер шығару.
Оқушылар жұптарда 10 сынып геометрия курсын қайталауға есептер шығарады.

№ 1 тапсырма
Теңқабырғалы АВС үшбұрышының жазықтығына перпендикуляр ОС кесіндісі жүргізлген. АВ кесіндісінің ортасы Р-мен белгіленген. [OP]⊥[AB] екенін дәлелдеңіз.
№ 2 тапсырма
Тікбұрышты үшбұрыштың катеті мен гипотенузасы сәйкесінше 12 және 15 см-ге тең. Берілген нүктеден үшбұрыш қабырғаларына дейінгі қашықтық 5см. Берілген нүктеден үшбұрыш жазықтығына дейінгі қашықтықты табыңыз.
№ 3 тапсырма
Теңбүйірлі АВСД трапециясының АД үлкен табаны арқылы α жазықтығы жүргізілген. Егер трапецияның табаны 10 және 20 см, ВС қабырғасы α жазықтығына 12 см қашықтықта, ал трапецияның биіктігі мен бүйір қабырғасының проекциялары арасындағы бұрыш 450 болса, трапецияның ауданын табыңыз..........