Жергілікті жердің өсімдіктері (Жаратылыстану, 1 сынып, I тоқсан)

Пән: Жаратылыстану
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Тірі табиғат: Өсімдіктер
Сабақтың тақырыбы: Жергілікті жердің өсімдіктері
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме): Өсімдіктерді қорғау
Сабақтың мақсаттары: 1.2.1.6 Өз аймағында өсетін өсімдік түрлерінен гербарий жасау.

• Өсімдікке не қажет? Олар оны қайдан алады?
Сіздер неге … деп ойлайсыңдар?
• …бұл өсімдік жабайы/мәдени
• …өсімдіктердің тамыры/сабағы/гүлі бар
• …өсімдіктер біз үшін маңызды.
(МК) Бөлме өсімдіктерін күту (суару, тыңайтқыш, қопсыту, топырағын ауыстыру, өсімдік зиянкестері мен сырқатынан қорғау) жайлы және мәдени өсімдіктерді күту (суару, тыңайтқыш, зиянкестер мен арам шөптерден қорғау, түптеу, қопсыту) туралы бейнебаян көрсету. Көргендерін оқушылармен талқылау.
(Ұ, Т) Қазақстанның Қызыл кітапбына енген жойылып бара жатқан өсімдіктер туралы материал табу. Басқа оқушыларға түсіндіру үшін буклеттер/брошюралар жасау.

(МК) Әр түрлі табиғи және климаттық жағдайларда өсетін өсімдіктердің суреттерін оқушыларға қарап шығуға ұсыныс жасау. Мәселен, шөлдегі кактус, орман етегіндегі інжугүл, аптап ыстықтағы күнбағыс, таудағы еңлікгүл, көлдегі тұңғиық.
(Т) Сыныпты екі топқа бөлу. Бірінші топқа өсімдіктердің өмір сүруіне қажетті жағдайларының өзгешеліктерін сараптауды ұсыну. Екінші топқа өсімдіктердің өмір сүруіне қажетті жағдайларының сәйкестіктерін синтездеуді ұсыну. Алынған нәтижелерді талқылау.
(Т) Оқушыларды 4 топқа бөлу:
• Жарық;
• Су;
• Жылу;
• Ауа;
Әрбір топқа өздеріне түскен қажетті жағдайдың өсімдіктер тіршілігі үшін ең маңызды екендігі туралы сөз дайындауды ұсыну.
(ОТ) Оқушыларға бөлме өсімдігінің (мысалы, қазтамақ, колеус, бегония) сабағының әр түрлі жағдайда өсуін бақылауды ұсыну. Ол үшін бір өсімдіктің 8 сабағы қажет болады. Барлық сабақтың ұзындығын өлшеп, кесте түрінде жасалған постерге жазып алып, сосын су құйылған стаканға салу керек. Төрт сабақты бөлме жағдайында қалдырып, қалған төртеуін 2-3 тәулікке әр түрлі жағдайға қою:
1 сабақ – қараңғы жерге қою (жарық әсері);
2 сабақ – құрғақ стаканға салу (су әсері);
3 сабақ – салқын жерге қою (температура әсері);
4 сабақ – қалпақ астына немесе мойны кең құтыға салу (ауа әсері).
Тәжірибе аяқталысымен, оқушылармен нәтижелерді талдап шығу. Қарапайым қорытынды жасау.
www.thefruitpages.com/alphabet.shtml.
(МК) Оқушыларға «Екі минутта өсу және гүлдену» атты бейне ролик көруді ұсыну. Оқушылардан бейне ролик көргеннен пайда болған эмоцияларымен бөлісуін өтіну.
(Т) Оқушыларға жеміс ағашының мысалында, өсімдік өмірінің әр кезеңін бейнелейтін суреттер көрсету. Суреттерді ретімен қойып шығуын сұрау (тұқым, бүршік, көшет, гүлденген ағаш, жеміс беретін ағаш).
(Ұ) Оқушылардан өсімдік тіршілігі кезінде болатын өзгерістерді тізіп шығуын сұрау. Назар аударту: Барлық өсімдіктер біркелкі өсе ме және барлығында ұқсас өзгерістер орын ала ма?
(ОТ, Ұ) Оқушыларға сынып жағдайында бидай не үрмебұршақ тұқымдарын өндіру тәжірибесін ұсыну. Жас өсімдіктермен күн сайын болатын өзгерістерді белгілеп отыру.
Жергілікті 10 өсімдікті атау.
(К) Оқушыларға кеппеөсімдік жасау үшін өсімдіктерді жинау ережелері туралы айту. Өсімдіктерді жинау алдында нұсқаунама беру. Көрмеде өсімдіктердің жеке ландшафтыларының (қарағай орманы, қайың орманы, батпақтың жалпы көрінісі, шалғын т.б.) суретін пайдалану. Оқушыларға экскурсовод рөлін ұсыну. Оқушылар көрме экспонаттары туралы айтады. Содан кейін оқушыларға мынадай сұрақ қою: «Оқушылар табиғатта өздерін үнемі ақылды, қамқор ретінде ұстай ала ма?», «Кеппеөсімдік жинай жүріп қандай пайдалы әрі қызық мәлімет (нәрсе) білдіңдер?», «Енді қоршаған ортаға деген көзқарастарың өзгерді ме?»..........