Теңүдемелі қозғалыс кезіндегі кинематиканың негізгі ұғымдары мен теңдеулері (Физика, 10 сынып, I тоқсан)

Пән: Физика
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Кинематика
Сабақ тақырыбы: Теңүдемелі қозғалыс кезіндегі кинематиканың негізгі ұғымдары мен теңдеулері
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме): - y = kx+b түріндегі тәуелділіктерді талдай білу
- Суретте векторлық шамалардың – орын ауыстыру, жылдамдық, үдеу -бағытын көрсете білу
- Жылдамдықтың уақытқа тәуелділік графигінен үдеуді анықтау;
Сабақ мақсаттары: 10.1..1.1-кинематика теңдеулерін есептер шығаруда және қозғалыс графиктерін түсіндіруде қолдану.

І. Ұйымдастыру
ІІ. Ой шақыру

Анимацияда не көрсетілген?
Автомобиль қозғалысына байланысты не айтуға болады?

Теңүдемелі қозғалыс.
Дене козғалғанда оның жылдамдығы тұрақты болуы немесе өзгеріп отыруы мүмкін. Дененің жылдамдығы тұрақты болса, ондай қозғалыс ты бірқалыпты қозғалыс деп атайды. Ал дененің жылдамдығы өзгеріп отырса, ондай қозғалысты айнымалы қозғалыс дейді.
Бірқалыпты емес қозғалыс
Анимация
Теңайнымалы қозғалыстардың қарапайым түрлеріне теңүдемелі және теңбаяулайтын қозғалыстар жатады. Теңүдемелі қозғалыс кезінде жылдамдық бірқалыпты артады. Теңбаяулайтын козғалыстың жылдамдығы әрбір уақыт бірлігінде бірдей шамаға кеміп отырады.
Жылдамдықтың өзгеру шапшаңдығын сипаттау үшін удеу деп аталатын шама енгізіледі.
Үдеу — жылдамдықтың өзгеру шапшандығым сипаттайтын шама; ол жылдамдық өзгерісінің осы өзгеріс болган уақыт аралығына қатынасын береді.
Халыкаралық бірліктер жүйесінде (SI) үдеу 1 м/с2 -пен өлшенеді.

3 топқа бөлу: адасқан формулаларды сәйкестендіру арқылы:
Айнымалы қозғалыс : 1)x=x0+ϑ0 t+at2 / 2,
2) ϑ= ϑ0-at,
3)S= ϑ0 t+at2 / 2,
Бекіту есептері Топпен жұмыс
І. Доптың бастапқы жылдамдығы 20 м/с, болды содан кейін ол жермен баяу жүріп 10 с тан кейін тоқтады. Осы қозғалыс кезіндегі үдеуді табыңдар.
ІІ. Қайық 5 м/с ағыс бойымен жүріп өтеді. Ағыстың жылдамдығы 1 м/с. Қайықтың үдеуі неге тең?
ІІІ. Бастапқы уақыт мезетіндегі және 2 минут өткеннен кейінгі дененің жылдамдығы анықтаңыз.........