Дененің гравитациялық өрістегі қозғалысы: Вертикаль лақтырылғандағы. Көкжиекке бұрыш жасай лақтырылғандағы. (Физика, 10 сынып, I тоқсан)

Пән: Физика
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Кинематика
Сабақтың тақырыбы: Дененің гравитациялық өрістегі қозғалысы: Вертикаль лақтырылғандағы. Көкжиекке бұрыш жасай лақтырылғандағы.
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме): 10.2.1.6 – көкжиекке бұрыш жасай лақтырылған дененің қозғалысы кезіндегі кинематикалық шамаларды анықтау;
10.2.1.7 – көкжиекке бұрыш жасай лақтырылған дененің қозғалыс траекториясын зерттеу;
Сабақ мақсаттары: Барлық оқушылар үйренуі тиіс:
Көкжиекке бұрыш жасай/вертикаль тасталған дене қозғалысын сипаттау
Оқушылардың көбісі үйренуі тиіс:
Ұшу уақытын, қашықтығын және биіктігін есептеу
Кейбіреулер оқушылар үйренуі тиіс:
Өз бетінше ұшу уақытын, қашықтығын және биіктігін анықтау.

Оқушылармен амандасу, қатыспағандарды белгілеу.
Оқушыларды
- сабақтың мақсатымен
-жетістік критерийлерімен таныстыру

Көкжиекке бұрыш жасай лақытырылған дененің қозғалысы:
А. х және у остеріне проекциялары
Б. х және у остері бойынша координаталарды табу
Параболаның жоғарғы нүктесіндегі есептеп, параболаның жоғарғы нүктесіне дейінгі дененің көтерілу биіктігін анықтауға болады.
мәнін (2) теңдеуге қойып, дененің максимал көтерілу биіктігін табамыз:
Ұшу уақыты , осыдан формула шығады

Х координата теңдеуін (1) уақыттың (3) формуласына қойып, ұшу қашықтығын табамыз:

Көкжиекке бұрыш жасай лақтырылған дененің қозғалысы:

Ұшу қашықтығы мен ұшу уақытының формулаларын шығару.
Бастапқы орналасуы y0=h, бастапқы жылдамдық v0y=0, жылдамдық vy=-gt, үдеу ay=-g, қозғалыс заңы:
y=h-(gt^2)/2
Жоғарыда келтірілген қозғалыс заңдарын қолданып, дененің ұшу уақытын және қашықтығын табуға болады. Түсу нүктесінде у – дененің координатасы нөлге тең, сондықтан жазуға боалды:
h-(gt^2)/2=0
осыдан ұшу уақыты:
t=√(2h/g)
Формулаға уақыттың мәнін қойып, ұшу қашықтығын аламыз:
x=l=ϑ_0 t=ϑ_0 √(2h/g)
Формативті бағалау:
1. Дене вертикаль жоғары қарай 10 м/с бастапқы жылдамдықпен лақтырылған. Дененің көтерілу биіктігін анықтаңдар. Қандай уақыттан кейін дене жерге түседі?
2. Оқ зеңбіректен көкжиекке 300 бұрыш жасай 600 м/с бастапқы жылдамдықпен ұшырылған. Оқтың көтерілу биіктігін, уақытын және максималды көтерілу биіктігін анықтаңдар.......