Дыбыстың шағылуы деген не? (Жаратылыстану, 4 сынып, IV тоқсан)

Пән: Жаратылыстану
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Табиғат физикасы. Жарық, дыбыс, электрлік, магниттілік.
Сабақтың тақырыбы: Дыбыстың шағылуы деген не?
Оқу мақсаты: белгілі бір кедергілердің дыбыстың қаттылығы мен таралуына әсерін зерттеу және түсіндіру;
зерттеу әдісін (бақылау мен эксперимент) таңдау себебін оның артықшылығы мен кемшілігіне байланысты негіздеу;
алынған нәтижені оқушы таңдаған формада ұсыну.
Сабақтың мақсаты: Барлық оқушы:
Дыбыстың табиғи және жасанды түрін ажырата алады;
Дыбыс көзінен алшақтаған сайын дыбыстың бәсеңдейтіндігін біледі;
Оқушылардың көбі:
Дыбыс қандай орталарда тарала алатындығын біледі;
Дыбыстың шағылу құбылысы жаңғырық екендігін біледі;
Оқушылардың кейбірі:
Дыбыстың шағылу құбылысының қолдану аясына мысалдар келтіре алады;
Жасаған зерттеу жұмысына қорытынды жасай алады;
Бөлімге кіріспе.
Сабақты оқушыларға түрлі дыбыстарды тыңдатудан бастайды. (күннің күркіреуі, сылдырлап аққан судың дыбысы, құстардың шырылы, музыкалық аспаптың үні).
Естігін дыбыстарыңды қалай жіктер едіңдер?
Балалар дыбыстарды табиғи және жасанды деп жіктейді
Дыбыс қалай таралады? (барлық бағытта)
Дыбыс қандай агрегаттық күйлерде таралады? (қатты, сұйық, газ)
Слайдта берілген суретке назар аудара отырып «көше шуы естілуі үйдің төменгі қабаты мен жоғарғы қабатында қа¬лай естіледі?» – деген сұраққа жауап береді. (Бұл сұраққа жауап беруде өз жеке тәжірибелерін пайдаланып немесе өз ойларын айтып, болжайды. (дыбыс көзі мен қабылдағыш арасындағы қашықтыққа тәуелділігін естеріне түсіріп, дыбыс кез келген ортада таралуы барысында дыбыс көзінен алшақтаған сайын бәсеңдейтінін, осыған орай жоғарғы қабатқа қарағанда төменгі қабатқа көше шуының қаттырақ естілетінін айтады).
Егер жауап бере алмай жатса келесі суретті көрсетемін.
Кіріспе тапсырма.
«Тау сөйлей ме?»
Негеш пен Эвриканың табиғат аясы¬на саяхаты бейнеленген сурет бойынша жұмыс жасату.
Сен осындай таулы, жартасты жерде болып көрдің бе?
Айғайлап дауыс шығарған кезің болды ма? Сонда не естідің?
Балалар бұл жерден қандай дыбыс ести алады? Дыбыс қайдан пайда болды деп ойлайсыңдар?
Сұрақтарға жауап беру арқылы өз тәжірибелерімен бөліседі.
Со¬нымен осы тапсырма бойынша қорытынды жасалады: дыбыс жарық тәрізді айналадағы денелерге соғылып, кері шағылады. Оның шағылуын «жаңғырық» деп атайды.
Сабақтың мақсатын және тақырыбын анықтау.
Бүгінгі біздің сабағымыздың тақырыбы:
Дыбыстың шағылуы деген не?
Сабақ мақсаттары:
Жаңғырықтың қалай пайда болатынын білу;
Дыбыстың шағылу құбылысы қалай және қайда қолданылатынын білу;........