Шексіз түзу және дөңгелек тогы бар өткізгіштердің индукциясы (Физика, 10 сынып, IV тоқсан)

Пән: Физика
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Магнит өрісі
Сабақ тақырыбы: Шексіз түзу және дөңгелек тогы бар өткізгіштердің индукциясы
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары: 10.4.4.1- Магнит индукция векторының физикалық мағынасын заманауи техниканың жетістіктері (магнит тірегіндегі поезд және т.б) мен есептер шығару арқылы түсіндіру
Сабақ мақсаты: • Дөңгелек және шексіз түзу тогы бар откізгіштердің магнит өрісін білу және түсіну;
• Дөңгелек және шексіз түзу тогы бар өткізгіштердің магнит өрісін зерттеу;
• Магнит индукция формуласын пайдаланып есептер шығару.

Ұйымдастыру:
Сабақ басында:
- Ынтымақтастық ортаны қалыптастыру.
- техника қауіпсіздік ережесін қайталау.
- «Ақылды доп» әдісі арқылы оқушылардың өткен сабақты қаншалықты түсінгендігі жайлы мәлімет алу.
(W)
«Магнит құбылысы» симуляциясын көріп сұрақтарға жауап береді.
1. Жердің магнит өрісі бар екендігін неге қарап қорытынды жасай аламыз?
2. Жердің магнит өрісі қайда орналасқан және ол немен расталады?
3. Магниттің Жердің магнит өрісімен өзара әрекеттесуін түсіндіру.
4. Магнит өрісі өткізгіштердің түрлеріне қарай өзгере ме?
(T)– Сабақтың оқу мақсатымен таныстыру бағалау критерийлерін талқылау

(D) Түзу өткізгіштердің токпен әсері
Егер тогы бар өткізгіштер магнитпен әсерлессе, онда ол өткізгіштер бір бірімен әсерлесуі керек. Олардың өзара әсерлесуі магниттердің өзара әсерлесуіндей болады.

Ампер тәжірибелері бұл болжамды растады. Расында да тогы бар өткізгіштер бір бірімен өзара әсерлеседі екен. Мысалы: екі параллель тогы бар өткізгіштің бойынан бір бағытта ток жіберілсе, олар бір біріне тартылады. Екі параллель тогы бар өткізгіш бойымен қарама-қарсы бағытта ток жіберілсе, ол кезде өткізгіштер бір бірінен тебіледі.
Өткізгіштердің бір бірімен әсерлесу күші ток күшіне және ∆l өткізгіштің ұзындығына тура пропорционал, Екі өткізгіштің арақашықтығына R кері пропорционал болады.
F = μo/2π (I_1 I_2 ∆l)/R
(G) Жаңа сабақ:
Оқушылар топтарда мына сұрақтар бойынша дайындалады. Тогы бар түзу өткізгіштің магнит өрісі;
Дөңгелек тогы бар өткізгіштің магнит өрісі;
Шарғының магнит өрісі.
Оқушылар постер дайындайды. Берілген өткізгіштің магнит өрісінің сұлбасын көрсетеді. Бағытын анықтап магнит индукциясының формуласын көрсетеді......