Фотоэффект құбылысы 2-сабақ (Физика, 9 сынып, IV тоқсан)

Пән: Физика
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Атом құрылысы. Атомдық құбылыстар
Сабақ тақырыбы: Фотоэффект құбылысы 2-сабақ
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме): 9.6.1.3 фотоэффект құбылысын сипаттау және фотоэффект құбылысының техникада пайдаланылуына мысалдар келтіру;
Сабақ мақсаттары: Оқушылар біледі:
-фотоэффект электромагниттік сәулеленудің корпускуларлық сипатын дәлелдейтіндігін түсінеді;
-фотоэффектінің қызыл шекарасы деген ұғымды түсіну.
-фотон энергиясы, электронның шығу жұмысы арқылы фотоэффекті құбылысын түсінеді;
-hf = Aшығ+ mv2ma x/2 формуласын біледі, түсіне алады және пайдаланады;
-фотоэффект құбылысының техникада қолданылуына мысалдар келтіре алады.

(W ). "Бірге ойлаймыз"видеоресурсты қарап шығу.
Оқушылармен видеокөріністі көргеннен кейін талқыланады:
1.Электрлену мен жарықтану құбылыстарының қызметі қандай ?
Электрлену кезінде электрон бір денеден екінші денеге көше алады, ал жарықтану кезінде металл беті қызады, көзге көрінбейтін сәуле шығарады.
2. Ультракүлгін сәулемен (УК) сәулелендіргенде неге электроскоп жапырақшасы төмен түсті?
Себебі, УК сәуле жиілігі жоғары электромагниттік толқын, сондықтан металл бетінен электрондарды ұшырып шығарады, металл пластинка мен электроскоп жапырақшасының зарядтары әртүрлі болғандықтан жапырақша төмен түседі.
Оқушылармен талдап, ойларын білгеннен кейін сабақтың тақырыбы, мақсаты және жетістік критерийлерімен таныстырылады.

Бағыттаушы карта

І. (W) Мәтінмен жұмыс.
Температурасы абсолют нөлден ерекше болатын кез-келген дене өзiнен сәуле шығарады. Бiрақ, көп жағдайда бұл сәулелердiң толқын ұзындығы адам көзi сезе алатын толқын ұзындығының аймағынан тысқары жатқандақтан бiз оны көре бермеймiз. Денелердiң өзiнен бұлай сәуле шашуын жылулық сәуле шығару деп атайды. Шығарылатын сәулелердiң қарқындылығы және қандай толқын ұзындықтарындағы сәулелердi басымдылықпен шығаратындығы сол сәуле шашып тұрған дененiң температурасына байланысты. Әрбiр дене өзiнен сәуле шашып ғана қоймайды, сонымен қатар өзiне түскен сәуленi жұтады да. Дененiң қандай толқын ұзындығындағы сәуленi қарқындырақ жұтатындығы да оның температурасымен анықталады. Толқын ұзындығының қандай болғанына қарамастан өзiне түскен барлық сәуленi жұтатын денелердi абсолют қара денелер деп атайды. Абсолют қара дене ретiнде кiшкене саңлауы бар, iшкi бетi жақсы шағылдыратын қоспамен қапталған бiтеу дененi қарастыруға болады
Денелердiң сәуле шашуы және жұтуы осы дененi құрайтын атомдардың тербелiстерiмен және сол атомдарда болатын өзгерiстермен байланысты. Ал заттағы атомдардың саны болса орасан көп. Олардың әр қайсысы бiр-бiрiнен тәуелсiз өз бетiнше тербеледi де соның салдарынан шығаратын сәуленiң жиiлiгi және оған сәйкес толқын ұзындығы әртүрлi болады.
Шығаратын сәуленiң энергиясының толқын ұзындығы бойынша қалай таралатыны тәжiрибе арқылы өлшенді. Тәжiрибе жасалған соң ғалымдардың алдында теориялық тұрғыдан түсiндiру мiндетi туындылады. Классикалық физикада кез-келген жүйенің энергиясы үздіксіз өзгереді, сондықтан классикалық физика дәрменсіз еді. Қиыншылықтан шығудың жолын алғаш рет 1900 жылы Макс Планк тапты.......