XVIII ғасырдағы Қазақстандағы казак-әскери отаршылдығы 1-сабақ (Қазақстан тарихы, 8 сынып, ІІ тоқсан)

Пән: Қазақстан тарихы
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: 7.2В Отарлау және ұлт-азаттық күрес
Сабақ тақырыбы: XVIII ғасырдағы Қазақстандағы казак-әскери отаршылдығы 1-сабақ
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары: 7.3.1.3 – Ресей империясының отарлық саясатының себеп-салдарын анықтау
Сабақтың мақсаты: Патша өкіметінің отаршыл саясатының себебі мен оны жүзеге асыру барысын анықтау.
(Б) Ұйымдастыру сәті. Оқушыларды топтастыру.
БЫМ Сынып қабырғаларына патшалық Ресейдің отарлау саясатын сипаттайтын суреттер топтамасы ілінеді.
/Бұл көрнекіліктер сабақ барысында тапсырмаларды орындау үшін пайдаланылады/
(Б) Ой шақыру.Тақырыпқа шығу.
/Сынып қабырғаларындағы тақырыптық суреттер мазмұныны негізінде бүгінгі сабақтың тақырыбы қандай болу мүмкіндігі сұралады/
М: Оқушылар, сынып қабырғаларындағы суреттердің мазмұнына қарап, бүгінгі сабақтың тақырыбы қандай болуы мүмкін?
(М) Сабақтың тақырыбы, мақсаттары мен бағалау критерийлері таныстырылады. Тарихи концепт пен зерттеу сұрағына назар аударылады.
 Тарихи концепт (фокус): Дәлел
Зерттеу сұрағы: Қазақстанды отарлауды Ресей империясы қалай жүзеге асырды?
(Б) Жаңа ұғымдармен жұмыс
Сабақ барысында кездесетін жаңа ұғымдардың мағынасын оқушылардың алдын-ала түсінуіне жағдай жасалады. Алдымен тақтаға жаңа ұғымдар («казак», «атаман», «сход») жазылған карточкалар ілініп, олардың мағынасын түсіну қажет. Ол үшін топтарға жаңа сөздердің мағынасы жазылған карточкалар таратылып, оларды тақтадағы жаңа ұғымдардың атауларымен сәйкестендіру тапсырылады.
(1-топқа «казак», 2-топқа «атаман», 3-топқа «сход» сөзтіркестері жазылған карточкалар ұсынылады)
Казак- “Казак” сөзі түркі тілінен шыққан, өз ортасынан бөлініп шыққан, ерікті адам деген ұғымды білдіреді. 14-15 ғасырларда Украина және оңтүстік Ресей далаларда қалыптасқан әскери топ.
Атаман- Қарулы топ басшысы, жорықшы, жасақ жетекшісі.
Сход- казактарында өзін-өзі басқаратын жиыны.
Зерттеу мен талдау
(Т) Мәтінмен жұмыс. Оқылым, жазылым, айтылым (мәтінді оқу, өзара талқылау, ақпараттық органайзерді сөйлету)
Топтарға казактар тарихы туралы мәтін таратылады. Топ оқушылары ақпаратты оқып, мазмұнын талқылап, зерттейді. Оқылым барысында игерген ақпараттарын жүйелеу үшін оқушылар ақпараттық органайзерді толтырып, соның негізінде мәтін мазмұнын бір-біріне түсіндіру қажет. Талқылау барысында казактар тарихы (сословиелік ерекшелігі, кәсібі, шаруашылығы, патша өкіметі алдындағы міндеті мен жеңілдіктері) туралы анықтайды. Сонан соң топтағы оқушылар бір-біріне мәтін бойынша негізгі ақпаратты түсіндіреді, баяндайды.
Мұғалім топтарды аралап, оқушылардың бір-бірімен ақпарат алмасуын қадағалайды, тыңдайды, қажет болған жағдайда оларды толықтырады.
1-тапсырма. Ақпараттық органайзермен жұмыс.
Кілтті даталар Тарихи .кезеңнің ерекшеліктері.....