Литосфералық катаклизмдер (зілзалалар) (7 сынып, I тоқсан)

Пән: География
Бөлім: Литосфера
Сабақтың тақырыбы: Литосфералық катаклизмдер (зілзалалар)
Осы сабақ арқылы жүзеге асырылатын оқу мақсаттары: 1. Литосфералық катаклизмдердің түрлерін білу.
2. Олардың себеп-салдарын, таралуын түсіндіру.
3. Литосфералық катаклизмдер барысында өзін өзі ұстау ережелерін түсіндіру (жергілікті компонент негізінде).
Сабақтың мақсаты: Литосфералық катаклизмдерді оқып, литосфералық катаклизмдер кезінде өзін өзі ұстау ережелерін қолдана алуды үйренеді.
Қолайлы жұмыс ортасы қалыптастырылады. Жағымды жаңалық немесе жақсы тілектер айту ұсынылады (мұғалімнің жоспары бойынша).
(К) Ой қозғау. Суреттерге не ортақ?
Оқушылар жеке ойланады, бірнеше оқушы жауап береді.
Сабақтың тақырыбы анықталады. Оқу мақсаттары (ОМ) мен жетістік критерийлері таратылады. ОМ жету жолындағы әрекеттер дәптерге (тақтаға) жазылады.
(К) «Жер сілкінісі, күші, салдарлары» тақырыбындағы бейнематериал көрсетіледі.
Көрсетілімнің алдында нұсқаулық беріледі. Бейнематериалды көрместен бұрын, тыңдалым мен көрсетілім алдында, фотосуреттердегі катаклизм түрлерін ауызша атайды.
Бейнематериалды көру барысында жасалынатын әрекеттер:
1. 6-сыныпта оқып білген түсініктерді ой елегінен өткізіп, жер сілкінісін тудыратын факторларға мән беру
2. Маңызды ақпараттарды жазып отыру.
Бейнематериалды көріп болғаннан кейін, тыңдалым мен көрсетілімнен кейін: терминдерді еске түсіре отырып, дәптерге жазу ұсынылады.
Кері байланыс: Бейнематериал бойынша түсініксіз сұрақтар бар ма? Сұрақ болса, талқыланады. Сұраққа жауап беруді білім деңгейі жоғары оқушыларға ұсыну қажет.
(С) Литосфералық катаклизм ұғымдарына қатысты жалпы таратылған мәтіндермен өз беттерінше танысады. Ұғымдарды, терминдерді дәптерге көшіріп жазады.
(Д) Тектоникалық қозғалыстар әсерінен пайда болған литосфералық катаклизмдерді жіктейді.
(Ф) Қалыптастырушы бағалау (ҚБ) тапсырмалары орындалады.
1-тапсырма. Мәтінді оқиды. Мәтінді, бейнематериалды және 6-сыныптағы білімдерін пайдаланып, тектоникалық қозғалыстар әсерінен пайда болған литосфералық катаклизмдерді жіктейді.
Бағалау: дұрыс жауаптар тақтаға шығарылады, оқушы өзін өзі бағалайды.
Кері байланыс: Қай катаклизм біздің аймақта кездеседі? Ақпаратты қабылдауы баяулау оқушыдан сұрау ұсынылады. Аталған оқушы жауап беруге қиналса, оқу дағдылары жоғарылау оқушы жауап берген жөн.
(К) Мұғалім литосфералық катаклизмдер жиі байқалатын аймақтар туралы ақпарат береді (слайд бойынша).
(Ж) Оқушылар литосфералық катаклизм жиі болатын 4-5 елдерді картадан анықтайды (ауызша).
Бағалау: өзара бағалау жүреді – жұпта бір-бірін бағалайды. Әр материктер, мұхиттар бойынша елдер тізімі көрсетіледі (слайд).
(Ж) Литосфералық катаклизмдердің пайда болуының себеп – салдарын анықтайды.
2-тапсырма. «Мен – саған, сен – маған» жаттығуы. Жұптық жұмыс. 1-оқушы литосфералық катаклизмді атайды, 2-оқушы бір пайда болу себебін атайды. 2-оқушы катаклизмді атайды, 1-оқушы бір салдарын атайды. Келесі жұп бірінші жұп атамаған себеп пен салдарды атайды.
Бағалау: өзара бағалау жүреді – жұпта бір-бірін бағалайды
Кері әсер (№ 9 слайд бойынша):Не себептен слайдта Аустралия көрсетілмеген? Оқушылар жауап береді. Жауаптарын түсіндіреді.
Күтілетін жауап:
Оқушылар алдыңғы оқу жылында таныс болғандықтан, «бұл материкте литосфералық катаклизмдер (жер сілкінісі мен вулканизм) байқалмайды» деп жауап беруі мүмкін.
(К) «Жер сілкінісі кезіндегі қауіпсіздік ережелері» бейнематериалы көрсетіледі.
Бейнематериалды көрер алдында алдағы орындалар ҚБ жұмысына қатысты бағалау критерийлері таратылады. .....