Шәкәрім Құдайбердіұлы (Иманым)
Қырықтан соңғы иманым,
Отыз жылдай жиғаным,
Көп ғалымның сөзiнiң
Ақылға алдым сыйғанын.
Молдалардың әдiсiн,
Пайғамбардан хадисiн,
Әулиелiк жадысын –
Алмадым ақыл тыйғанын.
Айтса да қандай ғалым зат,
Дәлелсiз болса, бәрi – оғат.
Даусыз таза хақиқат,
Жолында жанды қиғаным.
Үйретсем иман адамға,
Әлiмге, мейлi наданға,
Қолы жүйрiк, көзi өткiр,
Көңiлi соқыр шабанға.
Түзетсем оның тiлегiн,
Тiрiлтiп өлген сүйегiн,
Жұлып алсам жүрегiн,
Кеудесiн басып табанға.
Айқын аққа сенбейдi,
Терiс деп дәлел бермейдi,
Көкейiне енбейдi,
Құлағына құйғаным.
Бiлмеймiн деген иман ба,
Ол ақылға сыйған ба,
Айтудан ақыл тиған ба,
Жасырады иманын.
Философ сөзiн оқыдым,
Талайын ойға тоқыдым,
Кiтабын да көргемiн,
Әулие мен сопының.
Бәрiн де сынға саламын,
Керектiсiн аламын,
Ашып алып тастадым,
Таз басының қотырын.
Саяз ақыл бас ұрған,
Мақтауын көктен асырған,
Жаба тоқып жасырған,
Талайдың жардым шиқанын.
Ақылдан адас қалмайым,
Дәлелсiз сөздi алмайым,
Бос жетекке бармайым,
Көтермеймiн қиқаңын.
Отыз жылдай жиғаным,
Көп ғалымның сөзiнiң
Ақылға алдым сыйғанын.
Молдалардың әдiсiн,
Пайғамбардан хадисiн,
Әулиелiк жадысын –
Алмадым ақыл тыйғанын.
Айтса да қандай ғалым зат,
Дәлелсiз болса, бәрi – оғат.
Даусыз таза хақиқат,
Жолында жанды қиғаным.
Үйретсем иман адамға,
Әлiмге, мейлi наданға,
Қолы жүйрiк, көзi өткiр,
Көңiлi соқыр шабанға.
Түзетсем оның тiлегiн,
Тiрiлтiп өлген сүйегiн,
Жұлып алсам жүрегiн,
Кеудесiн басып табанға.
Айқын аққа сенбейдi,
Терiс деп дәлел бермейдi,
Көкейiне енбейдi,
Құлағына құйғаным.
Бiлмеймiн деген иман ба,
Ол ақылға сыйған ба,
Айтудан ақыл тиған ба,
Жасырады иманын.
Философ сөзiн оқыдым,
Талайын ойға тоқыдым,
Кiтабын да көргемiн,
Әулие мен сопының.
Бәрiн де сынға саламын,
Керектiсiн аламын,
Ашып алып тастадым,
Таз басының қотырын.
Саяз ақыл бас ұрған,
Мақтауын көктен асырған,
Жаба тоқып жасырған,
Талайдың жардым шиқанын.
Ақылдан адас қалмайым,
Дәлелсiз сөздi алмайым,
Бос жетекке бармайым,
Көтермеймiн қиқаңын.
Күн аязда терезеге,
Неше түрлi гүл түсер.
Сонша әдемi түстi неге,
Кiм түсiрдi, ой жiбер.
Нысабыңмен ойласаң сен,
Iстей алмас оны адам.
Ең адамның шеберiнен,
Соны салған жан шебер.
Сипатын көр, тосып ал да,
Жапалақтап жауса қар.
Таза тексер, көздi сал да,
Қандай оның түрi бар.
Таң қаларсың ойға салсаң,
Қар жасаған шытырасын.
Жаралыстан ғибрат алсаң,
Болар едiң ой құмар.
Неше түрлi гүл, жапырақ,
Әрбiреуiн қолыңа ал.
Құры көрiп, қойма бiрақ,
Онда не бар, ойға сал.
Түсi қандай, түрi қандай,
Тамыры бар неше тал.
Тесе қарап, тексере алмай,
Ұқпадым деп айтпа жал.
Өлсе өсiмдiк, тiрiледi,
Күн жылытып, тамса су.
Кейi – тамақ, кейi – дәрi,
Кейi – арақ, кейi – у.
Тән – терезе, ой қожасы,
Ойлап анық байқасаң.
Бар ғылымның түп атасы –
Таза ақылмен ойлану.
Зор мұхиттың дариясының,
Ең түбiнде бар балық.
Денесiнде сол балықтың,
Бiр нұры бар жап-жарық.
Сол жарықтың арқасымен,
Азық аулап күн көрер.
Оқы ғылым, нанбасаң сен,
Жалған емес, бұл анық.
Тағы бiр шөп ортасында,
Тiптi тәттi балы бар.
Тарауының ең басында,
Өткiр ине талы бар.
Балға қонса бiр шыбын кеп,
Шаншылады инелер.
Қылды қорек шөп шыбын жеп,
Таңырқарлық жайы бар.
Сиқырына таң қалатын,
Тас бар, аты – магнит.
Темiр оған құл болатын,
Бар осындай қасиет.
Магниттiң қуаты едi,
Қыбыланама дегенiң.
Терең оймен тексередi,
Табады ақыл керемет.
Мына маржан судан өскен,
Тал сияқты жануар.
Адам едi оны кескен,
Тағы өсетiн жаны бар.
Тiптi кетпес, шын жоғалып,
Байқасаңыз, барша жан.
Тағы дене тауып алып,
Тағы өседi, қайтадан.
Түрлi жандар дене түрлеп,
Өзгерiп тұр бұл ғалам.
Жоғалатын нәрсе жоқ деп,
Айтты ғылым байқаған.
Көзге сенiп, ойға сенбей,
Жанды жоқ деп қаңғырып.
Адасып жүр ақты көрмей,
Көңiлi соқыр көп надан.
«Ана сансыз кереметтi,
Кiм жаратса, Ие сол» –
Десе неттi, қойса беттi
Хақиқатқа жайнаған.
Шала дiн мен қате пәннiң,
Соңына ерме, шынға ер.
Мiнi – жаның, мiнi – тәңiрiң,
Мiнi – дiнiң, мiнi – иман.
Неше түрлi гүл түсер.
Сонша әдемi түстi неге,
Кiм түсiрдi, ой жiбер.
Нысабыңмен ойласаң сен,
Iстей алмас оны адам.
Ең адамның шеберiнен,
Соны салған жан шебер.
Сипатын көр, тосып ал да,
Жапалақтап жауса қар.
Таза тексер, көздi сал да,
Қандай оның түрi бар.
Таң қаларсың ойға салсаң,
Қар жасаған шытырасын.
Жаралыстан ғибрат алсаң,
Болар едiң ой құмар.
Неше түрлi гүл, жапырақ,
Әрбiреуiн қолыңа ал.
Құры көрiп, қойма бiрақ,
Онда не бар, ойға сал.
Түсi қандай, түрi қандай,
Тамыры бар неше тал.
Тесе қарап, тексере алмай,
Ұқпадым деп айтпа жал.
Өлсе өсiмдiк, тiрiледi,
Күн жылытып, тамса су.
Кейi – тамақ, кейi – дәрi,
Кейi – арақ, кейi – у.
Тән – терезе, ой қожасы,
Ойлап анық байқасаң.
Бар ғылымның түп атасы –
Таза ақылмен ойлану.
Зор мұхиттың дариясының,
Ең түбiнде бар балық.
Денесiнде сол балықтың,
Бiр нұры бар жап-жарық.
Сол жарықтың арқасымен,
Азық аулап күн көрер.
Оқы ғылым, нанбасаң сен,
Жалған емес, бұл анық.
Тағы бiр шөп ортасында,
Тiптi тәттi балы бар.
Тарауының ең басында,
Өткiр ине талы бар.
Балға қонса бiр шыбын кеп,
Шаншылады инелер.
Қылды қорек шөп шыбын жеп,
Таңырқарлық жайы бар.
Сиқырына таң қалатын,
Тас бар, аты – магнит.
Темiр оған құл болатын,
Бар осындай қасиет.
Магниттiң қуаты едi,
Қыбыланама дегенiң.
Терең оймен тексередi,
Табады ақыл керемет.
Мына маржан судан өскен,
Тал сияқты жануар.
Адам едi оны кескен,
Тағы өсетiн жаны бар.
Тiптi кетпес, шын жоғалып,
Байқасаңыз, барша жан.
Тағы дене тауып алып,
Тағы өседi, қайтадан.
Түрлi жандар дене түрлеп,
Өзгерiп тұр бұл ғалам.
Жоғалатын нәрсе жоқ деп,
Айтты ғылым байқаған.
Көзге сенiп, ойға сенбей,
Жанды жоқ деп қаңғырып.
Адасып жүр ақты көрмей,
Көңiлi соқыр көп надан.
«Ана сансыз кереметтi,
Кiм жаратса, Ие сол» –
Десе неттi, қойса беттi
Хақиқатқа жайнаған.
Шала дiн мен қате пәннiң,
Соңына ерме, шынға ер.
Мiнi – жаның, мiнi – тәңiрiң,
Мiнi – дiнiң, мiнi – иман.
Қарап көріңіз 👇
Пайдалы сілтемелер:
» Туған күнге 99 тілектер жинағы: өз сөзімен, қысқаша, қарапайым туған күнге тілек
» Абай Құнанбаев барлық өлеңдер жинағын жүктеу, оқу
» Дастархан батасы: дастарханға бата беру, ас қайыру
Ілмектер: шакарим кудайбергенов Иманым олен өлең, шакарим кудайбердиев стихи на казахском языке, шакарим кудайбердиев стихи на казахском, шәкәрім құдайбердіұлы өлеңдері әдеби әлем, шәкәрім құдайбердіұлының барлық өлеңдері, шәкәрім құдайбердіұлы өлеңдері, стихи на казахском языке шакарима кудайбердиева