Ілияс Жансүгіров (Ресей жері)

Көрпе қара топырақ,
Ресейге жер біткен,
Майда мақпал - торқадай,
Тоғайы тұтас томсарып,
Қыздың қолаң шашындай,
Өңкей өрім қарағай.
Үйеңкі, шетен, барша тал,
Мүсін сұлу ақ қайың,
Бұрала біткен қалқадай
Балауса қоңыр желімен.
Бөксерілген бұлты
Кілегей күрең тортадай.
Сілбірең күзгі жауыны
Жердің көнін жібітіп,
Сорғалайды екен сорпадай.
Сұлу қоңыр даласы,
Мұжықтың, қалын қаласы
Үйшіден түскен жоңқадай.
Ұлтарақтай бос жер жоқ,
Үлпілдейді ұлпадай.
Қыруар қырман, сары аңыз,
Күрделі күлте, көп салам;
Жер күзем алған сықылды,
Бұрқырап жүн - жұрқадай.
Шын диқаншы мұнда екен,
Қызбалықты еңбек, ну науқан,
Күндіз - түні ұйықтамай.
Жарты десе жер жыртып,
Жаздай елді қыдырып;
Күздігүн акшом болатын
Қойшыбай қалай, бұл қалай?
Жұмысына мұжықтың
Шыдайтын емес дәт қылып.
Жеңіл - желпіге үйренген
Біздің батыр Бұқабай.
Қыдыра жүлге саласы,
Мұжықтың үйген маясы,
Көгендеген марқадай.
Жас жоңышқа форымы,
Пішендіктің орыны,
Жасыл мәуіт - қамқадай.
Кезіп аққан көк өзен,
Есепсіз жүкті кемемен
Тасып жатыр шаршамай.
Соқа айырған қара жер,
Қабатынан қарасаң,
Туырлады қартадай.
Жамылып жас жапырақ,
Аударып торқа топырақ
Баласына дейін қаршадай.
Отынға қияр ағаш жоқ,
Селтиген қотыр сексеуіл,
Тарбиған тарғыл аршадай.
Шөжиген нәжік қойы жоқ,
Қара қоңыр мәліштер
Құйрығын жүр тарта алмай.
Сидиған шөжік сиыр жоқ,
Қарыны салпы Зеңгіата
Қазанқап желін қалтадай.
Міне осының ортасын
Жара, зырлап келеді
Жүйткіген жүйрік отарба,
Пысыл қағып маңқадай.
Арпылдаған паровоз,
Қайратты қайсар қара өгіз!
Тарбық танау, шой қара!
Кәдімгі біздің «Жоңқабай».
Көз шолар жер теңіздей,
Телегейленген боз өлең,
Жеңілше жолмен желпілдейді,
Орақ сулы арпадай.
Балшықты балтыр, сом білек,
Арбалап астық тасып жүр
Маржалары Марфадай.
Екі қолды қусырып,
Отырған қатын көрмейсің
Қаладан алған «қалқадай».
Бәрін айт та, бірін айт,
Сорғалап тұрған береке
Барлық аймақ, бар маңай.
Еңбекші қылар еріксіз,
Жер маңызы бар екен
Қол қойыпты жалпылай.
Жаралыс әсем, жалпы еңбек
Жадыратпас па жаныңды,
Қоя ма шерің тарқамай.
Осының бәрін көргенде,
Ұшсыз, шетсіз cap жапан,
Отсыз, сусыз қызыл құм,
Жоқ па дедім сорлы жер
Мақтайтын Сарыарқадай