Фариза Оңғарсынова (Ауыл)

Біздің ауыл ұя еді киелі бір,
теңіз бойы, бұйратты жиегі қыр.
Өнегелі ұл менен қыз өсіріп,
шаңырағына құт қонған үй еді кіл.
Жігіттері мәрт мінез, жаны сері
жалғыз арман – ерім деп таныса елі.
Бұрын біздің ауылда әр азамат
бүкіл елдің ары мен намысы еді.
Ауылдастың қайғысы жанын жосып,
беруге әзір ел үшін санын да осып,
әкесінен жас қалған ұл мен қызды
қамқорлайтын қатарға бәрін қосып.
Ер азамат болғанмен жер кіндігі,
әйелдерден басталар ел бірлігі.
Абысындар сыйласса бір-бірімен,
ауған түйені басқандай ердің жүгі.
Бір-біріне жаны ашып жаны сыздар,
әйелдерде өзге ұқпас тағы сыр бар:
бір-бірінің бауырына өз ұлдарын
бала қылып салатын абысындар.
Татулықтың бұл –дағы шын белгісі,
қимастықтың кем емес Күннен күші.
Бауырынан перзентін қиып бермес
бірін-бірі көре алмай күндер кісі.
Биыл елде жоқ кімнің сауын малы;
анау үйдің жағдайы ауыр ма әлі –
ақсақалы, жасы боп ақылдасып
барлық істі шешетін ауылдағы.
Асан биыл ұзатады Нұрбаланы;
әкесіне ас береді Құрманәлі;
кенжесіне Ағиба келін алмақ –
бас құда боп бұл жолы кім барады?
Сәт те, Иса да, білеміз, өр екенін,
сөзге келіп қалыпты сол екі ерің.
Ер шекіссе, кетеді ел бірлігі –
табыстырып қайтыңдар ол екеуін.
Жауын нәрі көгерер жерге сіңбек,
дәстүр нәрі - өнеге елге сіңбек.
Келе қалса бір үйге сыйлы қонақ,
ауыл болып күтетін елге сын деп.
Көктемеде қазы мен тамсап шұжық,
уыз ішіп, құрт жеген әр сәт қызық.
Шақырысып жататын, бір-біріне
соғымынан, сүрінен дәм татқызып.
Кедейлік жоқ. Туса да ақшалы күн,
менің ауылдастарым басқа бүгін:
ұқсамайды ешкімге, ешбір елге,
жоқ баяғы ұмтылыс, асқақ ұғым.
Жұрдай және намыс пен ардан бәрі,
сүйтіп жүріп бітпейді жанжалдары.
Ат орнына машина мінгендер көп –
іліп алар ішінде жан қалмады.
Ата-баба зыр қаққан жақ түсірмей
елдік дәстүр сәбилік ақ түсімдей.
Қора-жайда ұсқын жоқ жыпырайып,
ішкіштердің қисайған шәпкісіндей.
Жат болды деп күйінер босқа шалы,
келіспесе екі ұлдың от шашары,
«балаң түртті баламды!» – деп әкелер
төбелеске шығып не соттасады.
Ауырсаң да ешкімнен күтпе хабар,
бала ақша алып көршіге сүтке барар.
Жақын жерден шаң да шұң дауыс шықса,
шам сөндіріп, есігін кілттеп алар.
Судан шіріп қурайды түзінде егіс.
Құмды боран соққанда күзің де – қыс.
Жиналыстың өн бойы – сөзтөбелес,
өңештерін үзгенше қызыл керіс.
Жан ашырлық күтпеңіз жұрттан аса,
ән салмайды ащы су ұрттамаса.
Бір кәсібі – карта ойнау, төбелесте
бас жарыспай бермейді тіпті араша.
Жол көрсетіп, жөн сілтер талғамды ұлға
әулиедей қарттарым болған қырда.
Сұңқарлары ертерек кетіп, енді
шалапайы қалыпты шалдардың да.
Жолдан келсең, жеңгелер қылығы – арман
қарсы алатын қуана шығып алдан,
Ауылымның қасиеті сұйылыпты
шалап сүттей қаймағын сылып алған.
Құт-киемді сыпырып ұры жалған,
інгендеймін тұлыпқа ыңыранған.
Бүгін шөлейт далада ауылымның
моласы мен ызыңдап мұңы қалған