Әдемі, ерекше ұл бала есімдері мағынасы (Д әрпі бойынша ат қою)

Әдемі, ерекше ұл бала есімдері мағынасы (Д әрпі бойынша ат қою)

ДАБЫЛ – ұран, даңқ

ДАБЫС – атақ, даңқ, дауыс, үн.

ДАДАБАЙ - иран тілінен алынған дадо – ата, әке + қазақ тілінен алынған бай. Еркелете қысқартып айтылатын тұлғалары — Дадай, Дадеш.

ДАЙРАБАЙ - дайра қазіргі тіліміздегі дария сөзінің диалектілік формасы. Синонимі — Тенізбай.

ДАЙЫН - әрқашан әзір. Біріккен тұлғалы есім — Дайынбай.

ДАЙЫР - араб тілінен алынған бұл есімнің маңызы екі түрі: төңірек; қайталанатын. Біріккен тұлғалы есімдер — Дайырбек, Дайырман.

ДАЛЕР - тәжік тілінен алынған — батыл, ержүрек.

ДАМЫЛ - тыныштық, бейбітшілік.

ДАНАЙ - иран тілінен алынған данаш — білім, ілімгерлік; даналык. Біріккен тұлғалы есім — Данайбек.

ДАНАЛЫҚ - иран тілінен — білімділік, данышпандық.

ДАНЕШ - иран тілінен — білім, ғылым.

ДАНИЯЛ - араб тілінен — тәңір сыйы.

ДАНИЯР - иран тілінен — жақын, таныс.

ДАНЫШПАН - араб тілінен — ойшыл, дана.

ДАНДАЙ - ұлы, зор.

ДАРАС - жеке, айрықша

ДАРХАН - көне түркі тілінен тархан, тархат. Көне тұркі жазба ескерткіштерінде атақ, дәреже ретінде кездеседі. Махмұд Қашқари, Абұлғазы Бахадұр енбектерінде мағынасы 9 түрлі кінадан босатып, ерік, кеңшілік берілген, хан ордасына еркін кіріп шыға алатын және бұл ерік 9 атасына дейін кететін адам. Біріккен тұлғалы есімдер - Дарханбай, Дәркенбай.

ДАРЫН - қазақ тілінен — талант, кабілет.

ДАСТАН - иран тілінен алынған батырлық хисса, поэма, ертегі аңыз. Біріккен тұлғалы есім — Дастанбек.

ДАУЫЛБАЙ - дауыл күні туған балаға ертеде осындай ат қойылған.

ДӘЛБЕК - бектің, мықтының нағыз деген мағыналы есім.

ДӘМЕН - араб тілінен — жылдам, тез; күшті, берік.

ДӘРМЕН - иран тілінен — күш-қуат, қайрат. Еркелету түрі — Дәріш.

ДӘУБЕК - үлкен, күшті деген мағыналы есім.

ДӘУЛЕН - үлкен болу, есею. Біріккен тұлғалы есім — Дәуленхан.

ДӘУЛЕТ - араб тілінен - байлық, бақыт; мемлекет, держава, империя.

ДӘУЛЕТБАЙ - дәулетті, ауқатты.

ДӘУЛЕТБАҚ - араб тілінен алынған дәулет + бақыт сөздерінің қосылуынан жасалған есім. Бақдәулеті мол, бай (болсын деген тілекпен қойған. Біріккен тұлғалы есімдер — Дәулетбек, Дәулетияр, Дәулетқали, Дәулетәлі.

ДӘУЛЕТКЕЛДІ - араб тілінен алынған дәулет — байлык, бақыт. Яғни бала ата-анаға байлық, ырыс боп туды, бақытты болды деген мағынаны береді.

ДӘУЛЕТШЕ - араб тілінен алынған дәулет + иран тілінен алынған ше,шах сөзінің қысқаша формасы. Демек, байлық патшасы, дәулет, байлық иесі.

ДӘУРЕН - араб тілінен - уақыт, дәуір. Біріккен тұлғалы есім — Дәуренбек.

ДӘУІР - араб тілінен алынған - доур - кезең, цикл.

ДӘУІРБЕК – өз заманының, дәуірінің мықтысы деген мәндегі есім.

ДӘУІТ - көне еврей тілінен алынған сүйікті, сүйген, ғашық болған. Біріккен тұлғалы есім — Дауітәлі.

ДЕГДАР - иран тілінен алынған дәһдар - бастық, ел басқарушы.

ДЕМЕЖАН – қазақ есімі деме + жан. Демеуші, жәрдем беруші адам деген мәндегі есім.

ДЕМЕСІН - баланың өмірде тірегі, жәрдемшісі болсын деген тілекпен қойылған.

ДЕМЕУ - қазақ тілінен алынған қолдау, сүйеу, көмек көрсету.

ДЕРБІСӘЛІ - араб тілінен алынған - Ғалидың құлы, қызметшісі деген мәндегі есім. Иран тілінде —дербиш есік алдында жүрген кембағал адам, мүсәпір кісі.

ДИАС – испан тілінен алынған — күн, күндіз. Испания кетерілісшілерінің көрнекті басшысы Хосе Диас күрметіне 1936 ж. қойылған есім.

ДИБАЙ - иран тілінен алынған диһ, дег, ди — ауыл, дала + бай, яғни ауыл, дала байы деген мағыналы есім.

ДИДАР - иран тілінен алынған — жүз, келбет, бейне.

ДИДАРБЕК - иран тілінен алынған — аса келбетті, көрікті адам деген мағыналы есім.

ДИҚАНБАЙ – тәжік тілінен алынған диһан - шаруа, егінші, жер айдаушы + бай.

ДИЯР - араб тілінен — ел, облыс, аймақ.

ДИЯРБЕК - араб тілінен алынған — елдің, аймақтың әкімі, басшысы.

ДОДАБАЙ - иран тілінен алынған додо — үйілген, жиылған; жиын, көпшілік + қазақтың сөзі бай.

ДОДАН - үлкен, зор.

ДОЙМАН - қазақ тілінен алынған дой — үлкен, ірі, кесек, мықты, азулы, атақты + иран тілінен алынғанман — адам. Демек, ірі тұлғалы, мықты адам дегенді аңғарады.

ДОС - иран тілінен алынған дуст — жан жолдас, серік, жар. Дос сөзі құрамында келетін кісі аттары — Досан, Досжан, Доскей т. б. Еркелете қысқартып айту түрі — Достай, Ештай.

ДОСАЙ - (қараңыз: Айдос).

ДОСАҚ - араб тілінен алынған дос + қазақ сөзі ақ. Нағыз дос.

ДОСӘЛІ - араб тілінен алынған дос + араб тілінен алынған Ғали, Ғалидың досы деген мағынаны береді.

ДОСБАЙ - досқа кең, бай адам деген мағынада.

ДОСБОЛ - (қараңыз: Жарбол).

ДОСБЕРГЕН - араб тілінен алынған дос ниетіне туылған бала деген мағыналы есім.

ДОСЖАН - адал, таза адам.

ДОСМАТ , ДОСМҰҚАН - иран және араб тілдерінен алынған. Досмұхамбет есімінің қысқарған түрі. Мұхамбеттің досы деген мағынаны білдіреді. Синонимдері — Ешмұхамбет, Есмұхамбет.

ДОСЫМ - жан серігім, жолдасым.

ДОСЫМБЕК - досы көп адам.

ДОСЫМЖАН - менің жан досым деген мағынадағы есім.

ДОЯН - (қараңыз: Ноян).

ДӨНЕНБАЙ - моңғол тілінен алынған доно — төрт жасар өғіз, дөнен — төрт жасар жылқы + бай. Еркелетіп айтылатын. Түрі — Дөнентай.

ДУАНБАЙ - иран тілінен алынған диуан - қала, кент; белгілі бір аймақ, өлке. Қаланың немесе үлкен аймақтың әлді, бай адамы деген мағынаны білдіреді.

ДУБАЙ - атақ-данқы ассын деген тілекпен қойылған есім.

ДУДАР - бұйра шаш; шашы бұйра балаларға осындай есім қойылған.

ДУМАН - бала өмірі қуанышқа толы, көңілді, сауық-сайранды бөлсын деген тілекпен қойылған есім.

ДҮЙМАҒАМБЕТ - иран тілінен алынған ду - екі + араб тілінен алынған Мохаммед, бұл есімнің синонимі Қосмұқамбет. Қос сөзі екі деген мағынаны білдіреді.

ДҮЙСЕН - иран тілінен алынған ду — екі, сейсенбі, шамбә күн. Әуел баста аптаның бірінші күні туған балаға осылай ат қойылған. Біріккен тұлғалы есімдер — Дұйсенбай, Дұйсенғали, Дұйсехан, Дүйсекей. Еркелетіп айту түрі - Дүйсек.

ДІЛДАБАЙ - иран және араб тілдерінен алынған тилла — алтын ақша, таза алтын. Ақшаға бай болсын деп қойылған есім.

ДІЛДАБЕК - иран тілінен - алтын ақшаның иесі болсын деп қойылған. Синонимі — Ділдахан.

Қарап көріңіз 👇


Пайдалы сілтемелер:
» Туған күнге 99 тілектер жинағы: өз сөзімен, қысқаша, қарапайым туған күнге тілек
» Абай Құнанбаев барлық өлеңдер жинағын жүктеу, оқу
» Дастархан батасы: дастарханға бата беру, ас қайыру