Өмірбаяндар (биография)

Елбасының бастамасымен биылғы жылы тойланғалы отырған қазақ хандығының 550 жылдық мерекесін шын мәнінде ғасыр тойы деуге болады. Ел мерейін есепсіз арттыратын осы мерейтой қарсаңында Қазақ хандығының керегесін керіп уығын қадасқан, ел бірлігін нығайтуға үлес қосқан тарихи тұлғалар да лайықты бағасын алуы тиіс.

Қостанай облысы, Әулиекөл ауданы,
Н. Островский атындағы Аманқарағай орта мектебінің
қазақ тілі және әдебиет пәнінің мұғалімі
Жайлибаева Гүлшат Қалиқызы

Шығармаңды жұрт оқыса айып па?
Рахмет айтам қабылдаған "сайтқа"!
Плагиаторлардан алла өзі сақтасын,
Жолын тауып жібермесін ғайыпқа.

БЕКЖАН БАТЫРДЫҢ 300 ЖЫЛДЫҒЫНА АРНАЙМЫН (1709 - 1730 ж. ж.)

АЛҒАДАЙ 1
(Делбегетей тауының аңызы. Тарихи - дастан).
Ақ Орда ыдырап, далада жаңа атаумен жеке мемлекеттер құрыла бастаған ХҮ – ХҮІІІ ғасырлар шамасында кешегі кең байтақ Ұлы Далада ондаған көшпенді тайпалардың арасынан....

Бөгенбай батыр (1690 - I778)
Ақшаұлы Бөгенбай (1678 - 1175) – Жоңғар басқыншылығына қарсы азаттық жорығын ұйымдастырушылардың бірі, атақты батыр, ұлы қолбасшы. Шыққан тегі – Орта Жүздің Арғын тайпасының Қанжығалы руынан, есімдері әуелден елге мәлім болған батырлар әулетінен. Бөгенбай батырдың даңқты есімі кешелі - бүгінгі қалың қазақ даласын аралап, батырлық пен ерліктің рәмізіндей болып кеткелі қашан...
Батырдың атасы Әлдеуік – қазақтың атақты ханы Есім ханның атақты батырларының бірі болған. Ғұмырының дені атүстінде жортуылмен өткен. Қатағанның Тұрсын ханымен соғыстағы ерен.....

Қабанбай Қожақұлұлы, Қаракерей Қабанбай, Дарабоз - қазақ батыры. Азан шақырып қойған аты - Ерасыл.

XVIII ғасырда жоңғар басқыншыларына қарсы күрестің бел ортасында жүрген қолбасшылардың бірі. Халық арасында оны Қаракерей Қабанбай деп атаған. Найман ішіндегі Қаракерей руының Байжігіт тармағынан. Қабанбайдың жеті жасында әкесі Қожағұл, он алты жасында ағасы Есенбай жоңғарлар қолынан қаза тапқан. 16 жасар бала жау арасына ....

Райымбек батыр Түкеұлы (1705, қазіргі Алматы облысы — 1785, Алматы) — батыр, қолбасшы. Ұлы жүз албан ішіндегі алжан руының Сырымбет тармағынан. Атасы Хангелді батыр 18 ғ - дың 1 - жартысында жоңғарларға қарсы күресте аты шығып, 1733 ж. Төле, Қодар билер, Сатай, Бөлек батырлармен бірге Ұлы жүз қазақтары атынан....

«Айтылар күні айтылмаса сөздің атасы өледі» деген екен бұрынғылар. Елтануға есепсіз үлес қосып отырған Қазақ хандығының 550 жылдық мерекесі қарсаңында сол хандықты құруға, нығайтуға, қорғауға еңбегі сіңген тарихи тұлғалар жөнінде де шындықтың бетін ашу мақсатымен «Тоғас хан» деген мақала жазып едім.

Елбасының бастамасымен биылғы жылы тойланғалы отырған қазақ хандығының 550 жылдық мерекесін шын мәнінде ғасыр тойы деуге болады. Ел мерейін есепсіз арттыратын осы мерейтой қарсаңында Қазақ хандығының керегесін керіп уығын қадасқан, ел бірлігін нығайтуға үлес қосқан тарихи тұлғалар да лайықты бағасын алуы тиіс.

Қостанай облысы, Әулиекөл ауданы,
Н. Островский атындағы Аманқарағай орта мектебінің
қазақ тілі және әдебиет пәнінің мұғалімі
Жайлибаева Гүлшат Қалиқызы

Тілекқали Сәлімбаев