Тілеуімді тілеген, еркелігімді көтерген, мен ауырсам – жаны ауырған, көрмей қалса сағынған асыл әжетайым! Көңілі кең, жүрегі мейірімді, кеудесі қазына, сөзі қасиетті ақ әжем менің! Нұрлы жүзіңе жарасқан ақ жаулығыңнан, немересін барлығынан.....
Мұсылман адам әжетханаға кірерде мына дұғаны айтады: «Бисмилләһи, Аллаһумма, иний аъузубикә минәл хубсй уәл-хәбәийс». Яғни, «Аллаһым, ластықтан және лас нәрселерден саған сиынамын» деген. Өйткені, әжетхана жын-шайтандар мекені болғандықтан, бұл жоғарыдағы дұғаны оқып кірсек, еш зияны тимес. Ал әжетханадан сыртқа шыққанда: «Ғуфранәкә» делінеді. Ол «Кешір» деген мағына, өйткені, әжетхана, моншада Аллаһты зікір етуге тыйым салынған. Мұсылман кісі әжетхана ережелерін білген дұрыс: 1. Сол аяқпен кіріп, оң аяқпен шығу; 2. Жоғарыда аталған дұғаларды оқу;....
Жас ұрпаққа жасайтын тәрбиелеудің маңыздылығы қазақ халқы ерте түсінген. Бала өмір жалғасы, халықтың мұрагері, әже тәрбиесінің бала өмірінде алатын орны ерекше әже тәрбиесін көрген бала болашақта ізетті, адам болып өсуіне күмән жоқ. Олай болса, балалар құрметті қонақтар мектепалды даярлық сыныбының ұйымдастырумен «Әжелер - отбасының берекесі» атты тәрбие сағатымызды бастаймыз.
Сайысты бастамас бұрын әділ – қазылар алқасын дайындап алайық. Сайыс шарттары. 1. Таныстыру. 2. Өз өнері. 3. Сұрақ – жауап. 4. Салт - дәстүрден көрініс. 5. Қазақтың ұлттық асын дайындау. Жүргізуші Әжем менің жыр әжем, Шуағы мол нұр әжем Ақ таяққа сүйеніп Аман – есен жүр әжем. .....
Тақырыбы: «Өрнек әжеге қонаққа барамыз» Мақсаты: Ою-өрнек туралы мағлұмат беру. Білімділік: Балалады қазақ халқының қол өнерімен таныстыруды жалғастыру. Қоғам өміріндегі еңбектің, халық қол өнерінің рөлін түсіндіру. Дәстүрлі емес әдіс - тәсілдерді қолдана отырып, ою – өрнекті жапсыруды үйрету. Қайшымен жұмыс жасауды үйретуді жалғастыру. Дамытушылық: Баланың есте сақтау қабілетін, саусақ ұсақ бұлшық еттерін, зейінін аударуын, елесін дамыту. Тәрбиелік: Қазақтың қолөнерін құрметтеуге, өнердің мәңгі өшпейтін ою - өрнектердің сыры мен қырын білу арқылы, балаларды шыдамдылыққа, ұқыптылыққа, шапшаңдыққа тәрбиелеу. Көрнекіліктер: Киіз үй, үй жабдықтары, ұлттық киім-кешектер мен бұйымдар, қазақтың ою - өрнектері бейнеленген суреттер, әр балаға үлестірмелі материалдар, желім, сулық. Билингвальды компонент: ою - өрнек – орнамент, киіз үй - юрта.
Шаттық шеңбері: Алақанды ашайық, Күннің нұрын салайық. Жүрек жылуын салайық. Жиналған бар жылуды, Қонақтарға шашайық. Ғажайып сәт: Ішке көңілсіз болып қошқар мүйіз оюы келеді. Тәрбиеші: Балалар бұл қошқар мүйіз оюы емес пе? Ою сен неге көңілсізсің? Қошқар мүйіз оюы: - Сәлеметсіңдер ме, балалар. Мен Өрнек әженің Қошқармүйіз оюымын. Мен достарымнан ажырап қалдым. Сендер маған достарымды табуға көмектесесіңдер ме? .....
Мақсаты: Ою-өрнек туралы мағлұмат беру. Білімділік: Балалады қазақ халқының қол өнерімен таныстыруды жалғастыру. Қоғам өміріндегі еңбектің, халық қол өнерінің рөлін түсіндіру. Дәстүрлі емес әдіс - тәсілдерді қолдана отырып, ою – өрнекті жапсыруды үйрету. Қайшымен жұмыс жасауды үйретуді жалғастыру. Дамытушылық: Баланың есте сақтау қабілетін, саусақ ұсақ бұлшық еттерін, зейінін аударуын, елесін дамыту. Тәрбиелік: Қазақтың қолөнерін құрметтеуге, өнердің мәңгі өшпейтін ою - өрнектердің сыры мен қырын білу арқылы, балаларды шыдамдылыққа, ұқыптылыққа, шапшаңдыққа тәрбиелеу. Көрнекіліктер: Киіз үй, үй жабдықтары, ұлттық киім-кешектер мен бұйымдар, қазақтың ою - өрнектері бейнеленген суреттер, әр балаға үлестірмелі материалдар, желім, сулық. Билингвальды компонент: ою - өрнек – орнамент, киіз үй - юрта.
Шаттық шеңбері: Алақанды ашайық, Күннің нұрын салайық. Жүрек жылуын салайық. Жиналған бар жылуды, Қонақтарға шашайық. Ғажайып сәт: Ішке көңілсіз болып қошқар мүйіз оюы келеді. Тәрбиеші: Балалар бұл қошқар мүйіз оюы емес пе? Ою сен неге көңілсізсің? Қошқар мүйіз оюы: - Сәлеметсіңдер ме, балалар. Мен Өрнек әженің Қошқармүйіз оюымын. Мен достарымнан ажырап қалдым. Сендер маған достарымды табуға көмектесесіңдер ме? - Ия, көмектесеміз. .....
Мақсаты: Балабақша мен ата - аналар арасында тығыз қарым - қатынас орнату, халқымыздың ұлттық мейрамы Наурыз мерекесін дәріптеу, ұлағатты дәстүрді құрметтеуге, аналар еңбегін бағалауға дағдыландыру.
Жүргізуші: Қымбатты қонақтар, ата - аналар, әріптестер! Адам үшін ең аяулы, ең қатерлі жан – ана. Бала дүниеге келген күннен бастап, өзінің жұмсақ алақаны, жылы жүзі, ыстық құшағы мен мейірімін, махаббатын бере білген аналар үшін елімізде бір күнді мейрам етіп белгілеген. Ол – 8 наурыз мерекесі. Ана деген ыстық қой әрбір жанға Теңеймін аналарды нұрлы жанға Көктемгі мейрамдарыңыз құтты болсын! Анадан артық адам бар ма, сірә! Асылдай әжелерім қартаймашы Таудан аққан бұлақтай сарқылмашы Өздеріңді мәңгілік аялаймыз Көк аспанда жұлдыздай жарқылдашы. Ардақты аналар, аяулы да қымбатты ақ жаулықты әжелер мерекелеріңіз құтты болсын! Отбасыларыңызға құт - береке, бірлік, дендеріңізге саулық тілейміз. Құрметті қауым! «Асыл әжем, ақ әжем, ақ жаулықты дана әжем!» атты сайысымызға қош келдіңіздер. Наурыз тойын аңсап дәйім Ата – бабам жырлап келген. Той – думандар жалғассын деп Той бастарды дәстүр еткен – дейді дана халқымыз. .....
Мен қолыма мектеп оқушылары арасында өтетін байқау туралы ережені алып, оқып танысқанымда есіме бірден нағашы әжем жайлы жазсам ғой деп ойладым. Білмедім, дұрыс па, бұрыс па әже деген сөзге анықтама берейін десем қиындау сияқты. Ал тереңірек ойлансам ол асыл анамның – асыл анасы. Анамның анасы болғандықтан әрине, маған нағашы әже. Мен ес біліп, есейгелі қандай жағдайда болсын яғни, қуанышымыз, тойымыз немесе менің анам перзентті болып жатқанда бірінші жетіп, қуанышы қойнына сыймай жүретін де осы әжем. Әжем, әжем деп айта беріппін, бұл кісінің өзімен сіздерді де таныстырып қояйын.......
