Пән: Химия Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Атом құрылысы Сабақтың тақырыбы: Атом құрылысы туралы оқытудағы периодтық заң және периодтық жүйе. Атомдардың валенттілігі. Атомдардың тотығу дәрежесі. Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары: 10.2.1.1 периодтық заңның физикалық мәнін түсіндіру; 10.2.1.2 валенттілік ұғымының физикалық мәнін және атомдардың тотығу дәрежесін түсіндіру; Сабақтың мақсаты: Периодтық жүйе құрылымын әртүрлілігін атау ХЭПЖ-де маңызды заңдылықтарды анықтау Валенттілік ұғымының физикалық мәнін және атомдардың тотығу дәрежесін түсіндіру; Химиялық элементтердің атомдары қасиеттерінің өзгеру заңдылықтарын табу және қолдану: радиус, иондау энергиясы, электронға туыстық, электртерістілік және тотығу дәрежесі;......
Пән: Химия Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Периодтылық Сабақ тақырыбы: Периодтар мен топдарда қосылыстардың тотығу-тотықсыздану қасиеттерінің өзгеру заңдылықтары 2-сабақ Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме): 10.2.1.3 Период және топ бойынша қосылыстардың тотығу-тотықсыздану қасиеттерінің өзгеру заңдылықтарын болжау 10.2.1.4 Кестедегі орны бойынша химиялық элементердің және олардың қосылыстарынын қасиеттерін болжау Сабақ мақсаттары: Оқушылар ● Период және топ бойынша элементтердің тотығу дәрежелерінің өзгеру заңдылықтарын анықтау ● Период және топ бойынша тотығу-тотықсыздану қасиеттерінің өзгеруін болжау ● Кестедегі орны бойынша элементтердің және олардың қосылыстарының қасиеттерін болжау.....
Пән: Химия Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Периодтық заң және химиялық элементтердің периодтық жүйесі Сабақ тақырыбы: Атом валенттілігі және валенттілік мүмкіндігі. Атомның тотығу дәрежесі Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме): 10.2.1.2 валенттілік және атомның тотығу дәрежесі ұғымдарының физикалық мәнін түсіндіру 10.2.3.1 заттың формуласы бойынша элементтің тотығу дәрежесін анықтау, 10.2.3.2 электрондық баланс әдісі арқылы тотығу және тотықсыздану теңдеулерін құрастыру Сабақ мақсаттары: валенттілік және атомның тотығу дәрежесі ұғымдарының физикалық мәнін түсіне отырып қосылыстың валенттілігімен тотығу дәрежелерін анықтау, электрондық баланс әдісі арқылы тотығу және тотықсыздану теңдеулерін құрастыру.....
Кіріспе Этилендік көмірсутектер гомологтар қатарының алғашқы төрт мүшелері газдар. Бестен он жетіге дейін көміртек атомдары бар олефиндер-сұйықтықтар. Одан әрі қарай қатты заттар келеді. Көміртек атомдары нормальді тізбекті олефиндер өздерінің тармақталған тізбекті изомерлерінен гөрі жоғарырақ температурада қайнайды. Қос байланыстың молекуласы ортасына жылжуы қайнау температурасын жоғарылатады. Цис-изомерлер әдетте транс-изомерлерден гөрі жоғарырақ температурада қайнайды. Қос байланыстың молекуланың ортасында жылжуы балқу температурасын жоғарылатады. Транс-изомерлер цис-изомерлерден гөрі жоғарырақ температурада балқиды. Олефиндердің тығыздықтары бірден кем, бірақ сәйкес парафиндердікінен артық. Гомологтық қатарда тығыздықтары артады. Олефиндердің суда ерігіштігі типті аз, бірақ парафиндерге қарағанда көп.Олефиндер кейбір ауыр металдардың тұздарының ерітінділерінде комплекстік қосылыстар түзе отырып жақсы еритіндігін ескерте кету керек (мысалы, жартылай хлорлы мыс ерітінділерінде ). Олефиндер үшін инфра қызыл сәулелерді6-6,5 және 10-12 µ (1670-1560 және 100-830 см-1) облыстарында іріктеп сіңіруі тән, сондықан инфрақызыл спекрлер олефиндердің құрылысын таңдауда зор табыспен пайдаланып отыр. Дивинил қалыпты жағдайда- газ. Изопрен және юасқа жай диендік көмірсутектер- сұйықтар. Көмірсутектерінің гомологтық қатарларына тән жалпы заңдылықтар, бұл қатар үшін де күшін сақтайды.....
Супероксид, сутектің асқын тотығы және гидроксид радикалы секілді оттегінің белсенді формаларының клеткаларының программаланған өлімінiнiң iске асу механизiмiндегi ролі зор. Мысалы , гидроксил қалдығы лезде 7х10-10с ішінде клетка құрлымын бұзып, ондағы белок, нуклейн қышқылдарының құрылымын бұзып, липидтерді аса тотықтырып, тотығу өнімдері: альдегид, кетон, асқын тотықтармен қатар, аса улы қосылыстардың түзілуін жүзеге асырады. Осылардың ішінде нуклеин қышқылдарының зақымдалуы ДНҚ-дағы генетикалық информацияны өзгертіп, организмнің тіршілікгіне қауіп тудыруы мүмкін. Осыған орай өсімдік клеткаларында ОБТ түзілуін тежейтін антиоксидантты ферменттер,сонымен қатар ОБТ әсерінен болатын ДНҚ-дағы тотыға зақымдануларды жөндейтін репарация механизмі дамыған. Анти-оксидантты ферменттердің ішінде ОБТ қарсы клетка ішілік қорғаныстың алғашқы қатарын супероксиддисмутаза (СОД) құрайтыны анықталған. СОД өсімдік клеткасында детоксикация реакциясын катализдейді. Ол супероксид радикалдарын өзара әсерлестіріп, аса улы супероксид радикалының улылығы төмен сутегінің асқын тотығына айналуын катализдейді. ДНҚ репарациясы - тірі организмнің ДНҚ-ғы өзгерістерін қалпына келтіру қабілеті болып табылады. Көптеген зақымданулардың репарациясы түпкілікті зерттелінгенмен олардың кейбір мәселелері әлі анықталмаған Сондықтан да ОБТ түзілуін тежейтін антиоксидантты ферменттер,сонымен қатар ОБТ әсерінен болатын ДНҚ-дағы тотыға зақымдануларды жөндейтін репарация механизмін зерттеу ғылыми зерттеу жұмыстары үшін өзекті тақырып болып табылады......
