Оу Қазеке, ашуыңды бас! - дегім-ақ келді сол уақта.. Дегенмен,жағдайды ушықтырмай, мәселенің саябырлауын тостым. Енді ғана көзім жеткендей болды. Сіздер де құлақ түре отырыңыздар.

Ары-бері жаңалық ақтарып, әлем елдерінен титықтап жиған саясатымыз ұшты-күйлі мансұқ етіліп, төбелі төңкеріс беретін түрі бар сықылды. Оны мен сәл бұрынырақ сезіп ем. Белгілі саясаткер Айдос Сарым ағамыздың сөзімен айтқанда : "Әліптің артын бағу керек пе, әлде кеңесарылыққа дайындалуымыз тиіс пе?" Түсінген адам - түсінді. Мұнымен не айтпақпын? Бастарыңызды....

Жаз айы. Күн шайдай ашық, ауа-райы сондай тамаша. Нағыз көлге баратын кез еді. Сұлтан таңертен ерте тұрып, серуенге шығып, біршама жүгіріп қайтады. Уйіне келгенде ақ дастархан жайылып, шай дайын тұр екен, ал алдында күлімсіреп отқан анасы Сұлтанды күтіп отыр. Анасы екеуі таңғы асын ішіп, әңгімеге кірісіп кетеді. Жүрек жалғап алғаннан кейін Сұлтан өз бөлмесіне жүгіре жөнелді. Бұны түсінбеген анасы баласының артынан еріп барса, Сұлтан ұялы телефонмен сөйлесіп жатыр екен. Тұтқаны қойғаннан кейін, анасы одан жөнін сұрастырды. Сөйтсе, телефон шалған Сұлтанның достары екен, олармен көлге баруын, барлық сыныптастар сонда жиналатыны жайлы айтыпты. Ол анасынан рұқсат сұрайды, себебі достарын көрмегелі көп болды. Анасы мақұлдап, баласына рұқсат береді. Сағат түскі үш болып қалды. Сұлтан үйден шығар кезде, анасы оған көп кешікпеуін өтінді. Бірақ ол анасының айтқанын естімей, үйден тез шығып кетті. Достарымен көрісіп, бір көңіл көтеріп қалды. Сыныптағы қыздары сұлу, әрі әдемі болып кетіпті. Әсіресе Балкен, ақылына көркі сай, бойы да өсіпті. Бәрі бір-бірімен әңгімелесіп, бой жазып.....

Әй, Махамбет, жолдасым,
Аш арыстан жолбарысым.
Ісімнің білдім оңбасын.
Оңбаған емей немене,
Өтірік сөзге алданып,
Бақытым ауып басымнан,
Әскерім кетіп қасымнан,
Жапанда жалғыз....

Есім хан қазақ тарихында «Еңсегей бойлы ер Есім» деген атпен әйгілі болды, оған бұл атақ 1598-жылы ағасы Тәуекел ханмен бірге Мауреннахрға жасаған жорықта ерекше көзге түскені үшін берілген екен. Есім хан - Шығай ханның баласы, ол бұрын қазақ хандығының Түркістан қаласындағы хан ордасында тұрған. Хан тағына отырған соң Бұхарамен бітім-шартын жасасып, Орта Азия қалаларымен бейбіт, экономикалық байланыс орнатуға ұмтылды. Қазақ хандығын бір орталыққа бағынған мемлекет етіп құруды көздеді. «Есім ханның ескі жолы» деп аталған заңды құрастырды. Есім ханның қазақтарды бір орталыққа бағындыру саясатына қарсы болған сұлтандар қазақ хандығын бөлшектеуге тырысты.

Ташкент қаласы қазақ хандығына қараған соң оны Жәнібек ханның немересі, Жалым сұлтанның баласы Тұрсын Мұхаммед сұлтан басқарған еді.Ол көп ұзамай тәуелсіз хан болуға әрекет жасады. Тіпті өз атынан ақша соқтырып, «бажы және хараж» алым-салықтарын жинады. Сонымен, қазақ хандығын екіге бөліп, Түркістан қаласын орталық еткен Есім хан, Ташкент қаласын орталық еткен Тұрсын хан билеген еді. Бұлардың арасында соғыс қақтығыстары болды. Бұл екі жақ ұйғыр, қырғыз, қарақалпақ билеушілерінен өздеріне одақтас-жақтастар іздеуге кірісті. Есім хан тобы Яркент хандығына қарсы болып Тұрпанды билеген Әбдірахим ханмен одақтасты. Ал Тұрсын Мұхаммед хан жағы Яркент билеушісі Шажайдің Ахметтің жақтасы болды. Бұлармен одақтасып отырған Әбдірахим мен Ахметтер де бір-бірімен жауласып отырған билеушілер болатын. Есім хан өзіне мықты сүйеніш ету үшін Яркент ханы Әбдірахиммен құдандалық байланыс орнатты. Есім хан Әбдірахимнің қызы Патша ханымға үйленді де, ағасы Күшік сұлтанның қызын Әбдірахимге берді. Есім хан мен Тұрсын хан арасында күрес шиеленісе берді, 1627-жылы Есім хан Тұрсын ханды өлтіріп, қазақ хандығын өз қол астына біріктірді. Есім ханның феодалдық бытыраңқылықты жеңіп, қазақ хандығын біріктіру жолындағы күрестері қазақтың «Еңсегей бойлы ер Есім» атты тарихи жырына өзек болған. Есім хан Ташкент қаласына білдіртпей.....

Ертеде бай мен кедей көрші болады. Кедей диірменге барса, байдын балтасын сұрап алады. Бір күні кедей диірменге барып балтасын ағып жатқан диірменге түсіріп алады. Ол диірменшіге балтамды алып бер дейді. Ол қолын диірменге салып бір алтын балтаны алып шығады. Ол кедейден «Мынау ма сенің балтаң?» деп сұрайды. Кедей.......