Су сесурстарының экологиялық проблемалары
Жерде тіршілік пайда блған алғашқы орта – су болып табылады. Тарихи даму барысында көптеген ағзалар ауа-жер ортасына тарала бастады.Нәтижесінде эвалюция барысында жаңа тіршілік ету жағдайларына бейімделген құрлық өсімдіктері мен жануарлары пайда болды.
Топырақта су және қурлық ағзалары таралып, оның өзіне тән комплексі түзілді.
Су тіршілік ортасы.Гидросфера жер бетінің жалпы ауданының 70%дейінгі бөлігін алып жатыр. Сулы ортада мекендейтін ағзаларды гидробионттар деп атайды. Қазіргі кездегі гидросфера тек қазіргі кездегі тірі заттың ғана емес, ертедегі геологиялық дәуірлердің тірі заттың тіршілік әректінің өнімі болып табылады. Ғаламдардың еснптеуі бойынша бүкіл гидросферадағы судың ( теңіз, мұхит, өзен, көлдер ) биологиялықайналымы 2 млн. Жылда аяқталады.Яғни су плнетаның бүкіл тірі заты арқылы айналып өтеді. Әлемдік мұхиттың сулары шамамен 3000 жылда жаңарады. Ағынсыз көлдердің суы 200-300 жылда, өзендердің суы әр 12 күн сайын жаңарып отырады.
Тіршілік ортасы ретінде суға тән қасиет - оның қозғалғыштығы. Эвалюция процесіндесуда тіршілік ететін ағзалар судың қозғаоғыштығына бейімделген. Мысалы, жасыл және диатомды балдырлар, су мүктері су тубіндегі тастарға бкінеді. Жануарларда да сулы ортаның қозғалғыштығына бейімделушіліктер қалыптасқан. Ағысы қатты өзендерде мекендейтін балықтардың көлдең кесінділері дөңгелек, денесі жалпақ, көпшілігінің құрсақ жағында су астындағы заттарға бекінетін әр түрлі мүшелері болады.
Су ортасының температуралық режимі. Әлемдік мұхиттағы су температурасының ауытқуы үлкен емес: -2С-дан +36С-ға дейін. Ішкі, тұщы су қоймаларының қоңыржай белдеудегі ауытқуы -0,9С-дан +25с-ға дейін. Термалдық бұлақтарда, жылы, ыстық және айнап жатқан сулардың температурасы +100С-ға дейін жетеді.
Судың тұрақтылығы мен тығыздығы.Судың тығыздығы ауаның тығыздығынан 800 есе жоғары. Сондықтан су өсімдіктерінде өсімдіктің біріктік қасиетін қамтамасыз ететін механикалық ұлпасы нашар дамыған немесе болмайды.
Судың тұздылығы. Әлемдік мұхиттың суының құрамында жерже белгілі элементтердіңбарлығы дерлік кездеседі. 1л суда еріген минералдық заттардың массасы судың тұздылығы деп аталады. Тұздылықтың өлшем бірлігі промиле ( % o) -1л судағы 1г минерлдық заттар ерігенін көрсетеді.
Теңіздердің тұздылығы жоғары ( 40-45 %o), ағыс пен жауын-шашын буланудан жоғары болған жерлерде тұздылық төмен ( 305%o) немесе тұщы болады. Тұздардың концентрацисы 270%0 артық болатын жер асты суларында тіршілік болмайды. Судың орташа тұздылығы 35% - 1л суда шамамен 35г тұздар, негізінен хлоридтер, сульфаттр мен карбонаттар болады. ....
Топырақта су және қурлық ағзалары таралып, оның өзіне тән комплексі түзілді.
Су тіршілік ортасы.Гидросфера жер бетінің жалпы ауданының 70%дейінгі бөлігін алып жатыр. Сулы ортада мекендейтін ағзаларды гидробионттар деп атайды. Қазіргі кездегі гидросфера тек қазіргі кездегі тірі заттың ғана емес, ертедегі геологиялық дәуірлердің тірі заттың тіршілік әректінің өнімі болып табылады. Ғаламдардың еснптеуі бойынша бүкіл гидросферадағы судың ( теңіз, мұхит, өзен, көлдер ) биологиялықайналымы 2 млн. Жылда аяқталады.Яғни су плнетаның бүкіл тірі заты арқылы айналып өтеді. Әлемдік мұхиттың сулары шамамен 3000 жылда жаңарады. Ағынсыз көлдердің суы 200-300 жылда, өзендердің суы әр 12 күн сайын жаңарып отырады.
Тіршілік ортасы ретінде суға тән қасиет - оның қозғалғыштығы. Эвалюция процесіндесуда тіршілік ететін ағзалар судың қозғаоғыштығына бейімделген. Мысалы, жасыл және диатомды балдырлар, су мүктері су тубіндегі тастарға бкінеді. Жануарларда да сулы ортаның қозғалғыштығына бейімделушіліктер қалыптасқан. Ағысы қатты өзендерде мекендейтін балықтардың көлдең кесінділері дөңгелек, денесі жалпақ, көпшілігінің құрсақ жағында су астындағы заттарға бекінетін әр түрлі мүшелері болады.
Су ортасының температуралық режимі. Әлемдік мұхиттағы су температурасының ауытқуы үлкен емес: -2С-дан +36С-ға дейін. Ішкі, тұщы су қоймаларының қоңыржай белдеудегі ауытқуы -0,9С-дан +25с-ға дейін. Термалдық бұлақтарда, жылы, ыстық және айнап жатқан сулардың температурасы +100С-ға дейін жетеді.
Судың тұрақтылығы мен тығыздығы.Судың тығыздығы ауаның тығыздығынан 800 есе жоғары. Сондықтан су өсімдіктерінде өсімдіктің біріктік қасиетін қамтамасыз ететін механикалық ұлпасы нашар дамыған немесе болмайды.
Судың тұздылығы. Әлемдік мұхиттың суының құрамында жерже белгілі элементтердіңбарлығы дерлік кездеседі. 1л суда еріген минералдық заттардың массасы судың тұздылығы деп аталады. Тұздылықтың өлшем бірлігі промиле ( % o) -1л судағы 1г минерлдық заттар ерігенін көрсетеді.
Теңіздердің тұздылығы жоғары ( 40-45 %o), ағыс пен жауын-шашын буланудан жоғары болған жерлерде тұздылық төмен ( 305%o) немесе тұщы болады. Тұздардың концентрацисы 270%0 артық болатын жер асты суларында тіршілік болмайды. Судың орташа тұздылығы 35% - 1л суда шамамен 35г тұздар, негізінен хлоридтер, сульфаттр мен карбонаттар болады. ....
Рефераттар