Дербес компьютер- бұл информациялық технологияның негізгі техникалық базасы.Компьютер саласынан тыс жерде жұмыс істейтін мамандар өздерін компьютердің аппараттық бөлігін білуде оның толық жиынын , тіпті болмағанда оның негізгі техникалық сипаттамасын тікелей құрастырушымыз деп есептейді.Компьютерлік техниканың осы заманғы нарығы әрқилы болғандықтан қажетті сипаттамадағы дербес компьютердің конфигурациясын анықтау қиын.
Дербес компьютер- бұл электрондық аспаппен орындалатын , программамен басқару арқылы информацияны автоматты түрде түрлендіруге арналған құрылғы.
Компьютердің синонимі – есептеуіш машина, электрондық есептеу машинасының (ЭЕМ) бұйымы. Дербес компьютердің негізгі элементтері мен олардың арасындағы байланыс.
Дербес компьютерлер тұрмыстық,оқу жүйесіне арналған және кәсіби деп аталатын үш түрге бөлінеді.Тұрмыстық компьютерлер- компьютерлердің қарапайым түрлері(70-жылдары дайындалған, қазіргі кезде өндірістен алып тасталған БК-0010,Ириша,Apple II,т.б).Олардың жадтарының сыйымдылығы үлкен емес,орындайтын іс-әрекеттері де шамалы болатын.
70 жылдардың дамуы ЭВМ-ның сұранысын және мини ЭВМ-ның сұранысын төмендетті.Бұл IBM фирмасының қатты уайым құралы болды. IBM(International Bussines Machines Corporation)-бұл үлкен ЭВМ машинасын шығару компаниясы 1979жылы IBM фирмасы өзінің күшін дербес компьютер нарығында сынап көргісі келді.
Бірақ фирманың басқарушысы нарықтың болашағын бағаламады және компьютердің құрылуын кішкентай экспремент түрінде көрді.Ол дегеніміз фирма жұмысының жаңа құралдарының құрылуының оннан бірі деген сөз.Фирма басқарушысы үшін бұл экспрементке көп ақша жұмсамас үшін берілген проектке жауапты бөлімдерге бөлді.Көбіне оған дербес компьютер дербес компьютер 0-ден құрастыру етуге рұқсат етілді ,басқа фирмалар дайындаған блокты қолданды.Бұл бөлім берілген мүмкіндікті толығымен қолданды.Бәрінен бұрын компьютердің ең негізгі микропроцессоры болып жаңа 16-разрядты Intel 8088 болып таңдалды.Оны пайдалану компьютердің потенциалды ұлғаю мүмкіндігін анағұрлым үлкейтті, сондай-ақ компьютер 1 мбайттық жадымен жұмыс істтеуге мүмкіндік берді, ал барлық компьютерлер 64 байттық жадымен шектелген болатын.
80-жылдардың бас кезінен бастап 90-жылдардың бас кзіне дейін оқу орындарында информатика мен есептеуіш техника негіздері пәнін щқып-үйрену үшін жад көлемі 64,128Кбайт шамасындағы Корвет,Укнц,ямаха MSX-2,т.б оқулық компьютерлер пайдаланып келді.
1981 жылы тамыз айында IBM PC атты компьютер қолданушыларға арнайы таныстырылды.Осыдан кейін дербес компьютерлер қолданушылар арасында өте танымал болды.Бір,екі жылдан кейін IBM PC компьютер нарықта алдыңғы орынды алды.Ол 8 биттік компьютер IBM PC стандартты дербес компьютер болды.
Халық шаруашылық түрлі салаларында пайдалануға болатын, қазіргі кезде оқу орындары толық қамтамасыз етілген,жұмыс істеу мүмкіндігі жоғары және әрекет жылдамдығыүлкен дербес компьютерлер әмбебап немесе кәсіби дербес компьютерлер деп аталады.Мұндай машиналарды және олардың негізгі құрылғысы- процессорларды шығаруды алғаш рет дүние жүзінде Apple,IBM,Intel,т.б фирмалар айналысқан болатын.ДК-де процессор үшін YUC,AYUC пайдалатындықтан,оны микропрцессор деп атайды.Бұл жұмыста,әсіресе, IBM,Intel фирмаларының еңбегі көп. Intel фирмаларының жасап шығарған түрлі үлгілі микропрцессорларын пайдаланып, IBM фирмасы компьютердің түрлі сапалы түрлерін дүниеге келтірді. Фирманың
компьютерлеріне,типтеріне қарай,ретімен IBM PC,IBM PC XT, IBM PC AT,IBM PS/2,Pentium(пентиум),т.б аттар берілген . Pentium сияқты жаңа жетілдірілген нұсқалары пайдалануда. ....