І. тарау. Жер ресурстары туралы түсінік
Табиғи ландшафттың компоненттерінің күрделі кешенін өз құрамына енгізетін жер ресурстары ауыл шаруашылық деп, ауыл шаруашылық егу, жабайы өсімдіктерді орып алу және мал шаруашылықта пайдаланатын климаттың, жер бедерінің және топырақтың ерекше үйлесімін түсініеміз. Оларға барлық жерде кездесетін маңызды табиғи байлықтар жатады.
Ф.Н.Реймерс бойынша «жүйелі түрде пайдаланатын немесе белгілі бір шаруашылық мақсатта пайдалануға болатын жерді жер ресурстары деп түсінеді. Жер ресурстарды төмендегідей мағынада түсінуге болады: а) егістік жер ресурстары; б) барлық ауыл шаруашылыққа жарамды жерлер; в) аумақтық (территориялық ) ресурстар. Әдетте, бұл термин а) және б) мағынада түсінеді» ( Реймерс, 1990,453 бет.)
Белгілі бір жағдайды сақтап үздіксіз пайдаланған жағдайда жер ресурстары қалпына келетін ресурс деп есептейді. Егістік мақсатпен пайдаланғанда жер ресурстары өңдеу құралы болып табылады. Мұндай жағдайда табиғаттан жер ресурстары емес, оның көмегімен пайда болған өсімдік өнімдері алынады.
Жер ресурстарын пайдалануда барлық табиғи компоненттердің өзара байланысқан ықпалы тікелей және жанама болып ландшафттың негізгі компоненттердің әрекеттестігін интегралды сәулелендіретін топырақ арқылы және айқын байқалады. Себебі жер бедері пішіндердің, климаттың, сулардың, өсімдіктердің және жануарлардың сипаты ауыл шаруашылық әрекеттің нәтижесіне тіке ықпалы бар. Сондықтан топырақты немесе әдебиетте жиі айтылатын «топырақ–климаттық ресурстары» ауыл шаруашылық деп қарастыру бірнеше авторлар бойынша дұрыс емес деп есептейді.....