Тарих | Бірінші дүниежүзілік соғыстың себептері мен барысы, қорытындылары
1914-1918 жалдардағы бірінші дүниежүзілік соғыс аса ірі импералистік державалар арасындағы қайшылықтардың шиеленісуі нәтижесінде туды. Капитализмге тән, имперализм кезінде өте-мөте күшейген, әркелкі даму заңының салдарынан ХХ ғасырдың бас кезінде ұлы державалар арасындағы қайшылықтар шегіне жете шиеленісті. Олардың ішіндегі ағылшын –гермен қайшылықтар еді. Экономикалық дамуының қарқыны жағынан Англияны қуып жетіп, оны дүнижүзілік рыноктан ығыстыра бастаған Германия Таяу және Орта Азиялық Шығыста, сондай-ақ Африкада кең экпансия жүргізіп, Британияның отаршылдық империясының біртұтастығына қауіп төндірді. Дүниежүзінде үстемдік орнатуға тырысып, Германия отарлары өз пайдасына қайта бөлісуді ашықтан-ашық талап етті. Германияның экспансиясын әлсірету және өзінің отар иеліктерін, ықпал жүргізетін салалар мен теңсіздігі үстемдігін сақтап қалу үшін Англия барлық күшін салды.
Имперализм дәуірінің барысындағы халықаралық қатынастардан, бір жағынан, Россия және екінші жағынан, Австрия-Венгрия арасындағы қайшылықтар да өз орнын алды. Патшалық Россия бұл елдермен Таяу Шығыста және Балканда соқтығысып қалып отырды, өйткені мұнда олардың экспансиясының күшеюі Россияның ықпалын біржолата жою қаупі туғызды. Патгерманшылдар Польшаны, Прибалтиканы басып алу, Росиядан Украина мен Беларусияны тартып алу жоспарларын құрды. Ал патша өкіметі өз тарапынан Галиция мен қара теңіздік бағдарды басып алуға ұмтылды . Россия мен Германия арасында ірі –ірі экономикалық қайшылықтар да бар еді. Оның үстіне Россия ұлы держава күйінде қалып, өзінің импералистік мүддесін көздегенімен оның өз одақтастарынан –Англия мен Франциядан экономикалық және саясат жағынан тәуелділігінің де үлкен маңызы болды. ....