Курстық жұмысымда инфляция, инфляцияға қарсы саясаттың мәнін алуға жұмыстандым.
Инфляция (лат «желбуаз»), ақшаның құнсыздануы-ақша айналысы арналарының тауар айналымы қасиеттерінен артық мөлшерде толуы. Мұның өзі ақша өлшемінің құнсыздануын туғызып, тиісінше бағаның өсуіне апарып соқтырады. Инфляцияның экономикалық жэне әлеуметтік зардаптары сан алуан. Инфляция қарқынының артуына қарай өндірістің дамуына нақты кедергі жасайды, қоғамдағы экономикалық және әлеуметтік шиеленісті ұшықтырыды. Инфляция өндірісті қожыратып, елеулі экономикалық зиян келтіреді, экономикалық саясаттың жүргізілуін қиындатады.
Курстық жұмысымды 3 бөлімге бөлдім. Бірінші бөлімде инфляцияның мәнін, себептерін түрлерін қарастырдым, яғни инфляция теориясына коңіл аудардым.
Екінші бөлімде, инфляцияның экономикалық, әлеуметтік салдары, альтернативті көздері, тежеу шаралары мен әдістері, жұмыссыздық деңгейінің түсуі баға мен жалақы өсіміне әкеледі деген қорытындыға келген филлипс қисығы туралы қарастырдым.
Соңғы бөлімде, инфляцияға қарсы мемлекеттік саясат туралы, инфляцияның Қазақстандағы ерекшеліктеріне анықтама беріп, мысалдарымен түсіндірдім ....

Курстық жұмысымда инфляция, инфляцияға қарсы саясаттың мәнін алуға жұмыстандым.
Инфляция (лат «желбуаз»), ақшаның құнсыздануы - ақша айналысы арналарының тауар айналымы қасиеттерінен артық мөлшерде толуы. Мұның өзі ақша өлшемінің құнсыздануын туғызып, тиісінше бағаның өсуіне апарып соқтырады. Инфляцияның экономикалық және әулеметтік зардаптары сан алуан. Инфляция қарқынының артуына қарай өндірістің дамуына нақты кедергі жасайды, қоғамдағы экономикалық және әулеметтік шиеленісті ушықтырыды. Инфляция өндірісті қожыратып, елеулі экономикалық зиян келтіреді, экономикалық саясаттың жүргізілуін қиындатады.
Курстық жұмысымды 3 бөлімге бөлдім. Бірінші бөлімде инфляцияның мәнін, себептерін түрлерін қарастырдым, яғни инфляция теориясына көніл аудардым.
Екінші бөлімде, инфляцияның экономикалық, әлеуметтік салдары, альтернативті көздері, тежеу шаралары мен әдістері, жұмыссыздық деңгейінің түсуі баға мен жалақы өсіміне әкеледі деген қорытындыға келген филлипс қисығы туралы қарастырдым.
Соңғы бөлімде, инфляцияға қарсы мемлекеттік саясат туралы, инфляцияның Қазақстандағы ерекшеліктеріне анықтама беріп, мысалдарымен түсіндірдім ....

Зерттеу жұмысының өзектілігі. Экономикалық құбылыс ретінде инфляция көптен бері өмір сүріп келеді. Оны тіпті ақшаның қызметімен тығыз байланысты деп саналады. «Инфляция» термині (латынның inflasio сөзінен шыққан – кебіну, ісіну) ақша айналысына қатысты ХІХ ғасырдың орта шенінде пайда болды және АҚШ – тың Азамат соғысы жылдары (1861-1865) қағаз долларының қисапсыз көп шығарылуымен байланысты болды. ХІХ ғасырда бұл термин сондай-ақ Англия мен Францияда қолданылды. Экономикалық әдебиеттерде инфляция ұғымы ХХ ғасырда бірінші дүниежүзілік соғыстан кейін кеңінен таралды, ал бұрынғы кеңестік экономикалық әдебиеттерде 20-жылдары жазыла бастады.
Сонымен, инфляция дегеніміз – бағалардың жалпы өсуі, табыстардың құнсыздануы. Елдегі тауар рыноктарының көбінде тепе – тендік бұзылса, бағалар тоқтаусыз өседі. Инфляция – бұл жалпы ұсыныс пен сұраным ұсынымнан артық болса, бұл тауарға баға деңгейі өседі. Бірақ мұндай жекелеген нарық сәйкессіздігі инфляцияны қалыптастармайды. Инфляция – бұл нарықтың көбінде сұранымның артуынан қалыптасқан тепе – теңдіктің бұзылуына байланысты пайда болған елдегі баға деңгейінің жалпы өсуі.
Инфляцияның салдары өте күрделі де көп қырлы. Қарқыны баяу инфляция баға деңгейі мен пайда нормасын өсіреді, сондықтан экономикалық жағдайын уақытша жандануына ықпал жасайтын фактор болады. Бірақ, уақыт артып инфляция тереңдегенде ол ұдайы өндірістің кедергісіне айналады, қоғамда экономикалық және әлеуметтік жағдай қиындайды.
Экономиканың интернациялануы (ұлттық шеңберден шығуы) инфляцияның бір елден екінші елге ауысуына мүмкіндік береді, бұл халықаралық валюта және төлем қатынастарын қиындатады.
Инфляцияның салдары өте күрделі де көп қырлы. Қарқыны баяу инфляция баға деңгейі мен пайда нормасын өсіреді, сондықтан экономикалық жағдайын уақытша жандануына ықпал жасайтын фактор болады. Бірақ, уақыт артып инфляция тереңдегенде ол ұдайы өндірістің кедергісіне айналады, қоғамда экономикалық және әлеуметтік жағдай қиындайды ....

Оның көрсеткiштерi және әлеуметтiк - экономикалық зардаптар ел және бүкiләлемдiк шаруашылықтың экономикалық қауiпсiздiгiнiң бағасындағы маңызды ролiн ойнайтындығынан, құнсызданудың мәселесi экономикалық ғылымдағы маңызды орын тауып жатады. Қазiргi шарттарда бұл сұрақтың өзектiлiгi мәндi анықтаудың қажеттiлiгi, құнсыздануды даму, инфляцияға қарсы саясаттың оның ерекшелiктерi және негiзгi бағыттарының терең себептер және тетiктерi қамтамасыз етiледi.
Құнсыздану - процесс, жанында (тауарлардың нақты сөйлемiмен салыстырғанда ) шамадан тыс олардың шығарылымымен себеп қағаз айналымның саласын асыра толтырудағы ақшалай экономика.
Әрине, құнсызданудың жолағына елдi дәл тигiзудi бiр уақытта барлық болатын тауарлар қымбаттайтынды бiлдiрмейдi. Мысалы, сұраныспен нарыққа енгiзетiн және пайдаланбайтын соның iшiнде арзандайтын.
Оның себебi не және оны шеттеткен құнсыздануды мүмкiн шақырады ? Бұл сұрақтарға 20 ғасырда назар ауды. Басында құнсызданудың себебi қағаз ақшалардың барлық жерде өтуi деп санады. Әрине, бұл бекiтудегi белгiлi бiр себеп болды. Қатал бақылау астына алынған, құнсыздану ел қаржылар эмиссиясы көпшiлiгiнде жоғалмады. Экономикалық ғылым сонда тым тереңiрек зерттеулердi бастады және құнсыздануда бiрнеше себептер бар болатынын орнатты және өзiндiк құнсыздану әр түрлi болатынын ашты.
Маңызды ықпал курстық жұмыстың тақырыбын менiң таңдауыма соңғы он жылдықтың құнсыздану, реформалардың сәтсiздiгiнiң мәселесiн көрсету. ....

Жұмысыздықтың өзекті мәселесін табиғи деңгейі еңбек нарығының құрлымымен анықталады. Бірақ та жұмысыздықтың деңгейін сақтау, инфляцияның өсу қарқынын төмендетуге арналған экономикалық саясат үнемі оңды нәтиже бере бермейді. Бұл саясаттың жақсы жақтарын ескере отырып, осы мәселені қайтаруымызға болады. Айталық жұмысыздық өзінің табиғи деңгейіне дейін төмендегенде де бағалардың өсуі бірдеп тоқталмайды, керісінше бірден тоқталмайды, керісінше біраз уақыт өсу жалғаса беруі мүмкін.
Берілген бітіру жұмысымның мақсаты инфляцияны тежеу, экономиканың «қызып кетуінің» теріс салдарын болдырмау, инфляцияның теріс салдарын төмендету және экономикалық өсуді ынталандыру үшін нақты айырбас бағамының қажетті икемділігінің ұстау, қаржы нарығының тұрақтылығын қамтамасыз ету.
Баға тұрақтылығын қамтамасыз етуге Үкімет пен Ұлттық Банктің экономикадағы ақша ұсыныстарын реттеуді, бәсекелестікті дамытуды және ішкі тауар нарықтарының теңгерімділігін арттыруды, тариф және сауда саясаты жөніндегі іс – шараларды жүргізуді болжайтын инфляцияға қарсы кешенді саясатын қалыптастыру және іске асыру жолымен қол жеткізілетін болады.
Монетаризімнің Чикаго мектебі – неошебералистік қозғалыстағы американдық монетаризмнің өзектілігі 50 –ші жылдардың соңы мен 60 –ші жылдардың басында экономикадан Нобель сыйлығының (1976 ж) лауреаты М. Фридменнің (1912 жылы туған) бірнеше басылымдарымен байланысты еді. Ол және оның жақтаушылары кейномандық ақша емес фактордан (мысалы инфляцияның) гөоі ақша факторын қалады.
Филипистің қисық сызығының пайда болуы, М. Блауг айытқандай, кенсандық революция кезеңіне тән қарапайым экономикалық кеңестерге деген экономика ғылымындағы алғашқы айтулы сенімсіздік 1958 ж. А. У. Фелипстің эмперикалық қисық сызығымен байланысты еді. М. Блауг экономикалық саясаттың мақсаты ретіндегі инфляцияның толық жұмыспен қамтудың кенсандық идеясын жалпы еткізді деп жазды.
Конфликтерде бағаның тұрақтылығы мен жұмысыздық қатар тұра алмайды; жұмысыздықты азайту инфляцияны жеделтету арқылы мүмкін, ал инфляцияны төмендету жұмысыздықты көбейтеді. Сондықтан бағаның тұрақтылығы мен жұмыспен қамтуға бір мезгілде қол жеткізу идеясының орнына бағаның тұрақтылығын болмаса жұмыспен толық қамтудытаңдау келді.
М. Фридмен және оның жақтаушылары Филипстің конструкциясын зерттей келе, былай дейді; қисық сызық тұрақты емес, әсіресе 60- шы жылдардағы әлем елдеріндегі экономикалық ситуацияның өзгеруінің әсері бар. Бұл кезде қисық сызықтың логикасына қарсы инфляцияның өсуі жұмысыздықты қысқартпай, керісінше ұлғайтты, 70 – шы жылдардың басында бір мезгілде инфляция мен жұмысыздық өсті. Бірақ монетарлық экономикалық ой – пікір келесі АҚШ – тағы республикалық үкіметі тұсында көп жетістікке жетті. Ол кезең рейгономика деп аталып, доллардың нақты нығайту арқылы инфляция баяулайды дейді. ....

Эконономикалық құбылыс ретінде инфляция ұзақ уақыт өмір сүруде. Оның пайда болуын ақшаның шығуымен, қызметімен байланыстырады. Инфляция термині латын сөзі – inflatio – (вздутие) – қампаю, тұңғыш рет Солтүстік Америкада 1861-1865 жылдардағы азамат соғысы кезінде пайда болып, айналымдағы қағаз ақшалардың тым көбейіп кетуі процесін білдірген. XIX ғасырда бұл термин Англия мен Францияда қолданыла бастады. Экономикалық әдебиеттерде инфляция түсінігі XX ғасырда бірінші дүние жүзілік соғыстан кейін жиі қолданылып, кеңес өкіметінің экономикалық әдебиеттерінде 20-жылдардың орта кезінде көрінді.
Инфляцияның жалпы, әдеттегі анықтамасы – айналымдағы ақша массасының қажеттіліктен тыс артып кетуі. Бұл ақша өлшемінің құнсыздануына және тауар бағаларының соғұрлым өсуіне әкеледі. Алайда инфляцияны айналым процесін құнсызданған қағаз ақшамен толтыра беру деп түсіндіру жеткіліксіз. Инфляция тауар бағаларының өсуінен көрінгенімен, ол тек ақшаға тән “ғажайып” құбылыс емес. Ол – күрделі әлеуметтік – экономикалық құбылыс, оны тудырушы рынок шаруашылығының түрлі саласындағы ұдайы өндіріс сәйкестілігінің бұзылуы. Инфляция дүние жүзіндегі көптеген елдердің экономикалық өміріндегі ең өткір проблемалардың бірі ....

Экономикалық құбылыс ретінде инфляция ұзақ уақыт өмір сүруде. Оның пайда болуын ақшаның шығуымен, қызметімен байланыстырады. Инфляция термині латын сөзі – inflatio – (вздутие) – қампаю, түңғыш рет Солтүстік Америкада 1861 – 1865 жылдардағы азамат соғысы кезінде пайда болып, айналымдағы қағаз ақшалардың тым көбейіп кетуі процесін білдірген. ХІХ ғасырда бұл термин Англия мен Францияда қолданыла бастады. Экономикалық әдибеттерде инфляция түсінігі ХХ ғасырда бірінші дүние жүзілік соғыстан кейін жиі қолданыла бастады.
Инфляцияның жалпы, әдеттегі анықтамасы – айналымдағы ақша массасының қажеттіліктен тыс артып кетуі. Бұл ақша өлшемінің құнсыздануына және тауар бағаларының соғұрлым өсуіне әкеледі. Алайда инфляцияны айналым процесін құнсызданған қағаз ақшамен толтыра беру деп түсіндіру жеткіліксіз. Инфляция тауар бағаларының өсуінен көрінгенімен, ол тек ақшаға тән “ғажайып” құбылыс емес. Ол – күрделі әлеуметтік – экономикалық құбылыс, оны тудырушы рынок шаруашылығының түрлі саласындағы ұдайы өндіріс сәйкестілігінің бұзылуы. Инфляция дүние жүзіндегі көптеген елдердің экономикалық өміріндегі ең өткір проблемалардың бірі ....

Курстық жұмыс жоспардан, екі бөлімнен, қорытындыдан және пайдаланған әдебиеттер тізімінен тұрады. Бірінші бөлімі жалпы инфляция мәні, пайда болу себептері, зардаптары оған қарсы күресу шараларына арналса, екінші бөлімі Қазақстандағы инфляциялық процестерге арналған.
Бұл тақырыптың өзектіліктігі инфляцияның негізгі түрлерін дамыту және оларға туындайтын негізгі мәселелерді шешу болып табылады.
Курстық жұмыстың негізгі мақсаты инфляциялық процестің экономикаға теріс әсерін, қауіптілігін, пайда болу көздерін, түрлерін, әлеуметтік салдарын тереңдете ашып, нақты анықтап, жеткізу болды.
Курстық жұмыстың негізгі міндеті болып, қай жағдай да
болмасын инфляциялық процестерді танып, оған тиісті іс-шаралар қолдана білу,не мүлдем болдырмау.
Инфляция – осы күндері бүкіл дүние жүзін толғандырып отырған кең ауқымды мәселе, сонымен қатар ол Қазақстанның экономикалық тұрақтылығын, өндірісті, қаржы мен баға жүйелерін бұзып отыр. Инфляция бұл күрделі де көп факторлы құрылыс; осы қағаз ақша айналымына негізделген экономикаға тән және ұдайы өндіріс процесінің бұзылуымен сипатталады.
Инфляция адамзат тарихында жаңа құбылыс емес. Инфляция дүние жүзіндегі көптеген елдердің экономикалық өндірісіндегі ең өткір мәселелердің бірі болғандықтан әлем экономистері осы мәселені терең зерттеп, одан шығу жолдарын іздестірген. Бұл процесс біздің елімізде тәуелсіздік алғаннан кейін байқалса, ал басқа шет елдерде бұл мәселе ХІХ ғасырдың орта шенінен белгілі. Осы мәселені ең алғаш терең зерттеген шет елдің ғалымдары болды. Олар: ағылшын экономисі О. Филлипс, Р.Липси, кейіннен американ экономисттері: Р. Солоу және П.Самуэльсон, М. Фридмен швед экономист ғалымдары: Еста Рен және Рудельф Майднерлер және т.б. дүние жүзінің ғалымдары болды. Олар инфляцияның пайда болу себептерін, әлеуметтік және экономикалық зардаптарын зерттеп аңғара білді. Олар инфляцияны бәсеңдету шараларын іздестірді. Алдымен экономисттер ең басты сұраққа жауап іздейді. Әр елдің ғалымдары әр түрлі пікірлер айтып, әр түрлі шешімдер қабылдады.
Ал біздің елде бұл процесті зерттеу тек оншақты жыл бұрын ғана қолға алынған. Оны зерттеуге еліміздең Я. А. Әубәкіров, Б.А.Жүнісов, С.С. Сахариев, О.Қ. Шеденов, К.Н. Кәрібаев, Д.Қ.Қабдиев сынды экономист-ғалымдарымыз ат салысуда. Олар Қазақстан жағдайындағы инфляцияның ерекшеліктерін көрсетіп, оған нақты баға берді ....

Ғасырлар бойы мектепте балаға білім беру үрдісінде үлкен тәжірибе жинақталды. Көптеген педагогтар оқытудың әртүрлі формаларын зерттеп келді. (И.М.Чередов, В.К.Дъяченко, Слатенин т.б.), соның барысында әртүрлі көзқарастар мен түсініктер жинақталды, оқытудың әртүрлі тиімді әдістері, формалары қабылданды. Бірақ,бүгінгі күнге дейін бұл сұраққа жауап берген бірдей пікір жоқ. Білім беру үрдісінде жоғарғы деңгейдегі білім беру мақсатындағы әдістер, жаңа тәсілдер ұсынылып,ол дәстүр бойынша сарапталып және жаңа формалары, тәсілдері әлі де іздестірілуде. Шәкірттердің кәсіптік біліктілік деңгейін арттыру мақсатында білім берудегі кешенді тәсіл үшін, ең алдымен шынайы оқу мүмкіндіктерін ұғыну,яғни, оқу мүмкіндіктері мен танымдық қызығушылығының, уәждемесінің, қабілеті мен деңгейінің т.б. техникалық және кәсіптік сапасының жоғары болуын білім беру және оны меңгеру сапасымен толықтыру қажет.Білім беру үрдістерін үнемі түрлендіріп отыру, оқушылардың біліктілігі мен кәсіптік дағдысын қалыптастыра отырып,кәсіптік құзіреттілігін анықтауға көмегін тигізеді, ықпал етеді. Қазіргі кездегі мектептерде жеке адамның жобалау педагогикасы, дәстүрлі емес әдістер өзіндік орын алып отыр. Білім мазмұны білім жүйесін, шеберлік,дағды,шығармашылығын, әлемдік көзқарас және жеке тұлғаның мінез-құлқын қалыптастыруға бағытталған қоғамның талабына сай-деп табылғандары білім беру үрдісінде ұсынылуы тиіс. Егер,білімнің мазмұны дәлелді және дәстүрлі мақсатпен сәйкес келсе (негізгі білім мақсаты-ғылыми негізбен сабақтасып, мазмұны оқулықтағы мағлұматтардың мазмұнымен сәйкес болса), онда негізі инновациямен түйіседі[9]. Жеке тұлға ретінде адамгершілік қасиетін,әлеуметтік жағдайын, қабілетін қалыптастыруға мазмұны маңызды мақсат қойылған болса, онда сол мақсатқа қол жеткізеді. Қазіргі таңдағы білім берудің басым бағыттарының бірі – тұлғаға бағытталған педагогикалық іс – әрекет.Сондықтан басшыларға білім беруде тұлғаға бағытталған көзқарасты жүзеге асыру кезек күттірмейтін мәселе. Яғни,білім беру үрдісін инновациялық әдіс-тәсілдерді тиімді қолдана отырып, білім беруді жүзеге асыру – педагогикалық іс-әрекеттің әдіснамалық әдіснамалық жаңа бағыты, оқушының қайталанбас дара тұлға ретінде өзін-өзі жетілдіре отырып, дамытуын қамтамасыз ететін өзара тығыз байлансты идеялар, түсініктер және іс-әрекеттерді жүзеге асыру қазіргі таңның негізгі талаптарының бірі болып есептеледі.Кәсіптік оқыту мекемесінде оқытудың инновациялық барысын-дағы зерттеу объектісі-оқытып-үйрету болып табылса,ал, негізгі пән -инновациялық сабақты ұйымдас-тырушы.
Кәсіптік білім беру жағдайында инновациялық сабақтың теориялық талдауы курстық жұмыстың негізгі мақсаты болып табылады. Оқушының жан-жақты дамыған жеке тұлға ретінде қалыптасуын инновациялық оқыту жүйесі қамтамасыз етеді. ....

Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң 2003 жылғы 5 қыркүйектегі № 903 қаулысымен бeкiтiлген Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң 2003-2006 жылдарға арналған бағдарламасын iске асыру жөніндегі iс-шаралар жоспары (2.6.11-тармақ) ұлттық инновациялық жүйенi қалыптастыру мен дамыту жөніндегi бағдарламаны әзiрлеу үшiн негiз болып табылады.
Қазақстан Республикасы Президентiнiң 2003 жылғы 17 мамырдағы № 1096 Жарлығымен бекiтiлген Қазақстан Республикасының Индустриялық-инновациялық дамуының 2003-2015 жылдарға арналған стратегиясы экономика салаларын әртараптандыру және дамудың шикізаттық бағыттылығынан арылу жолымен елдiң тұрақты дамуына қол жеткiзуiн көздейдi, бұл ретте инновациялар ұлттық экономиканың бәсекеге қабiлеттiгiн айқындаушы негiзгi фактор ретiнде айқындалады; экономика мен қоғамды одан әрi серпiндi дамыту үшін инновацияларды толыққанды пайдалану мемлекет мақсатты инновациялық саясатты жүргізген кезде мүмкiн болады.
Әлемдік экономиканы жаһандандыру аясында Қазақстан мынадай бiрқатар проблемалар да кезiгедi: экономиканың шикiзаттық бағыттылығы, әлемдiк экономикамен елеусiз ықпалдастық, өндiрiстiк және әлеуметтік инфрақұрылымның дамымағандығы, кәсiпорындардың жалпы техникалық және технологиялық артта қалуы, ғылыми-зерттеу және тәжiрибелiк-конструкторлық жұмыстарға (бұдан әрi - ҒЗТКЖ) шығыстардың төмендігі және т.с.с. Бұл проблемаларды шешу үшін Қазақстан қоғамдық әл-ауқатының iргесi болуға қабiлетті бiлiмдерге негiзделген бәсекеге қабiлетті экономиканы құруы керек.
Осы Бағдарламаны әзірлеу жүйелiк сипаттағы ықпалдастықты, өзара байланысты шаралар кешенi, бiлiмдердi жинақтау, тарату және коммерциялау тетіктерiн өзiне қамтитын тиiмдi әрекет ететiн ұлттық инновациялық жүйе (бұдан әрі - ҰИЖ) арқылы қалыптастыру қажеттілігінен туған. ....