Сөздік аудиодиктант - 10 сөз, 1 сынып
Жұмбақ, мақал-мәтел, жаңылтпаш, нақыл сөздерді балабақшада пайдалану
І тарау. Балаларға халық ауыз әдебиетінің жаңылтпаш, жұмбақ, мақал-мәтелдерін таныетыру.
1.1. Мақал мен мәтел, нақыл сөздер – тәрбие құралы.
Ауыз әдебиетінің басқа түрлеріне ауыз шеліктері мен өзгешеліктері бар. Ең ал обрызының әдебиеттік жағынан алғанда, мақал үлкен. толғау еді арқылы берілген логикалық ой қорытындысы болып адам өмірінде, тұрмыс-тіршілікте, қоғамдық оқиғада кездесетін әр түрлі құбылыстарға, тарихи мәні оларға берілген даналық баға, тұжырымды түйіи. Қолданылады. М. Горькийдің «Мақал мен мәтел
тәжірибелерін үлгілі, қысқа түрде айтып береді»,— деуі осыдан.
Қандай мақалды алсақ та, оның шығуына үлкен уақиға, мәнді әңгіме себеп болған. Мақал соларға берілген баға, жасалған қорытынды, яғни «тоқсан ауыз сөздің тобықтай түйіні» есебінде жүреді. Халық аз сөзге көп мағына сыйдыра отырып, өзінің өмірінде көргендерін, бастан кешірген кезеңдерін, алған тәжірибелерін мақал арқылы айтып береді. Бұл жағынан алғанда, көптеген мақалдар ақыл-өсиет, нақыл сөз есебінде қызмет атқарады.....
Жаманға сөз қатпағанның өзi жауап
Жалпы адамды «жақсы», «жаман» деп бөлуге болмайды. Жаман деген түсінік – парықсыз, сөздің мәнін түсінбейтін, сөз сөйлей білмейтін. т. б. ұнамсыз қасиеттері көп адам туралы айтылған болу керек. Жоғарыдағы мақал сондай адамммен сөйлесіп, пікірлесіп, түсінісу қиын болғандықтан шыққан.
Айрылмастай досыңа қайырылмастай сөз айтпа
«Айрылмастай досыңа қайырылмастай сөз айтпа»
«Қайырылмастай сөз» деген –ауыр сөз. Жүректі жаралайтын сөз. Достық дегенді мінсіздікпен шатастыруға болмайды. Адам – пенде. Пенденің әрекетінің дұрысы да, кей-кейде бұрысы да бола береді. Досыңа өз басың өте адал бол. Ал дұшпандықпен біреулер араларыңызға сына қақса, ауыр сөз айтпас бұрын, ойланыңыз. Уақыт – емші. Өзіңізді сабырға шақырыңыз. Мінсіз адам болмайтынын ойлап, достық қарым-қатынасыңызды сақтап қалуға тырысыңыз.
Асыл сөз арнап берген сыйдан артық.
- Қазіргі кезде адамдарды берген сыйлығымен бағалап, құрметтеп жатады. Ол дұрыс емес. Себебі материалдық дүние барлық адам да
бірдей емес. Сондықтан ізгілігі, адамгершілігі, кісілігі жоғары адамдар көлеңкеде қала береді. Егер сіздің тарапыңыздан осы бір мәселені шешу қолдан келсе, онда сіз шын мәнінде биік адамсыз.
Сіз құрметтеген адам жағдайын айтып, сізге сыйлық жасай алмадым деп жатса, сіз «Асыл сөз арнап берген сыйдан артық» деп айтпайсыз ба? - Өзіңіздің қанатты сөздеріңізді, ой толғамдарыңызды жазып көріңіз.
Құттықтау өз сөзімен: туған күнге тілек
Туған күніңмен құттықтаймын! Барлық бастамаларыңызға сәттілік, тілектерді орындау, әрқашан жарқын және жақсы көңіл-күй, өзіңізге сену және мақсаттарыңызға жету. Мереке күндері де, жұмыс күндері де керемет денсаулық, күлімсіреу және күн сайын бақыт пен жылулыққа толы болсын.
Досқа тілек. Достарға тілек сөздер
Адамзат сыйласуының ең мөлдір көзі - достық болса, адал достығымыз жаныңды шаршатпайтын нір болсын.
Өмірде мұңайма, жасыма, тек қуанып, жадырап, аман-есен жүре бер.
Қазақша - орысша сөздік
Көршіме тілек
Біз екеуміз құдай қосқан көршіміз,
Екі әулетті біріктірген елшіміз!
Туысқандай болып кеттік бұл күнң,
Еш бір қылық көрсетпедік ерсі біз.
Кездескенде нұр құятын санаға,
інім – сенсің....