Қаршығаны мақтағаны
Бір кісінің қаршығасын ит өлтірді. Бұ кісі көп жылады. Жылап бұ өлеңді айтты:

Айтамын Құдайдан соң Мұхаммедті,
Сібірде көкжал салды көк жендетті.
Тоғыз түлек болғанда, топ қазды алып,
Қазасы көкжендеттің.....

Қай заманда өткені белгісіз, Сағат есімді үрерге иті, сығарға биті жоқ, сіңірі шыққан қу кедей болыпты. Ол бірде аштықтан көзі қарайып, басы ауған
жаққа қаңғалақтап келе жатыпты. Әбден қалжырап, ұйқы мендеген байғұс сәл тынығып алайын деп бір құмайт жерге жантая кетіпті. Арқасына аяздай батқан жоқшылық ұйықтаса да қыр соңынан қалмаса керек. Түсінде де осы азаптан бас сауғалап, қашып келе жатса, алдынан сақалы белуарына түскен аппақ қудай қария шығады. Жарлының жолын кес-кестеп:
– Оян! – депті.
– Өзің жантайған құмайттың оң жағына қарай он қадам жүрсең, ескі жертөленің орны бар. Сол арадағы қираған ошақтың астын сынық сүйемдей қазсаң, Сүлеймен саудагердің былғары сақтияны.....

Жүрегiмде қандай мұңым жатты екен?
Деме менi тұрақсыз.
Болар едiм,әттең,саған тәттi өлең,
Махаббатта болмайды екен сынақсыз.
Өмiр өтед өзендейiн тасып мың,
Кедергiсiн келтiрмесiн бiзге бiр.
Сенесiң бе, ғашықпын,
Айта алмайды қыз-көңiл.
Менiң нәркес жанарымнан...

Армандардың айдынын алса кемең,
Жүрек,шiркiн,соғады қанша елең.
Артық па екен, бiлмедiм,емес шығар?
Арналса да қыздарға қаншама өлең.
Жыр дегенiң сезiмтал тамшы ғана,
Сол тамшыда жатады ар-шұғыла.
Қыз болмаса жақсы жыр жазыла ма,
Болмаса олар...

Шал Ақын, Тілеуке Құлекеұлы (1748–1819) халық ақыны, Абылай ханның замандасы. Тiлеуке Құлекеұлы қазiргi Ақмола облысы Азат темiр жол станциясының маңында дүниеге келген. Шал ақынның әкесi Құлеке батыр Тәңiрбердiұлы қазақ-қалмақ соғысының атақты батырларының бiрi.

Ол Абылай ханның ширек ғасырдай уақытта ең жақын қадiрлес досы, сенiмдi батыры, беделдi елшiсi болып, орта жүздiң iшiндегi ел бастаған, қолбасшы адамы болған. Ол 1742 жылы.......

Өтейбойдақ Тілеуқабылұлы (1388–1478) – қазақтың әйгілі шипагер ғалымы, елдің әлеуметтік-саяси өміріне жүйрік тарихшысы. Райымбек ауданы, Шалкөде жайлауында ғұмыр кешкен. Адам ағзаларында кездесетін кейбір кеселдерді емдеу үшін төрт түлік малға тәжірибе жасап, шипа дарыту амалдарын тапқан. Соның нәтижесінде жазған «Шипагерлік баян» атты еңбегі 7 рет көшірілу арқылы бүгінгі күнге жетіпті деген.....

Алтын той

Алтын таққа лайықты асыл жандар,
Ұл-қызына ақыл боп шашылғандар.
Жетіпті Алтын тойдай асыл тойға,
Шаңыраққа ақ таң боп ашылғандар.
Бұйырыпты сіздерге.....

Күміс той

25 жыл отастыңыз бақытты,
Уайымдарға енді орын жоқ болсын.
Сыбағасын алып өмір жақұтты,
Немерелер, шөберелер көп болсын!
Арманыңыз алдамастан......

О, махаббат, тәтті маған сезімсің,
Ұшырдың-ау, талай мені, белеске.
Сен мен үшін, айым едің, күнімсің,
Бұдан артық, маған бақыт.....

Қазақтың сайын даласында еркін өскен бабаларымыздың заманында аспанға бұрқақша атқылап, әлемді тамсандырған қазақ мұнайына ғасырдан астам уақыт өтті.
Ата-бабаларымыздың «қара алтынды» қауғамен тартып, түйемен....