Мағынасы бар мақал-мәтелдер

Халқымыздың асыл мұрасы мақал-мәтелдерді сақтау, кейінгі ұрпаққа аманаттау – ұстаздың ғана емес, барша қауымның ата-бабалар алдындағы парызы. Автор бұл еңбегінде өзі дәріс беретін студенттерге, атап айтқанда, қазақ тілінен практикалық сабақта қолданып жүрген мақал-мәтелдерін және ол мақал-мәтелдерді өмірде қолдануға септігін тигізетін сұрақтапсырмаларды ұсынған.
Еңбек мектеп оқушыларына, студенттерге, ұстаздар мен ата-аналарға, жалпы оқырман қауымға арналады.

Ұрпақ тәрбиесi – ұлттың тағдыры. Өз ұрпағының тәрбиесiн өз жолына қоя алған ұлт қана өз тағдырын өзi ойдағыдай қамдай алмақ.

Пасық адам паң келер

Білімді, мәдениетті адам ешқашан да кеудесін көтермейді. Олар соншама инабатты, қайырымды, қарапайым болады.

Мағынасы бар мақал-мәтелдер
Толық

Керексiздi сатып алсаң, Кейiн керегiңдi сатарсың.

  1. Осы мақалды базарға, дүкенге барғанда, немесе бір затты сатып алғыңыз келгенде есіңізде ұстаңыз.
  2. Отбасыңызда сатып алу мен алмау туралы келеңсіз жағдайлар болмау үшін осы мақалды көрінетін жерге қағазға жазып, іліп қойыңыз.
  3. Жағдаят ойласытырып, ерлі-зайыптылардың диалогын құрыңыздар.
Мағынасы бар мақал-мәтелдер
Толық

Парызың “сөйле” деп тұрғанда Үндемей қалу ­ қып-қызыл қылмыс


  1. Парыз деген сөздің мағынасы өте салмақты. Парыз халықтың алдында, ел алдында, ата-ана, ұстаз алдында болады. Егер сіздің өз жеке басыңызға ауыр сөз айтылса, оған төзуге болады. Ал егер сіздің халқыңызға, еліңіз туралы ғайбат сөз айтылса, кемсітсе, оған төзуге болмайды. Онда шынында да «Үндемей қалу – қылмыс».
  2. «Парыз бен қарыз» деген тақырыпқа телехабар жүргізіңіз.
Мағынасы бар мақал-мәтелдер
Толық

Бiреуге үйретсең, өзiң де үйренесiң

a. Жомарттық адамды сыйлы, абыройлы, қадірлі етеді. Малға, дүниеге ғана жомарт болмау керек, біреуге үйретуге де жомарт  болу керек. Біреуге үйретсең, өзің де үйренесің. Ізденесің, көп оқисың, т.б. Өзіңізге тәжірибе жасап көріңіз...
b. Өзінің айналаңда білімге жомарт, үйретуге жомарт адам бар ма? Бар болса сол адамның қасиеттері туралы айтып беріңіз.

Мағынасы бар мақал-мәтелдер
Толық

Ынтымақ жоқ үйде ырыс жоқ. – Бақ, қайда барасың? – Ынтымаққа барамын.

Ынтымақ деген – үлкен ұғым. Ол бірлік дегенді де білдіреді. Жеке отбасының ынтымағы сол отбасы мүшелерінің бақытын қамтамасыз етсе, елдің ынтымағы – мемлекеттің халқының бақытын жасайды.

Мағынасы бар мақал-мәтелдер
Толық

Елiңде абыройлы болсаң, түзде жүгiң қалмас

Елдің көңілі – елеуіш. Жаманын ұмытып, елеуіштен өткізіп жіберіп, жақсысын алып қалып, ескеріп, құрмет көрсетеді. Тарихта аты қалған тұлғалардың баршасы елдің есінде, көңілінде солай сақталғандар.

Мағынасы бар мақал-мәтелдер
Толық

Ұзақ болса да жолдың турасы жақсы

«Жолдың турасы» деген кең мағынада адамның өмір жолы туралы мағынаны білдіреді. Ешкімге қиянат жасамай, алдап кетпей, адал өмір сүрген адам жолдан таймаған, тура жолмен жүрген болып есептеледі. 

Мағынасы бар мақал-мәтелдер
Толық

Жаманға сөз қатпағанның өзi ­ жауап

Жалпы адамды «жақсы», «жаман» деп бөлуге болмайды. Жаман деген түсінік – парықсыз, сөздің мәнін түсінбейтін, сөз сөйлей білмейтін. т. б. ұнамсыз қасиеттері көп адам туралы айтылған болу керек. Жоғарыдағы мақал сондай адамммен сөйлесіп, пікірлесіп, түсінісу қиын болғандықтан шыққан.

Мағынасы бар мақал-мәтелдер
Толық