Әңгімелер

Әңгіме, әдебиетте — оқиғаны қара сөзбен баяндайтын шағын көркем шығарма жанры.

Әңгіменің жанрлық ерекшеліктері оқиғаны баяндау тәсілі, композициялық, сюжеттік құрылысы, көркемдік жүйесі арқылы айқындалады. Әңгіменің көлемі шағын, кейіпкерлер саны аз, сюжет ұйытқысын құрайтын оқиғаның басталуы, шарықтау шегі мен шешімі болады. Онда адам, оның өмірі мен тағдыры, аса маңызды деген оқиға жинақы беріледі. Мұнда бір айтылған жайларға қайта оралуға, тәптіштеп баяндауға, ұзақ суреттеуге орын жоқ. Әңгіме жанры аз сурет арқылы көп жайды аңғарта білетін айрықша көркемдік шеберлікті талап етеді.

Оқиға көбіне бірінші жақтан баяндалып, әңгімешінің оқиғаға тікелей қатыстылығын көрсетеді. Б. Майлин, Ж. Аймауытов, М. Әуезов, Ғ. Мүсірепов тағы басқа. Әңгімелері — қазақ әдебиетіндегі осы жанрда жазылған үздік шығармалар. Қазіргі әңгіменің бастаулары халық ауыз әдебиетінде жатыр. Сонау көне заманнан-ақ халық өзінің тұрмыс-салты, күнделікті тіршілігі жайлы ауызша әңгімелер туғызып отырған. Мұндай әңгімелер бір рет қана айтылып қоймай, әр жерде, жиын болған кезде айтылған да, ондағы оқиға бірте-бірте тұрақты сюжетке айналған. Сөйтіп, ауыз әдебиетіндегі дәстүрлі жанрға айналған. Жеке адамның басынан өткен оқиға ретінде айтылатын мұндай әңгімелерді халықаралық фольклортануда меморат деп атайды.

Отан үшін құрбандыққа шалынған қыз-жігітер!

1961 жылы Оңтүстік Корея Азия елдерінің ішінде дамысы мен байлығы тұрғысынан артынан санағанда екінші орында болды. Ол кезде оларда байлық та, ақша да болған жоқ, елді аштық пен жалаңаштық жайлап тұрған болатын.
Сол кезде олардың шамасы...

Әңгімелер
Толық

Өткеніме хат

Биыл 9 мамырда Ұлы Отан Соғысының аяқталып, Жеңіс күніне 75 жыл толады. 9 мамыр күні біздер үшін ең маңызды мереке. Себебі бұл атаулы күн біздің ата-бабамыздың жеңіске жеткен күні. Бүгінгі таңда біздер үшін аянбай тер төккен ұлы аталарымыздың арқасында біз тәуелсіз , бейбіт , бақытты әрі тоқшылықта өмір сүріп жатырмыз. Аталарымыздың өз Отанына деген сүйіспеншілігі мен батырлығы бүгінгі жастарға үлгі тұтарлық іс. Осы қасиеттер аталарымыздың....

Әңгімелер
Толық

Жүз дегеніміз орысша - лик, адамның бет жүзі

Жүз дегеніміз орысша - лик, адамның бет жүзі. Ұлы, орта, кіші емес. Старший, средний, младший емес! Ұлы деген сөз Великий болады. Дұрысы Ұлы жүз - Великий лик, Орда жүз ( ордалы ел) - Цитадель, Күші жүз - Сильный лик.
Әңгімелер
Толық

Ақылды әйел...

Ұзақ жылдар бойына қарамағындағы елін әділеттікпен басқарған патша қайтыс болған соң, патша тағына оның мұрагері баласы отырады.
Әңгімелер
Толық

Ұлы далада ұлғайған ілім (терең таным)

Ұлы далада ұлғайған ілім (терең таным) Шынында да, қай заманда болмасын, заманына қарай жеке тұлғаның болмысын қалыптастыру туралы ойлар мен пікірлер көпшілікті толғандырып келгені рас.
Әңгімелер
Толық

Соңғы хат

"Ол замандарда, біз xат жазушы едік, қазіргідей телефон деген жоқ," - деп бастады әңгімесін, Марат ағам.
"Қателеспесем, 94 жылдың күзі. Мектептегі қатарласым, басқа сыныптағы Әлияға іштей ғашық болып жүрген кезім еді. Оныншы сынып оқып жатқан шағымыз. Мен де көркі өзіне сай жігіт болдым ау, шамасы. Себебі, оның да маған көңілі барын сезетінмін. Хат жазып көңілімді білдіруге бел будым. Бірінші xатты жазу мен үшін, сірә, "Абай жолын" жазып.....
Әңгімелер
Толық

Ғибратты әңгіме: Ұстаздың ұлағаты

Таң шапағын шаша бастаған кез. Медресе іші. Күнделікті дәрістеріне кіріп, шәкірттер ұстазын күтіп отырған еді. Бір кезде ұстаздары:
- Ассалаумағалейкум, шәкірттерім менің! – деп, аз ғана шаршаңқы, бірақ жылы жүзбен кіріп келді.
- Уағалейкум салам, ұстаз!
- Амансыңдар ма, балалар, денсаулықтарың қалай?
- Әлхамдулилла, ұстаз! Бізде бәрі жақсы, – деп, шәкірттер жамыраса жауап берді.
Ұстаз бір сәт отырып, тыныққандай болып, шәкірттеріне қарап...
Әңгімелер
Толық