Электр қозғалтқыш және тұрақты токтың электр генераторы. Физика, 10 сынып, презентация.

Сабақ тақырыбы:

Электр қозғалтқыш және тұрақты токтың электр генераторы

Оқу мақсаты:

10.4.5.4 - қолданыстағы электрқозғалтқыштың моделін зерттеу және Фарадей заңы мен Ленц ережесі арқылы, ЭҚК-ң пайда болуын дәлел келтіре отырып түсіндіру;

W Экспресс- сұрақ

1. Магнит өрісінде қозғалатын тұзу өткізгіште пайда болатын индукцияның ЭҚК-ін есептеу формуласы

2. Қай жағдайда индукцияның ЭҚК-і максимал болады?

3. Қай жағдайда индукцияның ЭҚК-і нөлге тең?

4. Қозғалыстағы өткізгіште индукцияның ЭҚК-ң пайда болуының себебі

5. Соленоид деген не?

6. соленоидтың сыртында және ішінде күш сызықтары қалай бағытталған?

7. соленоидтың магнит индукциясының формуласы қандай? Ол неге тәуелді?

8. Айнымалы ток дегеніміз не?

9. Тұрақты ток дегеніміз не?

W Жаңа ақпарат:

Видео: Галилео. Эксперимент. Генератор-двигатель

https://www.youtube.com/watch?v=Nfuz-bz9m-4

Тарихы

Фарадей тәжірибесі Электр қозғалтқышын құру мүмкіндігін растады.

1834 жылы Б. С. Якоби әлемдегі бірінші Тұрақты токтың электр қозғалтқышын құрды, онда қозғалтқыштың жылжымалы бөлігінің тікелей айналу принципін жүзеге асырды. 1838 жылы бұл қозғалтқыш (0,5 кВт) жолаушылармен қайықты қозғалысқа келтіру үшін Невада сыналды, яғни алғашқы тәжірибелік қолдануға ие болды.

Тұрақты тоқ генераторының жұмыс істеу принципі

Ең қарапайым генератор - магнит полюстері арасында айналатын орам.

Жұмыс істей принципі электромагнитті индукция құбылысына негізделген.

Тұрақты тоқ генераторының жұмыс істеу принципі

Егер орамды электр энергия көзіне жалғаса берсе, онда оның әрбір өткізгіші бойынша электр тогы өтеді. Бұл ток полюстердің магнит өрісімен өзара әрекеттесіп, F электромагниттік Күшін жасайды.

Тұрақты тоқ генераторының жұмыс істеу принципі

Қарапайым электр қозғалтқышы - магнит өрісінде айналатын орам. Қозғалтқыш әрекеті Ампер заңына негізделген

Тұрақты тоқ генераторының жұмыс істеу принципі

Егер орамды электр энергия көзіне жалғаса берсе, онда оның әрбір өткізгіші бойынша электр тогы өтеді. Бұл ток полюстердің магнит өрісімен өзара әрекеттесіп, F электромагниттік Күшін жасайды.

Таңдалған ток Оңтүстік полюс астында орналасқан өткізгішке бағыт алған кезде оңға (сол қолдың ережесі бойынша) бағытталған F күші, ал солтүстік полюс астында жатқан өткізгішке— солға бағытталған F күші әрекет етеді.

Құрылысы

1 – корпус (станина)

2-статор (индуктор))

Статордың айқын көрінген полюстерінде (басты полюстер) қозу орамасы орналасқан, ол бойынша Ів тұрақты тогы өтеді

3-ротор (Зәкір)

4-Зәкір орамасы, онда ротор айналғанда ЭҚК индукцияланады.

Құрылысы

Бұл ЭҚК. Зәкір орамынан орау мен сыртқы тізбек арасында қосылған жылжымалы түйіспе – щетканың (5) көмегімен алынады.

Кейде негізгі полюстерге қосымша полюстер қосылады.

Айнымалы токты тұрақты токқа түрлендіру үшін коллектор қолданылады.

Оның әрекет принципі мыналардан тұрады:

• Орамның ұштары екі мыс жартылай сақинаға (коллекторлық пластиналарға) қосылады.

• Оларды машина білігіне бекітіп, бір-бірінен оқшаулайды.

• Пластиналарда тұтынушыға электр энергиясын беретін қозғалмайтын щеткалар орналастырылады.

Орам айналғанда коллекторлық пластиналар машинаның білігімен бірге айналады, әрбір щетка бір-біріне, екінші пластинаға жанасады.

Коллектордағы щеткалар бір пластинадан екінші пластинаға орамдағы ЭҚК нөлге тең болған кезде ауысатындай етіп орнатылады.

Устройство машин постоянного тока

Зәкір орамасын жақсы пайдалану үшін жеке орамдар бір-бірімен дәйекті түрде қосылады.

Әрбір коллекторлық пластинаға алдыңғы және келесі орамның басы қосылады.

Қорытынды:

Қолданылуы:

Тұрақты ток қозғалтқыштарын көтеру құрылғылары үшін, электрлік тартқышта, илемдік орнақтарда және басқа реттелетін электржетегінің түрлерінде қолданады.

Құрылыста тұрақты токты қозғалтқыш-генератордан қоректенетін айнымалы токты энергияны тұрақты токты энергияға түрлендіретін қуаты үлкен экскаваторлардың электржетегі үшін, сонымен қатар аккумуляторларды зарядтау үшін және кей жағдайда электрлік дәнекерлеу үшін қолданады.

құрылғы мен басқару қарапайымдылығы;

қозғалтқыштың іс жүзінде сызықтық механикалық және реттеу сипаттамалары;

айналу жиілігін реттеу оңай;

жақсы іске қосу қасиеттері (үлкен іске қосу сәті);

басқа қозғалтқыштарды ықшамдау (егер статордағы күшті тұрақты магниттерді пайдалансаңыз);

ДПТ қайтымды машиналар болғандықтан, оларды қозғалтқышты және генераторлық режимдерде пайдалану мүмкіндігі пайда болады.

Кемшіліктері:

құрастыру қымбат;

коллекторлық-щеткалы түйіндерге профилактикалық қызмет көрсету қажеттілігі;

коллектордың тозуынан шектеулі қызмет ету мерзімі

Электр қозғалтқыштар біздің қазіргі өмірімізде үлкен рөл атқарады, электр қозғалтқышы болмаса, жарық болмас еді (генератор ретінде қолдану), су үйде болмас еді, өйткені электр қозғалтқышы насоста қолданылады, адамдар ауыр жүктерді көтере алмайды (түрлі көтергіш крандарда пайдалану) .....

Қорытынды:

ТЕСТ

Рефлексия

Не білдім?

Не білгім келеді?

Қандай қиындықтар туындады?

Оны қалай шешуге болады?