Өлшеу құралдары. Физикалық өлшеулердің қателігі. Физика, 10 сынып, дидактикалық материал.

Практикалық тапсырма

Жазық фигураның ауданын анықтау

Оқушыларға нұсқаулық

 ОМ: 10.1.1.4 - физикалық шаманың арифметикалық орташа мәнін (mean) тәжірибе арқылы анықтау.

 Жұмыстың мақсаты: тура және жанама өлшеу мәндерін қателіктерді ескере отырып жазуды үйрену

 Құрал-жабдықтары: сызғыш, жазық тіктөртбұрышты фигура (А4 форматындағы қағаз, фигура өлшемдері сызғыштың өлшеу шегінен аспауы тиіс).

Жұмыс барысы:

• Жазық тіктөртбұрышты фигураның ұзындығы мен енін сызғыш арқылы өлшеп алып, кестені толтырыңыз (әр шама үшін минимум 3 өлшем):

 Тура өлшеулердің мәнін келесі түрде жазыңыз: А=А_орт ± ΔА, мұндағы А – өлшенген физикалық шама, А_орт – өлшенген шаманың орташа мәні, ΔА – өлшеудің абсолюттік қателігі (кестеден).

 a=

 b=

 Әр физикалық шама үшін өлшеудің салыстырмалы қателігін анықтаңыз:

 ε_а = Δа / а_орт=

 ε_b = Δb / b_орт=

 Жазық тіктөртбұрышты фигураның ауданын клесі формула бойынша анықтаңыз:

 S_орт = a_орт·b_орт =

 Өлшеу нәтижелерін А=А_ор ± ΔА түрде жазу үшін жанама өлшеудің абсолют қателігін анықтау қажет. Ол үшін келесі теңдеуді қолданыңыз:

 ε_S=ΔS/S_ор= Δа/а_орт+ Δb/b_орт

 ΔS= ε_S S_орт=( Δа/а_орт+ Δb/b_орт) S_орт=

 Жанама өлшеу нәтижесін қателігін көрсете отырып жазыңыз:

 S=

 ε_S=

Жанама өлшеу кезіндегі физикалық шамалардың қателіктерін анықтау үшін арнайы кестені қолдана аласыздар (жанама өлшеулердің қателіктері)