Атом құрылымы. Резерфорд тәжірибесі. Физика, 9 сынып, сабақ жоспары.

Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі:

10.4 А-Атомның және ядроның құрылымы

Мектеп: ХББ НЗМ Шымкент қаласы

Мерзімі: 4 тоқсан

Мұғалімнің аты –жөні: Турсынбаев А.З.

Сынып:10

Қатысқандар саны: 12

Қатыспағандар саны: 0

Сабақ тақырыбы

Атом құрылымы. Резерфорд тәжірибесі.

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)

10.6.2.1 - атомның күрделі құрылысын дәлелдейтін альфа-бөлшектердің шашырауы жөніндегі тәжірибені сипаттау

 Сабақ мақсаттары

Оқушылар атом құрылысын түсініп, аталған оқу мақсатының тапсырмаларын толық орындай алады

 Жетістік критерийлері

Білу және түсіну: Альфа бөлшектердің шашырауы жөніндегі тәжірибені сипаттай алады

Талдау: Гейгер мен Марсденнің шашырау бойынша тәжірибесінің барлық қорытындыларын дәлелдей алады

Білу: Атом құрылымын біледі

Талдау: Резерфордтың қорытындыларын талдай алады

 Тілдік мақсаттар

Оқушылар өздерінің түсініктерін көрсететін жаңа сөздерді пайдаланулары керек. Олар терминдерді түсіну және қолдану керек.

Арнайы пәндік лексика мен терминология

Сөздік

 Құндылықтарды дарыту

 Оқушыларды академиялық адалдыққа тәрбиелеу (тапсырмаларды орындау барысында өз бетімен жұмыстануға үйрету);

 Оқушыларың бойында жауапты азаматтық ұстанымды қалыптастыру;

 Өмір бойы білім алу құндылығын сыни тұрғыдан ойлау арқылы білімге деген құштарлығын қалыптастыру;

 Оқушылар арасында ынтымақтастық ортаны қалыптастыру.

 Пәнаралық байланыстар

Математика, химия, тарих

 АКТ қолдану дағдылары

Интерактивті тақта, интернет ресурстары, Менделеевтің химиялық элементтердің периодтық кестесі, bilimland.kz сайтын пайдалану

 Бастапқы білім

Гравитациялық, электромагниттік эсерлесу, радиоактивтілік, альфа бөлшек, элементар заряд, атом құрылысы туралы түсініктері, атом ионы.

Сабақ барысы

Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет

Ұйымдастыру кезеңі

Актуализация знаний:

• Элементар бөлшектер?
• Дене – зат – молекула – атом.

Атомның алғашқы моделі – Томсон моделі. Бұл модельдің ашылу тарихы, модельдің дұрыс және дұрыс емес жақтарын қарастыру.

Неліктен бұл модель жарамсыз болды? Атомды күрделi жүйе деп ұйғарып, оның алғашқы моделiн ұсынған ғалым – Дж.Томсон. Томсон моделi бойынша атом дегенiмiз радиусы шамамен 10^-10 м болатын шар. Бұл шардың бүкiл көлемi оң зарядталған, ал терiс зарядталған электрондар оның iшiнде су тамшысының iшiнде жүзiп жүрген түйiршiктер тәрiздi қозғалып жүредi. Томсон моделi атомның бiрқатар қарапайым қасиеттерiн сәттi түсiндiргенiмен көп жағдайда қиыншылыққа тiрелетiн.

Гейгер-Марсден тәжірибесін сипаттау. Қажетті қондырғыларға сипаттама беру. 1909 жылы Гейгер мен Марсден тәжiрибелерінде альфа бөлшектердің 90⁰ үлкен бұрыштарға ауытқитындарын байқайды. Тәжірибенің орындалу жолын қарастыру.

Тәжірибенің негізгі идеясын балаларға түсіндіру.

Оқушыларға қойылатын сұрақтар:

• Неліктен альфа бөлшектер шашырайды?
• Неліктен алтын фольға қойылған?
• Олардың шашырауын қалай байқайды?

Деген сұрақтармен Томсонның және Резерфордтың атом моделі бейнефильмді талқылау.

Резерфордтың қорытындысы бойынша атомның өлшемі шамамен 10^-10 м-ді құрайды. Ал оның ядросының өлшемі шамамен 10^-15 м-ді құрайды. Алайда атомның шамамен барлық массасы оның ядросында шоғырланған. Осы сөйлемнің соңындағы нүкте шамамен бір біріне жақын орналасқан 2,5 миллион атомнан құралған. Ядроның тығыздығы өте жоғары болып келеді. Ол шамамен 10¹⁷кг/м³-ті құрайды. Осындый материалдан жасалған милиметр куб шамамен 100 000 тоннаны құрайды.     Атом құрылысы – Күн жүйесінің құрылысына ұқсас болғандықтан, оны «Планетарлық модель»деп те атайды.          

Есептер мен сұрақтарды қарастыру жұмысын жүргізу.

Обсуждения.

Какая формула используется для определения силы Ампера?

Что можно сказать о силе Лоренца?

Как связать между собой силы Ампера и Лоренца?

В чем сходство и отличие этих сил?

Рефлексия: Оқушылардың ойын білу. Тақырыпты игеру деңгейін білу.

Үйге тапсырма беру: Атомның Резерфордтық моделін оқу

§53 Конспект.

Саралау –оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз?

Бағалау – оқушылардың материалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз?

Саралау іріктелген тапсырмалар, нақты біроқушыдан күтілетін нәтижелер, оқушыға дербес қолдау көрсету, оқуматериалдары мен ресурстарын оқушылардың жеке қабілеттерін есепке ала отырып іріктеу (Гарднердің жиындық зият теориясы) түрінде болуы мүмкін.

Саралау уақытты ұтымды пайдалануды есепке ала отырып, сабақтың кез-келген кезеңінде қолданыла алады

Бұл бөлімде оқушылардың сабақ барысында үйренгенін бағалау үшін қолданатын әдіс-тәсілдеріңізді жазасыз

Сабақ бойынша рефлексия

Сабақ мақсаттары/оқу мақсаттары дұрыс қойылған ба? Оқушылардың барлығы ОМ қол жеткізді ме?

Жеткізбесе, неліктен?

Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?

Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма?

Сабақ жоспарынан қандай ауытқулар болды, неліктен?

Жалпы баға

Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

1:

2:

Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

1:

2:

Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/қиындықтары туралы нені білдім, келесі сабақтарданеге көңіл бөлу қажет?