№ 1 зертханалық жұмыс.«Шынының сыну көрсеткішін анықтау». Физика, 8 сынып, дидактикалық материал.

Оқу мақсаты:

– экспериментте шынының сыну көрсеткішін анықтау;

– сыну көрсеткішінің анықталған мәнін кестелік мәндермен салыстыру және эксперимент нәтижесін бағалау.

1Ауызша сұрақтар: 1. Түсу бұрышы 60⁰. Шағылу бұрышы қаншаға тең? 2. Түсу бұрышы 35⁰. Түсу бұрышымен шағылу бұрышының арасы қаншаға тең? 3. Түсу бұрышымен шағылу бұрышының арасы 60⁰. Айнамен түсу сәулесінің арасы қанша градус? 4. Айнамен түсу сәулесінің арасы 30⁰. Шағылу бұрышы қаншаға тең? 5. 45⁰ бұрышпен түскен сәуле алмастан өткенде бағытын көбірек өзгерте ме, әлде шыныдан өткенде ме? 

2. Тапсырмалар

1-ші топ 1. Вакуумдағы жарық жылдамдығын біле отырып, алмастағы жарық жылдамдығын есептеп шығарыңдар. Вакуумдағы сыну көрсеткіші 1-ге тең. Алмастағы сыну көрсеткіші 2,42-ге тең. 2. Сәуле күнбағыс майының бетіне 600 бұрыш жасап түседі, ал сыну бұрышы 300. Ауаның сыну көрсеткіші 1-ге тең. Майдың сыну көрсеткішін табыңдар.

3. Егер лағыл тас үшін толық шағылудың шекті бұрышы 300-қа тең болса, лағыл тастың сыну көрсеткішін анықтаңдар. 

 2-ші топ 1. Этил спиртіндегі, күкіртті көміртегіндегі жарық жылдамдықтарын салыстырыңдар. 2. Сәуле судан шыныға өтеді. Түсу бұрышы 450. Сыну бұрышын табыңдар. 3.Ортаның сыну көрсеткіші 1,5. Осы ортада жарық жылдамдығы неге тең? 

№5 Зертханалық жұмыс

«Шынының сыну көрсеткішін анықтау»

Жұмыстың мақсаты: жазық параллель пластинаның көмегімен шынының сыну көрсеткішін анықтау

Құрал-жабдықтар: жазық параллель шыны пластина, шам, аккумулятор батареясы, кілт, жалғағыш сымдар, саңылауы бар экран, транспортир.

Жұмыстың барысы:

• Электр шамын кілт арқылы батареяға қосып, тізбек құрыңдар.
• Шамның алдына саңылауы бар экранды орналастырып, ал оның сыртына ақ қағаз қойыңдар.
• Кілт арқылы тізбекті қосамын да, қағаз бетіне жіңішке жарық жолағын түсіріңдер.
• Жарық жолағына кез келген бұрышпен шыны пластинаны қойыңдар.
• Пластинаның пішінін қағазға сызып, түсетін сәуленің А басы мен В соңын және жарықтың пластинадан F шығу нүктесін белгілеңдер.
• Тізбекті ағытып қағаздан шыны пластинаны алыңдар.
• А және В, В және F нүктелерін қосып, түскен және шыққан сәулелерді сызыңдар. Пластинаға жарықтың В түсу нүктесінде перпендикуляр тұрғызыңдар.
• Транспортирдің көмегімен түсу және сыну бұрыштарын өлшеңдер.
• Шынының сыну көрсеткішін формула бойынша есептеңдер.
• Тәжірибені басқа түсу бұрыштары кезінде қайталаймын және тәжірибе нәтижелерін салыстырыңдар.

n₁ = ___________

= ___________

n₃ = ___________

Абсолют және салыстырмалы қателікке есептеу жүргізіңдер.

___________

=_________

==________

== _________

= __________%

n=

Қорытынды: ________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Үй жұмысы

1) Жарық шоғының слюдаға түсу бұрышы 24⁰ болғанда, сыну бұрышы 30⁰ -қа тең. Слюданың абсолют сыну көрсеткішін және жарықтың слюда ішіндегі таралу жылдамдығын анықтаңдар?

2) Жарық шоғы ауадан суға өтеді.Түсу бұрышы 76⁰ , сыну бұрышы 47⁰. Судағы жарық жылдамдығын табыңдар?