Жаңа ғасыр революциясы: себептері мен салдары. Дүние жүзі тарихы, 10 сынып, дидактикалық материал.

Венгриядағы барқыт төңкеріс

1988 жылы Венгр Социалистік жұмыс партиясының (ВСЖП) Бас хатшысы Янош Кадар ауысты. Сол жылы парламент заңдардың "демократиялық пакетін" қабылдайды: кәсіподақтардың плюрализмі, жиналыстар, партиялар мен баспасөз бостандығы, сайлау туралы жаңа заң, Конституцияны түбегейлі қайта қарау және т. б.

1989 жылдың қазан айында ВСЖП өзінің соңғы съезіне жиналып, әлеуметтік-демократия ұстанымдарында тұрған Венгр Социалистік партиясына қайта құрылды. 16-20 қазан аралығындағы тарихи сессияда парламент көппартиялы парламент сайлауы мен Президенттің тікелей сайлауын мақұлдады. Ел Венгр Халық Республикасынан Венгр Республикасына ауыстырылды. 1989 жылғы венгерлік "революция" Чехословакия, ГДР және Румыниядағы оқиғалардан түбегейлі ерекшеленді. Венгриядағы жаңа саяси жүйеге көшу 1989 жылдың жазында елде орын алған бейбіт келіссөз процесінің нәтижесі болды, өту механикасы билеуші партияның ішінде болған түбегейлі өзгерістермен анықталды. ВСЖП-дан реформаторлар мен демократиялық оппозиция арасындағы жанжал идеологиялық сипатқа ие емес, Венгрия қоғамы мен экономикасы салыстырмалы қысқа уақыт ішінде дамыған либералдық демократиялар моделі бойынша өзгеруге тиіс екендігіне қатысты келісім болды және бұл ретте халықаралық қаржы ұйымдарының ұсыныстарын орындау керек. Мәселе қайта құру процесін кім басқарады? Осылайша, Премьер-Министр Миклош Немет бастаған прагматиканың негізгі позицияларын алып жүрген технократтар коммунистік догмалардан бас тартып, демократияландыруға ашық кетті.