Жасушалық цикл және ДНҚ митоздың кезеңдерін сипаттау. (LW ) № 16 Зертханалық жұмыс. « Пияз жасушасындағы митоз фазаларын дайын микропрепараттар арқылы зерттеу». Биология, 10 сынып, сабақ жоспары.

Сабақ:

10.3B Жасушалық цикл және ДНҚ

10.2.2.1 митоздың кезеңдерін сипаттау

(LW ) № 16 Зертханалық жұмыс « Пияз жасушасындағы митоз фазаларын дайын микропрепараттар арқылы зерттеу».

Қызылорда қаласы химия-биология бағытындағы Назарбаев Зияткерлік мектебі

Мұғалімнің аты-жөні Д. Мунарбаева

Күні

Қатысқандар саны:

Сыныбы: 10

:

Қатыспағандар:

Оқыту мақсаты

Митоз кезеңдерін сипаттайды

Дайын микропрепараттар арқылы митоз кезеңдерін зерттеу

Сабақтың мақсаттары

Оқушылар

Митоз фазаларының атауларын біледі;

Митоз фазаларын ажырата алады; митоза

Митоз фазаларының сұлбасын жасай алады;

Дайын микропрепараттар арқылы митоз фазаларын зерттей алады;

Митоз фазаларын және биологиялық маңыздылығын сипаттай алады.

Тілдік мақсаттар

Пәндік лексика мен терминология:

Митоз, интерфаза, цитокинез, гаплоидты, диплоидты хромосома жиынтығы, хроматидалар, профаза, анафаза, метафаза, телофаза.

Диалог жүргізу / жазу үшін сөздердің пайдалы жинағы:

• интерфаза – …., жасуша …. және ДНҚ репликациясы жүретін…..
• митоз – ядро бөліну….. цитокинез – цитоплазманың…. және жасуша мембранасының түзілуі, …. .
• Митоздық бөлінуде түзілген жаңа жасушаларда количество хромосома саны аналық жасушамен бірдей болады.

Құндылықтарды дарыту

Салауатты өмір салтын ұстанады;

Қалыптастырушы бағалау тапсырмасын орындауда академиялық шыншылдықты бойына дарытады.

Топтық жұмысты орындауда бір-бірімен ынтымақтастығы арта түседі.

Пәнаралық байланыс

Биохимия (ДНҚ), ИЗО ( митоз фазаларының суреттері), АКТ( оқуды қолдау).

Алдыңғы білім

Хромосомалар генетикалық материалдың орны (Бөлім 8.3)

Хромосомалар ДНҚ турады (Болім 8.3)

Сомалық жасушаларда гомологтық хромосомалардың диплоидтық жиынтығы, гаметаларда олардың жартылай жиынтығы –гаплоидтық жиынтығы бар (бөлім 8.3B)

Митоз. ( болім 9.3А)

Сабақтың барысы

Сабақта орындалуы тиіс іс -әрекеттер

1.Сабақта қолайлы атмосфера қалыптастыру.

Ой шақыру: Ағзаның осу мен даму негізінде не жатыр? Регенерация процесінде? Жыныссыз көбейюінде?

Оқушыларға ойқозғау ретінде 1 слайд көрсетілімі бойынша сүрақтар қойылады. Оқушылар оны қарап отырып, бөлінудің қай түріне жататындығын жұпта талқылайды, сосын өз ойларын сыныпқа білдіреді.

Сабақтың тақырыбы, мақсаты және сабақтан күтілетін нәтижелер таныстырылады.

Өткен оқыту мақсатын жаңғырту:

1.Оқушыларды жасушалық цикл фазалары суреттері бойынша жұптастыру: суреттерді зерттеніздер және фазаларды анықтаңыздар, атап жұптасығыздар.

• Тапсырма:

Интерфаза фазаларының сипаттамалары мен атауларын дурыс сәйкестендіріңіз.

• Бағалау критерийлері:

1.Бірлескен іс-әрекеттілік

2. Жасуша циклының интерфаза фазаларын сипаттамалары мен атауларының сәйкес дурыс сипатталуы.

3.Сұрақтарға дурыс жауап беру/сұрақтарды таңдау арқылы жауап беруге болады/.

А) Интерфазаның қандай фазасында ДНҚ репликациясы жұреді ?

B) Неліктен клетканың митоз жолымен бөлінуі алдындағы интерфаза ең ұзак фазаға жатады?

C) Жасуша циклы туралы қандай қорытынды жасар едіңіз? Жасуша циклына анықтама беріңіз?

Бағалау түрі: өзара бағалау.

Жасушалық цикл- интерфаза

Интерфаза-жасушаның бөлінуге дайындық сатысы

Митоз

У: Митоз = ядроның бөлінуі + цитоплазма бөлінуі

1874 жылы алғаш рет митоз процесін өсімдік жасушасында бақылаған ғалым- И.Д. Чистяков

Ал толық сипаттаған ғалым неміс ботанигі Э.Страсбургер (1877) және неміс зоологі В. Флеминг (1882)

2. Келесі кезең «Митоз фазалары» бейнекөрсетілімі https://youtu.be/DwAFZb8juMQ

(оқушылар бейне көрсетілімнен кейін көрсетілім мазмұны бойыншы жұмыс жасайтыны туралы алдын ала ескертіледі)

Жұптық жұмыс.

Бейне көрсетілімнен кейін оқушылар жұптарға бөлінеді.

Сәйкестендіру жұмысы:

Бейнефильм ақпаратын және митоз микрофотографиясын зерттей митоз фазаларының атауларымен олардың сипаттамаларына сәйкестендіру жұмыстарын орындайды.

(бағалау критерийлері оқушылардың парталарының алдында алдын ала берілген).

Бағалау критерийлері :

-митоз фазаларын ажырата алады;

- митоз фазаларын сәйкестендіріп, сипаттай алады;

Бағалау тәсілі: озара бағалау.

Сұрақтарға жауап беру/қорытындылау.

Қалыптастырушы бағалау жұмысы /қосымша3

Кері байланыс

Ұйымдастыру кезеңі

Зертханалық жұмысы оқу мақсатын талқылау.

Бағалау критерийлерін бірге құрастыру, талқылау.

Зертханалық жұмыс№16« Пияз жасушасындағы митоз фазаларын дайын микропрепараттар арқылы зерттеу».

/Е) Митозды бақылау үшін оқушылар дайын пияз тамырының микропрепараттарын қолданады, немесе уақытша -өсірілген пияз тамырының микропрепаратын жасап микроскоп арқылы митозды зерттейді.

Митоз процесіндегі хромосомалардың суреттерін митоздың: интерфаза, профаза, метафаза, анафаза және телофаза фазаларының ерекшеліктеріне сәйкес, кестеге салады /оқушылар тарапынан митоз фазаларының ерекшеліктері туралы тұсінік митоз фазаларын дайын пияздың микропрепараттарын микроскоп арқылы зерттеуді жүргізуі арқылы қалыптасады/.

Зертханалық жұмыс бойынша қорытынды жасау.

Сұрақтарға жауап беру-талдау.

Қалыптастырушы бағалау.

Кембриджским емтиханына дайындық бағытындағы тапсырмалар мен сұрақтар ( ЗЖ жұмыс парағы)

Оқу мақсатына сәйкес қорытынды туралы диалог жасалады.

Митоз фазалары және митоздың биологиялық маңызы туралы қорытынды:

А) Митоз бөлінуі 4 фазадан туратыны туралы қорытынды жасау.

Б) Митоздың биологиялық маңызы:

1. Гендік тұрақтылық, яғни генетикалық материалды еншілес жасушаларға тең бөлу.

2. Көп жасушалы ағзаның ұлпалары мен мүшелерінің құрылымының тұрақтылығы және функционалды дұрыс қалыпты жұмыс жасауы.

3. Ағзаның өсуі және дамуы.

4.Эмбрионалды дамудың негізі.

5. Жыныссыз көбеюдің негізі.

6. Ұлпалар мен мушелердің регенерациясы.

Рефлексия: соңғы 2 минутта

Келесі сұрақтарға жауап беріңіз.

Бүгінгі сабақта:

• Мен үйрендім...........
• Маған қиын болды...........
• Менің үйренгім келеді...........

Ұй тапсырмасы:

Қысқаша митоздың биологиялық маңыздылығы туралы қысқаша эссе жазу : 100-150 сөз.

Оқу мақсатын қайталау –пысықтау, оқулық : Биология Д.Тейлор, Н.Грин, У. Стаут том 3 /143-151беттер

Қосымша ақпарат

Дифференциация – Сіз қосымша қолдауды қалай жоспарладыңыз? Неғұрлым қабілетті оқушыларға қандай тапсырмаларды беруді жоспарлап отырсыз?

Бағалау – оқушылардың білімін тексеруді қалай жоспарлап отырсыз?

Пәнаралық байланысДенсаулықты қорғау мен қауіпсіздікті сақтау және ИКТ байланысы қауіпсіздігінің сақталуын тексеру

Мағыналар байланысы

Барлық оқушылар: Митоз фазалары мен оның еркшеліктері жайлы біледі

Көпшілік оқушылар:

ЗЖ болжам жасай алады;

Митоз фазаларын микрофотография арқылы және микроскоп арқылы ажырата алады.

Кейбір оқушылар:

Сабақтың оқыту мақсатына сәйкес қорытынды жасай алады.

Берілген қосымша тапсырмалардағы проблемалық сұрақтарға жауап бере алады.

1.Түрткі болатын сұрақтарға жауап бере алады/мұғалім тарапынан қалыптастырушы бағалау.

2. Жұптық жұмыс/озара бағалау.

3. Митоздың маңыздылығын түсіндіре алады/ озара бағалау.

4. Өз бетімен зерттеу жұмысын жасай отырып, қорытынды жасай алады/мұғалімнің бағалауы

Цитология, биохимия (ДНҚ), ИЗО ( митоз фазаларының суреттері), АКТ (оқуды қолдау) пәндерімен байланысты.

Компьютер құрылғыларымен жұмыс жасау барсында қауіпсіздік шараларын сақтау

Алынған деректерді өңдеу және жұмыс істеу процесінде оқушылар креативтік және сындық келісті көрсетеді. Оқушылар жұптық,топтық жұмыс жасау барысында біріне бірі қолдау болады, және олардың жұмысын басқа оқушылармен және оқытушымен талдау басқалардың пікірін сыйлауды, құрдастарымен және үлкендермен дұрыс қарым-қатынас құру қабілетін дамытады.

Рефлексия

Сабақ бойынша сұрақтар

Сабақтың міндеттері/Оқу міндеттері шынайы ма? Сіз бүгін не оқып білдіңіз? оқу атмосферасы қандай болды? Мен дайындаған оқу дифференциациясы табысты ма? Мен уақытты сақтадым ба? Мен жоспарға қандай өзгеріс енгіздім және неге?

Қорытынды баға

Ең табысты екі сәті қандай еді (білім беру мен оқуды қараңыз)?

1:

2:

Сабақтың қандай екі сәтін жақсарттым (білім беру мен оқуды қараңыз)?

1:

2:

Мен сабақта сынып және жекелеген адамдар туралы нені білдім, мен келесі сабақта нені әңгімелеймін