Күш. Күштердің қосындысы. Ньютон заңдары. Физика, 10 сынып, сабақ жоспары.

Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі:

Динамика

Күні:

Сынып: 10 ЖГБ

Күш. Күштердің қосындысы. Ньютон заңдары

Жаңа тақырыпты үйрену

10.1.2.1 – Ньютон заңдарын түсіну және теңәсерлі күшті анықтау

Оқушылар Ньютон заңдарын түсінеді және бірқалыпты (Ньютонның бірінші заңы) немесе теңайнымалы (Ньютонның екінші заңы) қозғалыс үшін теңәсерлі күшті анықтайды

Ньютон заңдары бойынша мысалдарды түсіндіріп, есептерді шығарады;

Ньютон заңдарының әділеттілігін растайтын тәжірибелерді түсіндіре алады

Дененің қандай шарттарда тыныш қалыпта болатынын, қандай шарттарда бірқалыпты қозғалатынын біледі;

Дене қозғалысы жылдамдығының өзгеру себебін біледі;

Пәнге тән лексика мен терминология:

инерттілік, масса, инерционалды санақ жүйе, күш, өзара әсерлесу

Диалог пен жазу үшін қажет сөз тіркестер:

Ньютон заңдары орындалады ...

Дене тыныштықта тұрса немесе бірақалыпты түзусызықты қозғалса, онда теңәсерлі күш...

Сабақ бойында оқушыларда қалыптасады бір-бірін сыйлау, ұқыптылық, шыдамдылық, ашықтық және бірігіп жұмыс жасай алу.

Математика. Векторларға амалдар қолдану.

Сандық білім беру қорлары (ЦОР).

Механикалық қозғалыс (Физика 7)

Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет

Ұйымдастыру кезеңі. Оқу мақсатымен танысу.

Активити

Тапсырма: Анимацияны көргеннен кейін «инерция» ұғымының мағынасын ашыңыз

Анимация көру (3 бет)

https://bilimland.kz/kk/courses/physics-kk/mexanika/dinamika/lesson/nyutonnyng-birinshi-zangy

Оқушылар анықтама береді:

«Инерция» ұғымына анықтама беріңіз

Инерция (лат. іnertіa – әрекетсіздік), материялық денелердің механикадағы Ньютонның 1-және 2-заңдарында көрініс табатын қасиеті. Денеге сыртқы әсерлер (күштер) болмаған кезде немесе олар теңгерілген кезде, инерция дененің инерциялық санақ жүйесі деп аталатын жүйеге қатысты өзінің қозғалыс күйін немесе тыныштығын сақтайтындығынан білінеді.

Күштер

Бейнематерилды көру (0 – 58с)

Сұрақтарға жауап беріңіз:

• Қозғалыстың себебі не болып табылады?
• Қай күш дененің тыныштықта тұруына мүмкіндік береді?

Жұптық жұмыс.

Тапсырма:

Біз кинематикадан келесі механикалық қозғалыс түрлерін білеміз:

• Түзусызықты бірқалыпты
• Түзусызықты теңайнымалы

Динамиканың үш негізгі заңы бар – Ньютон заңдары. Олар денелердің қозғалысын сипаттайды.

Тапсырма: «Динамика» бөлімі қандай үш сұраққа жауап беретіндігін ойланыңыздар?

Жауаптарыңызды төменде келтірілген жауаптармен салыстырыңыздар (өзін-өзі бағалау):

1. Неге денелер қозғалады? (Ньютонның үшінші заңы)

2. Неге денелер тыныштықта болады немесе бірқалыпты түзусызықты қозғалады? (Ньютонның бірінші заңы)

3. Неге денелер үдемелі қозғалады? (Ньютонның екінші заңы)

Ньютонның бірінші заңы.

Материалды қарау және талдау. Анимация (4 бет)

Ньютонның І заңының тұжырымдалуын жазыңыз.

Егер денеге басқа денелер әрекет етпесе немесе олардың әрекеті теңгерілген болса, онда дене не тыныштықтағы күйін сақтайды, не түзусызықты және бірқалыпты қозғалысын жалғастырады деген қорытындыға келген болатын. Бұл — инерция заңы. И. Ньютон инерция заңын механика негізіне енгізді, сондықтан бұл заңды Ньютонның бірінші заңы деп атайды.

Тапсырма: Ньтонның заңдарына шектеулер бар ма? Егер болса, оны тұжырымдаңыздар.

Осы сұраққа жауапты келесі анимацияны көргеннен кейін аласыздар. Анимация (3 бет 0:31- соңына дейін)

Инерциалды санақ жүйесінің анықтамасын беру:

Инерциалды санақ жүйелері (ИСЖ) - дене тыныштықты немесе бір қалыпты түзу сызықты қозғалыс болатын санақ жүйелері. Бұл жүйенің бар болуы жөніндегі тұжырымды Ньютонның І заңы түрінде белгілі.

Түсіндіру суреті.

I Тапсырма: сурет бойынша Ньютонның бірінші заңының математикалық (векторлық және скаляр түрде) түсіндірілуін жазыңдар.

(Жазу және түсіндірілу тақтада жасалады)

Ньютонның екінші заңы.

Бейнематериалды көру (1:35-1:57)

Ньютонның екінші заңының анықтамасын жазыңыз.

Инерциалды жүйелерде материалдық нүктенің алатын үдеуі, оны тудыратын күшке тура пропорционал, бағыты бойынша бағыттас және материалдық нүктенің массасына кері пропорционал

Түсіндіру суретін саламыз

I Тапсырма: сурет бойынша Ньютонның екінші заңының математикалық (векторлық және скаляр түрде) түсіндірілуін жазыңдар.

(Жазу және түсіндірілу тақтада жасалады)

Ньютонның үшінші заңы.

Бейнематериалды (2:00 минуттан бастап 2:35 минутқа дейін ) жалғастырып көру

Ньютонның үшінші заңын жазу

Әрекет етуші күшке әрқашан тең қарсы әрекет етуші күш бар болады. Басқаша айтқанда, денелердің бір-біріне әрекет етуші күштері модулі бойынша өзара тең және бағыттары қарама-қарсы

Түсіндіру суреті

Оқытылған материал бойынша қорытындыны тақтада келтіру.

-

-

-

Біздің қорытындымызды бейнематериалдағы қорытындымен салыстырамыз (2:35-3:05)

Салыстыру

Рефлексия: Бір нүктеге түскен, модульдері бірдей үш күштің теңәсерлі күші нөлге тең болуы мүмкін бе? Жауаптарыңды негіздеңдер.

Саралау – оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз?

Денсаулық және қауіпсіздік техникасының сақталуы

Саралау іріктелген тапсырмалар, нақты бір оқушыдан күтілетін нәтижелер, оқушыға дербес қолдау көрсету, оқу материалдары мен ресурстарын оқушылардың жеке қабілеттерін есепке ала отырып іріктеу (Гарднердің жиындық зият теориясы) түрінде болуы мүмкін.

Саралау уақытты ұтымды пайдалануды есепке ала отырып, сабақтың кез-келген кезеңінде қолданыла алады

Денсаулық сақтау технологиялары.

Сергіту сәттері мен белсенді іс-әрекет түрлері.

Осы сабақта қолданылатын Қауіпсіздік техникасы ережелерінің тармақтары

Сабақ бойынша рефлексия

Сабақ мақсаттары/оқу мақсаттары дұрыс қойылған ба? Оқушылардың барлығы ОМ қол жеткізді ме?

Жеткізбесе, неліктен?

Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?

Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма?

Сабақ жоспарынан қандай ауытқулар болды, неліктен?

Бұл бөлімді сабақ туралы өз пікіріңізді білдіру үшін пайдаланыңыз. Өз сабағыңыз туралы сол жақ бағанда берілген сұрақтарға жауап беріңіз.

Жалпы баға

Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

1:

2:

Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

1:

2:

Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/қиындықтары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет?