Хромотография әдісі бойыша жапырақ пигменттерін бөліп алу. Биология, 11 сынып, дидактикалық материал.

Пигменттердің хроматографиясы

Фотосинтез - бұл өсімдіктер жарық энергиясын химиялық энергияға айналдыратын процесс. Жапырақтардағы ашық түсті пигменттер жарықты сіңіру үшін қажет, хлорофилл ең маңызды пигмент болып табылады. Хлорофиллдің екі негізгі түрі бар: хлорофилл А, көкшіл жасыл және хлорофилл В, сарғыш-жасыл. Вегетация кезеңінде жапырақтарда барлық пигменттерге қарағанда хлорофилл көп, сондықтан өсімдіктің жапырақтары жасыл болады.

Алайда күзде хлорофилл нашарлай бастайды, ал онда табылған басқа пигменттер: сары және қызғылт күзгі жапырақтары пайда бола бастайды. Жапырақтардағы сары пигменттер ксантофилдер деп аталады, ал сарғыш пигменттер каротиноидтар деп аталады (қызғылт сары, сәбіз сияқты!).

Егер сіз жасыл жапырақтарда жасырын сары және қызғылт сары пигменттерді көргіңіз келсе, сіз хроматография деп аталатын қарапайым әдісті қолдана аласыз. Әдістің мәні - пигменттерді ортадан (сүзгі қағазынан) өткізу арқылы бөлу. Қоршаған ортада әртүрлі пигменттер әртүрлі жылдамдықпен қозғалады. Хроматография қоспадағы әр түрлі пигменттердің ерігіштік деңгейі әр түрлі болады деген қағида бойынша жұмыс істейді. Ерігіштігі - еріткіште қанша нақты заттар еруі мүмкін. Мысалы, суда көп қант ерітуге болады, бірақ тұз аз ериді.

Хроматографияда аз еритін заттар алдымен сүзгі қағазының бағанынан сызық түрінде шығады, ал ең көп еритін заттар қағазды жоғары қарай жылжытады.