Адам гемоглобині мен миоглобинінің құрылысы мен қызметі. Адам гемоглобині мен миоглобині үшін оттектің диссоциациялануының қисық сызығы. Биология, 10 сынып, сабақ жоспары.

• Ұзақ мерзімді жоспар: 10.2B – Қоректену және транспорт

• Мектеп:

Мерзімі:

Мұғалімнің аты - жөні:

Сынып: 10

Қатысқандар:

Қатыспағандар:

Сабақ тақырыбы (2)

Адам гемоглобині мен миоглобинінің құрылысы мен қызметі. Адам гемоглобині мен миоглобині үшін оттектің диссоциациялануының қисық сызығы. (2 –ші сағат)

Оқу мақсаты

• 10.1.3.1. эмбрион мен ересек ағзаның гемоглобині мен миоглобині үшін оттектің диссоциациялануының қисық сызығын түсіндіру

Сабақ мақсаттары

Сабақ соңында оқушылар:

• ұрық және ересек гемоглобиннің оттегімен берік байланысуы арасындағы айырмашылықты түсіндіре алады
• ересек және ұрық гемоглобині үшін оттегінің диссоциациялау қисықтарын анықтай алады
• миоглобиннің, фетальды гемоглобиннің және ересек гемоглобиннің диссоциациялық қисықтарын салыстыра алады

Бағалау критерийлері

• Ересек организмде және эмбрионда гемоглобин мен миоглобин үшін оттегіні диссоциациялау қисығын сипаттай алады

• ересек организмде және эмбрионда гемоглобин мен миоглобин үшін оттегінің диссоциация қисықтары арасындағы айырмашылықтың себептерін салыстырып, түсіндіре алады

.

 Тілдік мақсаттар

Оқушылар жасай алады:

Ересек ағза және ұрық гемоглобині мен миоглобин үшін оттегінің диссоциациялау қисықтары арасындағы айырмашылықты ауызша түсіндіреді

Ғылыми терминология:

Гемоглобин, миоглобин, диссосация, парциалды қысым, берік байланысу

Диалог үшін пайдалы сөз тіркестері:

Гемоглобиннің оттегімен байланыстылыққа жақын болуы қышқылдылыққа да, көмірқышқыл газының концентрациясына да байланысты

CO2 жоғарылауы қан рН төмендеуіне әкеледі

СО2 концентрациясының өсуі көмірқышқыл қышқылының (H2CO3) ұлғаюына әкеледі, бұл қан рН төмендеуіне әкеледі және гемоглобин ақуыздар олардың оттегінің жүктемесін босатады

Құндылықтарды дамыту

Жұптық және топтық жұмыс арқылы бір – біріне құрмет көрсету, бірлесе жұмыс жасау дағдыларын дамыту.

• Құрмет көрсету
• Ынтымақтастық
• Ашықтық
• Қазақстандық патриотизм және жауапкершілік
• Өмір бойы білім алу

Пәнаралық байланыс

Химия, физика, математика

АҚТ қолдану

Белсенді тақта, интернет көзінен ақпарат іздеу, бейнебаян

Алдыңғы білімдер

Жүректің құрылысы мен қызметі: 8,9 сынып

Оттегінің қан арқылы тасымалдануы : 8, 9 сынып

Сабақ барысы

Сабақтағы жоспарланған әрекеттер

Ұйымдастыру кезеңі

Бейне баян көру “Haemoglobin & Oxygen Dissociation Curves”

Бейнебаян көру алдында оқушыларға сұрақтар тарату.

Оқушылар келесі сұрақтарға жауап береді:

• Гемоглобиннің құрылысы неден тұрады?
• Оттегімен берік және әлсіз байланысу дегеніміз не?
• Оттегінің бөлінуіне CO2 қалай әсер етеді?
• Оттегімен берік және әлсіз байланысудағы диссоциация қисықтары арасында қандай айырмашылық бар?

Мұғалім сабақ тақырыбы мен оқу мақсатымен таныстырады.

Мұғалім диссоциация қисықтарын және Бор эффектісін презентация арқылы түсіндіреді.

Оттегімен әлсіз байланысуда гемоглобиннің 4 тізбегі өте тығыз байланысады, бұл бірінші оттегі молекуласымен байланысуды қиындатады

Оттегінің кернеуі көтерілген кезде гемоглобин молекуласына диффузиялық градиент күрт көтеріледі. Байланысудан кейінгі оттегі пішіні конформационды өзгеріс деп аталады, осылайша тізбектер басқа оттегі молекулаларын оңай жүктейді

• Қисықтың тік бөлімі оттегінің оңай қосылуын көрсетеді, ал соңында кішкентай бөліктер оттегімен байланысу қиын болған жерлерді көрсетеді.

Бор эффекті

қандағы көміртегі диоксидінің және рН көрсеткішінің төмендеуі гемоглобиннің оттегімен берік байланысын төмендететін эффект.

(ЖЖ) Мұғалім оқушыларды түрлі түсті қағаздар арқылы топтарға бөледі (қызыл және жасыл түс, қызыл түсі бар оқушылар бірлесіп, бір жұп құрайды, жасыл түстілер де жұптасады)

Оқушылар жұпта жұмыс жасайды. Мұғалім әр жұпқа миоглобин, ұрық және ересек адам гемоглобинінің оттегіге қатысты диссоциация қисықтарының графиктерін таратады.

Мұғалім оқушылармен бірлесе жұптық жұмысты бағалау критерийлерін құрастырады:

• Графикті талдау және түсіндіру
• Қисықтарды салыстыру және айырмашылықтардың себептерін түсіндіру.
• гемоглобиннің оттегімен бірге максималды қанығуына сәйкес келетін парциалды қысымының мәнін анықтау

Жұптағы оқушылар ұрық гемоглобині, ересек адам гемоглобин және адам миоглобині үшін оттегі диссоциациясының қисықтарын зерттейді. Содан кейін оқушылар нөмір бойынша үш топқа бөлінеді және әр топтың мүшесі оттегі қисығы диссоциациясының бір түрін түсіндіреді.

№ 1 – миоглобиннің диссоциация қисығын түсіндіреді

№ 2 – ересек адам гемоглобині диссоциация қисығын түсіндіреді

№ 3 – ұрық гемоглобині диссоциация қисығын түсіндіреді,

Оқушылар бір – бірін бағалау критерийлері бойынша тексеріп, бағалайды.

Оқушылар жеке жұмыс парақтарында жұмыс жасауды ұсыну.

Жеке тапсырма орындауда оқушылар графиктерді талдап, сұрақтарға жауап береді. Тапсырма орындау барысында мұғалім және кейбір оқушылар сыныптағы басқа оқушыларға қолдау көрсетеді.

Тапсырманы орындап болғаннан кейін оқушылар ұсынылған жауап парақтары бойынша өзін өзі тексеріп, бағалайды.

Кері байланыс: оқушылар өздерінің қаншалықты дұрыс жауап бергендерін және қандай қателіктер жібергендері туралы сынып ішінде бөліседі.

Рефлексия

• • Мен бүгін.................... үйрендім?
  • Маған ............................ түсініксіз болды
  • Маған................................... жақсарту керек?

Қосымша ақпарат

Дифференциалдыоқыту – Көбірек қолдау көрсету үшін не істейсіз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндеттер қоюды жоспарлайсыз?

Бағалау – Оқушылардыңберілгенматериалдымеңгерудеңгейінқалайтексересіз?

Денсаулық және қауіпсіздік ережелері

Дифференциация тапсырмаларды іріктеп, нақты әр оқушыдан күтілетін нәтижег, қолдау көрсетуге байланысты,

Топтық жұмыс

Сұрақтарға жауап беру

Жеке тапсырмаларды орындау

Оқытудың белсенді әдістері

Сергіту

Сабақтың рефликсиясы

Сабақ мақсаттары/оқыту мақсаттары жүзеге асырымды болды ма? Бүгін оқушылар нені үйренді? Оқыту ортасы қандай болды? Менің бөліп оқытқаным өз мәнінде жүзеге асты ма? Мен өз уақытымды ұтымды пайдалана алдым ба? Мен жоспарымақандайөзгерістеренгіздімжәненеліктен?

Бұл бөлімді сабақ туралы өз пікіріңізді білдіру үшін пайдаланыңыз. Өз сабағыңыз туралы сол жақ бағанда берілген сұрақтарға жауап беріңіз.

Жалпы баға

Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

1:

2:

Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

1:

2:

Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/қиындықтары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет?