Табиғаттағы көміртек пен азот айналымы. Биосферадағы биохимиялық үрдістер. Топырақ пен шөгінді жыныстар түзудегі тірі ағзалардың рөлі. Биология, 9 сынып, сабақ жоспары.

9.1В Тірі ағзалардың көп түрлілігі.

Мектеп: НЗМ Талдыкорган қаласы

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні:

Сынып: 9

Қатысқан оқушылар саны:

Қатыспағандар:

Табиғаттағы көміртек пен азот айналымы. Биосферадағы биохимиялық үрдістер. Топырақ пен шөгінді жыныстар түзудегі тірі ағзалардың рөлі.

9.3.1.4 азот пен көміртектің табиғаттағы айналымының сызбасын құру.

• азот пен көміртек айналымын түсінеді
• азот пен көміртек айналымының сызбасын құра алады.
• азотты сіңіру, ыдырау, нитрификация және денитрификация үдерістерін өз сөзімен түсіндіре алады

• азот пен көміртек айналымының сызбасын құрады
• азотты сіңіру, ыдырау, нитрификация және денитрификация үдерістерін түсіндіре алады.

Пәндік лексика және терминология:

көміртек-углерод – carbon

көміртек диоксиді- диоксид углерода - carbon dioxide

Көмірсулар –углеводы - carbohydrate

Липидтер –липиды - lipid

Нәруыздар –белки - protein

Азот –азот - nitrogen

аммиак – аммиак - ammonia

Нитрит –нитрит - nitrite

Нитрат –нитрат - nitrate

Отын –ископаемое топливо - fossil fuels

фотосинтез - фотосинтез - photosynthesis

тыныс алу - дыхание - respiration

Жану - горение - combustion

Ыдырау - распад - decay

нитрификациялайтын бактериялар - нитрифицирующие бактерии- nitrifying bacteria

азот жинақтаушы бактериялар - азотфиксирующие бактерии - nitrogen fixing bacteria

Өндіру - производить –produce

Қайта жасау - преобразовывать –convert

Выделять – бөліну –give off

қолдану - использовать - use

Диалог/жазу үшін пайдалы сөз тіркестерінің топтамасы:

Нитрификациялайтын бактериялар аэробты тыныс алу үдерісінде оттекті пайдаланады.

Денитрификациялайтын бактериялар нитраттардан азот алады.

Нитрификациялайтын бактериялар нитриттерді нитраттарға қайта құрады.

...болғанда, жануарлар мен өсімдіктер оттек сіңіреді.

Шіріту бактериялары оттекті қолданады, ал нитрификациялайтын бактериялар қолданбайды.

Оқушыларды салауатты өмір салтына тәрбиелеу. Адамның тұлға ретінде қалыптасуында ғылыми дүниетанымын байыту. Oй түйіндеуге, шығармашылықпен жұмыс істеуге жұмылдыру; пәнге, тақырыпқа байланысты қызығушылықтарын дамыту.

Көміртек және азот химиялық қасиеттер білімімен байланысты.

Қоректік тізбектегі зат және энергия айналымы (7- сынып)

Қорек тізбегі мен қорек торы (8- сынып)

Сабақ барысы:

Сабақта орындалуы тиіс іс - әрекеттер

Ұйымдастыру кезеңі.

(оқушылармен амандасу, жағымды оқу атмосферасын қалыптастыру).

Белсендіру сәті: бейнефильмдер көрсетіп талдау(тыныс алу, фотосинтез және жану үдерістеріне назар аудару) арқылы сабақтың тақырыбын ашу.

Оқушылар өз сөздерімен азотты игеру, ыдырау, нитрификация және денитрификация үдерісінде не болатынын түсіндіреді.

Жұппен жұмыс:

Оқушыларға көміртек және азот айналымына тартылған үдерістер мен элементтер туралы карточкаларды таратып беру. Осы карточкалар мен айналымның бос диаграммаларын қолдана отырып, көміртек және азот айналымының сызбасын құрады. Жұптар дайын жауаппен бірін –бірі тексеріп, бағалайды.

Жеке жұмыс: қалыптастырушы бағалау жұмысы

Мұғалімнің сабақты қорытындылауы

Сабақтың мақсатына оралу.

Рефлексия:

Үйге тапсырма: Топырақ пен шөгінді жыныстар түзудегі тірі ағзалардың рөлі.

Бағалау – Оқушылардың берілген материалды меңгеру деңгейін қалай тексересіз?

Пәнаралық байланыс

Денсаулық және қауіпсіздік ережелері

АКТ

Құндылықтармен байланыс

(тәрбиелік элемент)

Рефлексия:

Сабақ мақсаттары/оқыту мақсаттары жүзеге асырымды болды ма? Бүгін оқушылар нені үйренді? Оқыту ортасы қандай болды? Менің бөліп оқытқаным өз мәнінде жүзеге асты ма? Мен өз уақытымды ұтымды пайдалана алдым ба? Мен жоспарыма қандай өзгерістер енгіздім және неліктен?

Қысқаша бағалау:Қандай екі мезет ең табысты (сабақ беру мен оқытуды қарастырыңыз)?

1:

2:

Қандай екі мезет Сабақты жақсартты (сабақ беру мен оқытуды қарастырыңыз)?

1:

2:

Мен сабақтан топ пен жекелеген адамдар туралы не білдім, келесі сабақта не айтамын?