Механикалық энергияныӊ сақталу заӊы. Физика, 7 сынып, дидактикалық материал.

 Сабақтың тақырыбы: Механикалық энергияныӊ сақталу заӊы.

 Оқушылар орындай алуы керек:

 - толық механикалық энергияныӊ сақталу заӊын қолданып есептер шығаруды;

 - энергияныӊ бір түрден екінші түрге айналуын сипаттауды

 Энергия – барлық түрдегі материя қозғалысының және өзара әрекеттерінің жалпы мөлшерлік өлшемі. Энергия жоқтан пайда болмайды және жоғалмайды, ол тек қана бір түрден екінші түрге айналуы мүмкін.

 bilimland сайтынан видео фрагмен көріңдер және сұрақтарға жауап беріңдер

 https://bilimland.kz/kk/courses/physics-kk/fizika-negizi/ehnergiya/lesson/ehnergiyanyng-turlenui

 Сұрақтар:

•  Доптың h биіктігінде кинетикалық энергиясы неге тең?
•  Потенциалдық энергия неге тең?
•  Дене құлағанда оның потенциалдық энергиясымен не болады? кинетикалық?
•  Кинетикалық энергия потенциалдық энергияға қашан тең болады? Толық механикалық энергия осы жағдайда неге тең?
•  Қашан кинетикалық энергия максималды?

 Толық механикалық энергия

 Энергияныӊ бір түрден екінші түрге ауысуына мысалдар:

 Толық механикалық энергияның сақталу заңы

 Бір-бірімен тартылыс және серпімділік күштері арқылы әсерлесетін денелердің тұйықталған жүйедегі толық механикалық энергиясы өзгермейді.

  немесе

 Консервативтік күштер әрекет ететін тұйықталған жүйенің толық механикалық энергиясы сақталады.

 Мс: немесе

•  Массасы 400 г дене 2 м биіктіктен еркін құлайды. Жерге соғылған кездегі дененің жылдамдығын табыңдар
•  Массасы 100 г денені вертикаль жоғары 10 м/с лақтырылған дененің ең жоғарғы нүктедегі потенциалдық энергиясын табыңдар.
•  Дене вертикаль жоғары 20 м/с жылдамдықпен лақтырылған. Қандай биіктікте оның кинетикалық және потенциалдық энергиялары тең болады?
• Массасы 200 г дене вертикаль жоғары 5 м/с жылдамдықпен лақтырылған. Оның жылдамдығы нөлге тең болатын биіктікті анықта.
• Винтовкадан 1000 м/с жылдамдықпен шыққан оқ жерге 500 м/с жылдамдықпен құлады. Ауаның кедергі күшімен қандай жұмыс жасалды? Оқтың массасы 10 г.

 Сабақтың тақырыбы: Механикалық энергияныӊ сақталу заӊы.

 Оқушылар орындай алуы керек:

 - толық механикалық энергияныӊ сақталу заӊын қолданып есептер шығаруды;

 - энергияныӊ бір түрден екінші түрге айналуын сипаттауды

 Энергия – барлық түрдегі материя қозғалысының және өзара әрекеттерінің жалпы мөлшерлік өлшемі. Энергия жоқтан пайда болмайды және жоғалмайды, ол тек қана бір түрден екінші түрге айналуы мүмкін.

 bilimland сайтынан видео фрагмен көріңдер және сұрақтарға жауап беріңдер

 https://bilimland.kz/kk/courses/physics-kk/fizika-negizi/ehnergiya/lesson/ehnergiyanyng-turlenui

 Сұрақтар:

•  Доптың h биіктігінде кинетикалық энергиясы неге тең?
•  Потенциалдық энергия неге тең?
•  Дене құлағанда оның потенциалдық энергиясымен не болады? кинетикалық?
•  Кинетикалық энергия потенциалдық энергияға қашан тең болады? Толық механикалық энергия осы жағдайда неге тең?
•  Қашан кинетикалық энергия максималды?

 Толық механикалық энергия

 Энергияныӊ бір түрден екінші түрге ауысуына мысалдар:

 Толық механикалық энергияның сақталу заңы

 Бір-бірімен тартылыс және серпімділік күштері арқылы әсерлесетін денелердің тұйықталған жүйедегі толық механикалық энергиясы өзгермейді.

  немесе

 Консервативтік күштер әрекет ететін тұйықталған жүйенің толық механикалық энергиясы сақталады.

 Мс: немесе

• Массасы 400 г дене 2 м биіктіктен еркін құлайды. Жерге соғылған кездегі кинетикалық энергиясын табыңдар.
• Массасы 100 г денені вертикаль жоғары 10 м/с лақтырылған дененің ең жоғарғы нүктедегі потенциалдық энергиясын табыңдар.
•  Дене вертикаль жоғары 20 м/с жылдамдықпен лақтырылған. Қандай биіктікте оның кинетикалық және потенциалдық энергиялары тең болады?
• Массасы 200 г дене вертикаль жоғары 5 м/с жылдамдықпен лақтырылған. Оның жылдамдығы нөлге тең болатын биіктікті анықта.
• Винтовкадан 1000 м/с жылдамдықпен шыққан оқ жерге 500 м/с жылдамдықпен құлады. Ауаның кедергі күшімен қандай жұмыс жасалды? Оқтың массасы 10 г.