Сәндік-қолданбалы көркемөнер. Математика, 3 сынып, дидактикалық материал.

49-сабақ. Санның квадраты мен кубы. Сәндік-қолданбалы көркемөнер

Оқу мақсаттары: 3.1.2.1 * санның квадратын - бірдей екі көбейткіштің, ал кубын - бірдей үш көбейткіштің көбейтіндісі ретінде түсіну

Тірек сөздер:

• санның квадраты
• санның кубы

Ресурстар:

• кеспе қағаздар
• суреттер
• тапсырма жазылған қағаздар
• тақта, үлестірмелі материалдар
• қарындаш
• смайликтер
• ролик
• ойыншықтар
• телевизор
• кесте
• текше
• киіз үй суреттері

Сабаққа қатысты деректі материалдар:

• Сабақта оқушылар бірдей екі көбейткіштердің

көбейтіндісін көбейткіштің квадратымен ауыстыруға

• болатынын біледі, бірдей үш көбейткіштердің

көбейтіндісін көбейткіштің кубымен ауыстыруға

болатынын біледі,

Сабаққа арналған ескертулер

• санның квадратын табу
• санның кубын табу

Ынталандыру.

Топқа бөліну.

Стол үстіне "Оюшылар", "Тоқымашылар", "Суретшілер" деген қима қағаздарды қойып, таңдаған сөздері бойынша топқа бөліңіз. Оюшылар сөзін алғандар"Оюшылар"тобына,Тоқымашылар сөзін алғандар "Тоқымашылар"тобына, суретшілер сөзін алғандар "Суретшілер" тобына барып, қима қағаздағы көбейткіштердің квадратын, кубын табуды ұсыныңыз.

Сәндік қолданбалы көркемөнер жайлы қысқаша.ақпараттық хабар беріңіз. Немесе ролик көрсетіңіз.Сәндік-қолданбалы көркемөнер (латынша deco — сәндеймін) — бейнелеу өнерінің бір түрі, шығармашылық қызметтің әртүрлі салаларын қамтиды, көркемдік қызметтер мен пайдалы және көркем қызметтерімен көркемөнерлік бұйымдар жасауға бағытталған

. Белсендіру.

Оқулықтағы №1 тапсырманы "Сәйкестендір" әдісі бойынша орындатыңыз.Оқушылар заттардың қандай материалдан жасалғанын білу үшін суреттегі сандардың кубын тауып, заттардың атауымен сәйкестендіріп, заттардың атауын табады. Тапсырма санның квадрат мен кубы туралы түсінікті өзектендіруге көмектеседі.

2³=8-киіз, 3³=27- тері, 4³=64-ағаш, 5³=125-сазбалшық;

Мақсатты бекіту (мәселелі жағдаяттар).

"Эстафета"әдісі бойынша барлық бір таңбалы сандардың квадраттары мен кубтарын жылдам есептеуді ұсыныңыз.Бұл тапсырманы уақытқа орындауға беруге болады. Оқушыларды 2 топқа бөліп орындатыңыз..1 -оқушы орындап болып,2-оқушыға береді,2-оқушы 3-оқушыға т.с.с. тапсырма аяқталғанша орындатыңыз. Тапсырманың саны екі топқа бірдей болу керек.

1³=1,2³=8,3³=27,4³64,5²=125,6²=216,7²=343,8²=512,9²=729

Екі топ орындап болған соң жұмыстарын тексеріп,шапалақ соғу арқылы бағалаңыз. Қай топтың жұмысы толық орындалса, сол топқа ұзақ шапалақ соғу.

№2 тапсырмада оқушылар сәндік қолданбалы өнер түрлерін таңдауы тиіс.Тапсырманы дұрыс орындағандар ойыншықтар, жиһаздар,керамика ыдыстардың суреттерін немесе муляждарын сыйлыққа алатының ескертіңіз.

а)Көбейтіндіні санның квадратына ауыстырып, өрнектін мәнін табу.

4∙4=4²=16 10∙10=10²=100 30∙30=30²=900 5∙5=5²=25

8∙8=8²=64 3∙3=3²=9 20∙20=20²=400 6∙6=6²36

ә) Сандардың квадратын бірдей көбейткіштердің көбейтіндісімен алмастыру, өрнектің мәнін табу.

8²+200=264 7²+455=504 10²-34=66 290-10²=190

б) Сандардың кубын бірдей үш көбейткіштің көбейтіндісімен алмастыру.

200+5³=175 64:2³=8 63+3³=90

Қиындықтарды түзету

Тапсырманың дұрыс орындалуын тексеріңіз

– Кімде қиындық туындады?

– Кім қай жерден қате жіберді?

– Жіберілген қатенің себебін анықтаңыз

Қиындық туындаған оқушыға түсіндіру үшін,жақсы түсінген оқушыны көмекке тартуыңызға болады.

Қателерін түзету үшін №4 тапсырманы алуға болады.Қиындық келтірген оқушыны топтағы жақсы меңгерген оқушыға тапсырыңыз, түсінік бере отырып, бірлесіп орындасын. Және тапсырманы тексеруді тапсырыңыз..

Санның квадратын бірдей екі көбейткіштің көбейтіндісі түрінде жаза отырып есепте:

3²+28=55 9²-3²=72 7²+110=159

6²+4² =52 8²+1² =65 3²+9²=90

8²-2²=68 9²+148=229 6²-30=66

5²+250=275 2²+5²=29 4⁴+400=416

Ары қарай бағалау критерийлері бар дәптердегі тапсырманы орындау.Көбейтіндіні көбейткіштің квадраты мен кубына алмастыру. Есептеу. Мысалы:

5∙5=5²

5∙5∙5=5³

6∙6∙6=6³

Мен:

• Санның квадратын бірдей екі көбейткіштің көбейтіндісі ретінде көрсетемін;
• Санның кубын бірдей үш көбейткіштің көбейтіндісі ретінде есептей аламын.

Ары қарай карточкадан санның квадраты мен кубын тауып, әріптік жазба құрастыруға болады:

Бұрынғы өткен материалмен жұмыс.

№2 тапсырманы жұпта орындатыңыз.Есепті орындамас бұрын есепке талдау жасап,түсіндіріңіз.

Есепті талдау:

Барлығы қанша кәдесый?

Қанша бөлігін безендірді? бөлігін қалай табамыз?

Әлі қанша киіз үй безендіреді?

Шарты:

Әзірледі-18к.

Безендірді-?,

Қалды-?

Шешуі:

18-18:3=12(к.)

Жауабы: әлі 12 киіз үйді безендіру қажет

"Галереяға саяхат"

№5 тапсырмада оқушыларға топ бойынша тапсырма беріңіз.Оқушылар топта ойласып тапсырманы орындайды да,сыныптың қабырғаларына апарып іледі. Барлық топ орындап болған соң галереяға саяхат жасатыңыз.Топ мүшелері барлық жұмыспен танысып,бір топ келесі топты бағалайды. Осылайша барлық топ бағалап шығуын қадағалаңыз.

Кестеге қарап, теңдіктер немесе теңсіздіктер құрастыруды ұсыныңыз.

320:4=400:5 900-650900:3 450-35040∙3

120+20340∙3 900:3=100∙3 450-350900:3

Оқушыларды орындарынан тұрғызып,,музыкамен цифрларды,дене мүшелерімен жасатыңыз,1,2,3сандары.

6 тапсырманы топпен слайд бойынша орындатыңыз..

Бұл жұмысты орындауда оқушыларда үлесті табу дағдысы қалыптасады.

Фигуралар неше тең бөлікке бөлінген?

Қанша бөлігі боялған?

Қанша бөлігі боялмаған?

Оқушылар топта орындап болған соң,әр топтан бір оқушыдан сұраңыз, слайд бойынша тексеріп, бармақ арқылы бағалаңыз.

Сабақ тақырыбы бойынша сұрақ құрастыр.

Әр жаңа сабақта немесе бекіту сабағында оқушыларға сұрақтар құрастыруды тапсырыңыз. Бұл тақырыпты ұғынып, дұрыс қабылдауға мүмкіндік береді,сұрақтар өткен тақырыптар шеңберінде болуы керек.Мысалы, санның квадраты мен кубын құрайтын өрнектер ойластыру.. Мәліметтерді кестеге толтыру.Сол бойынша өрнек құрастыру.

Рефлексия.

«Блум текшесі» әдісі арқылы кері байланыс алыңыз (Текшенің әр қабырғасында:

«Мен үшін не қызықты болды?»,

«Мен не үйрендім?»,

«Мен не түсіндім?»,

«Не қиын болды?» деген сұрақтар жазылып тұрады. Текшені лақтырғанда әр топтан 2 оқушыдан сұраққа жауап алыңыз).

Үйге тапсырмаға №7 тапсырманы ұсынуға болады.

Ынталандыру.

Мұғалім балалардан: сәндік-қолданбалы көркемөнер терминін қалай түсінетіндерін сұрайды

Қысқаша ролик немесе туындылардың суреттерін көрсетеді.

Анықтама үшін:

Сәндік-қолданбалы көркемөнер (латынша deco — сәндеймін) — бейнелеу өнерінің бір түрі, шығармашылық қызметтің әртүрлі салаларын қамтиды, көркемдік қызметтер мен пайдалы және көркем қызметтерімен көркемөнерлік бұйымдар жасауға бағытталған. Жинақталған термин, өнердің кеңейтілген екі туындысын біріктіреді: сәндік және қолданбалы. Әсем өнерлер жасағаннан басқа, эстетикалық ләззат алуға және таза өнерге арналған көптеген сәндік-қолданбалы шығармашылықтың туындылары күнделікті өмірде тәжірибелік қолданыста болуы мүмкін.

Сәндік-қолданбалы өнердің туындылары бірнеше суреттемеге сәйкес келеді: эстетикалық сапасы бар; көркемөнерлік әсер алу үшін жасалған; тұрмыс пен интерьерді безендіруге қызмет етеді ^[1]. Бұндай туындылар: көйлектік және сәндік маталар, кілемдер, жиһаз, көркемөнерлік әйнек, фарфор, фаянс, зергерлік және басқа да көркемөнерлік бұйымдар.Академиялық әдебиетте XIX ғасырдың екінші жартысынан сәндік-қолданбалы өнердің салаларына жіктеу бекітілді материалына қарай (металл, керамика, тоқыма, ағаш), жасалу жолына қарай (ою, көркем сурет, кесте, нәл, құйма, шекіме (соғу), интарсия ) және заттарды қолдану қызметтеріне байланысты (жиһаз, ойыншықтар) болып жіктелді. Бұл жіктеу сындарды-технологиялық бастама сәндік-қолданбалы өнер және оның тура өндіріспен байланысты. [Власов В. Г. Бейнелеу өнерінің жаңа энциклопедиялықсөздігі: В 10 т. - СПб.: Азбука-Классика. - Т. 3., 2005. - С. 379-383, 384-391.]