Химиялық тепе-теңдік және оның ығысуына әсер етуші жағдайлар. Ле Шателье-Браун принциптері. Химия, 10 сынып, сабақ жоспары.

Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі:

10.2С Химиялық тепе- теңдік (2)

Мектеп:

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні:

Сынып: 10

Қатысқандар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақ тақырыбы

Химиялық тепе-теңдік және оның ығысуына әсер етуші жағдайлар. Ле Шателье-Браун принциптері. Зертханалық тәжірибе №6 «Химиялық тепе-теңдіктің ығысуы (аммоний не калий тиоционаты мен темір (ІІІ) хлориді концентрациясының өзгеруі бойынша»

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)

10.3.3.1 әр түрлі факторлардың тепе-теңдіктің ығысуына әсерін тәжірибе жүзінде зерттеу;

10.3.3.2 химиялық тепе-теңдікке температура, концентрация және қысым өзгерісінің әсерін болжау;

10.3.3.3 тепе-теңдік константасы өрнегін құра алу;

 Сабақ мақсаттары

• Оқушылар әр түрлі факторлардың тепе-теңдіктің ығысуына әсерін тәжірибе жүзінде көрсетеді
• Оқушылар химиялық тепе-теңдікке температура, концентрация және қысым өзгерісінің әсерін түсіндіреді;
• Оқушылар тепе-теңдік константасы өрнегін құрастыра алады;

 Бағалау критерийлері

- химиялық тепе-теңдіктің ығысуына әсер ететін факторларды анықтайды;

- химиялық тепе-теңдікке температура, концентрация және қысым өзгерісінің әсерін түсіндіреді;

- тепе-теңдік константасы өрнегін құрастыра алады.

 Тілдік мақсаттар

Оқушылар орындай алады:

химиялық тепе-теңдік және оның ығысуына әр түрлі фактолардың әсер етуін ауызша немесе жазбаша түрде түсіндіреді Пәнге қатысты лексика мен терминология

Химиялық тепе-теңдік, қайтымды. Ле Шателье-Браун принципі, ығысу

Диалогқа/жазылымға қажетті тіркестер

Жүйедегі ……тепе-теңдіктің температурасын жоғарлатқанда/төмендеткенде тепе-теңдік реагенттің/өнімнің түзілу жағына қарай ығысады, себебі………. Осы реакцияның шығымын арттыру үшін,…….жоғарлату/төмендету керек, себебі …….

Жүйедегі тепе-теңдікке…… қысымның өзгеруі әсер етпейді, себебі …… Катализатор тепе-теңдікке әсер етпейді, себебі ……

 Құндылықтарды дарыту

Сыйластық пен ынтымақтастық

Жауапкершілік

Өмір бойы білім алу

Патриоттық сезім

 Пәнаралық байланыстар

Физика (энергия), математика (графиктерді қарастыру)

Бастапқы білім

8.3В Қайтымды реакциялар

Сабақ барысы

Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет

Ұйымдастыру сәті.

(С) Оқушылармен 9 сынып курсынан қайтымды реакция және тепе-теңдік ұғымдарын еске түсіру мақсатында оқушыларға қайтымды және қайтымсыз реакция теңдеулер қатарын ұсынылады. Оқушылар олардың қайсында тепе-теңдіктің ығысуы мүмкін екенін анықтау.

1. Қандай реакцияларды қайтымды немесе қайтымсыз деп атайды? Үш мысал келтіріңдер.

2. Химиялық тепе -теңдік күйіне қандай факторлар әсер етеді?

3. Қай фактордың ( қысым, температура,өршіткі) әсері : СО_2(г) + С_(қ) ↔СО_(г) ∆Н⁰ =172кДж реакциясында орнаған тепе- теңдікті СО түзілу жағына ығыстырады?

4. Фосфор пентахлоридінің эндотермиялық айырылу реакциясы төмендегі реакция арқылы жүреді.

PCl₅(г) = РСl₃(г) + Сl(г); ΔН = + 92,59 кДж.

Тепе –теңдікті PCl₅ айырылу реакциясының оң жағына қарай ығыстыру үшін

а) температурны; б) қысымды; в) концентрацияны қалай өзгерту керек?

Презентациялар арқылы жаңа сабақтың тақырыбын анықтау.

Жеке сұрақтар қою:

* Химиялық реакциялар бірдей жағдайда жүре ме?

* Химиялық реакциялардың жылдамдығына не әсер етеді?

*Химиялық тепе-теңдік неге динамикалық деп аталады.?

Зертханалық тәжірибе №6 «Химиялық тепе-теңдіктің ығысуы аммоний не калий тиоционаты мен темір (ІІІ) хлориді концентрациясының өзгеруі бойынша»

( қосымша жұмыс парағы беріледі. Қосымша2)

Рефлексия. Кері байланыс.

Зертханалық жұмыстарды талдау.

Концентрация мәнмәтінінде тепе-теңдік константасы (K_c) ұғымымен оқушыларды таныстыру

Сынып 3 топқа бөлінеді, әр топтағы оқушыларға 5-6 қайтымды реакциялардың теңдеулерімен кеспе қағаздар ұсынылады. Олар әр теңдеу үшін тепе-теңдік константасының өрнегін құрады.

Топтар өз тақырыбына сәйкес жұмыстарды сипаттап, қорғайды. Ал қалған оқушылар басқа топтың ақпаратын тыңдай отырып бағалайды.

Рефлексия. Кері байланыс.

Үй жұмысы: тақырып бойынша ақпаратты қайталап, бекіту.

Саралау – оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз?

Денсаулық және қауіпсіздік техникасының сақталуы

Барлығы: - әр түрлі факторлардың тепе-теңдіктің ығысуына әсерін тәжірибе жүзінде зерттейді;

Көбісі: - химиялық тепе-теңдікке температура, концентрация және қысым өзгерісінің әсерін болжайды;

Кейбіреуі: - тепе-теңдік константасы өрнегін құра алады

Химия кабинетіндегі ережелер

Сабақ бойынша рефлексия

Сабақ мақсаттары/оқу мақсаттары дұрыс қойылған ба? Оқушылардың барлығы ОМ қол жеткізді ме?

Жеткізбесе, неліктен?

Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?

Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма?

Сабақ жоспарынан қандай ауытқулар болды, неліктен?

Жалпы баға

Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

1:

2:

Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

1:

2:

Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/қиындықтары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет?